IBM yeni projesi Autonomic Computing ile bilgisayar tarihinde yeni bir çağın kapılarını açmaya hazırlanıyor. IBM mühendislerinin üzerinde çalıştığı Autonomic Computing projesi, kendi kendini rahatça idare edebilen ve boş zamanlarında bir şeyler 'öğrenmeyi' hobi edinmiş bilgisayarlar amaçlıyor.

temimizden esinlenerek ortaya atılmış. Yani Autonomic Computing ile hedeflenen şey tıpkı elimizi kesiğimizde vücudumuzun bu yarayı iyileştirmek için akyuvarlardan başlayarak gerekli yapı-taşlarnı devreye sokması gibi, bilgisayarların da kendi bazı sorunlarını kullanıcıyı rahatsız etmeden çözebilmelerini sağlamak. Autonomic Computing'i, insan vücudu gibi kendi kendini dengeleyebilen sistemlerin uzun yıllar boyunca incelenmesi ve anlaşılmaya çalışılması sonucu ortaya çıkmış bir yenilik olarak da nitelendirebiliriz. Bu önemli konu, teknik servis elemanlarının yetersiz kalması ve dünya genelinde boyutlarıyla beraber karmaşıklığı da hızla artan bilgisayar ağındaki sorunları hızla çözebilmek için bilişim sektörünün 'yapılması gerekenler' listesinde uzun zamandır en tepelerde

bulunuyor. Tabii bilişim gurularının asıl amacı, kullanıcı tarafında karmaşıklığı en aza indirerek verimi en yüksek seviyeye çıkartmak. Artık devir, kendi kendini İdare edebilen, şartlara göre kendini ayarlayabilen, elindeki kaynakları en verimli sonuçları alabilecek şekilde kullanmayı bilen bilgisayar sistemlerini tasarlayıp imal etme devri.

Öncelikle bilgisayar sistemlerinin otomatik idaresi vaat ediliyor tabii. Örneğin bilişini işlemlerini gerçekleştirebilmek için müdürlerin aldığı iş kararlarını ve bu kararları gerçeğe dönüştüren politikaları yürütebilme yeteneği. Sonuç olarak, Autonomic Computing, endüstri bir sonraki büyük hamleyi yapmadan önce gerçekleştirilmesi gereken önemli bir ön adım. IBM'de bu ge-

İlkay ZAMAN ilkay@pcnet.com.tr

Autonomic Computing, en az insan müdahalesiyle kendi kendini yönetebilmesi hedef- lenen bir bilgisayar sistemi. Bu adlan dırma, bilgimiz dahilinde ve düzenli şe- kilde çalışarak vücudumuzun hayati fonksiyonlarını kontrol eden sinir sis-

leceği gördüğü için konuyla ilgili ilk araştırma ve geliştirme çalışmaları başlatan şirket. Tabii IBM dünya genelinde 75 bin üst düzey teknik yetkili ve bilim adamına bildirge dağıtarak kendisine müthiş bir beyin gücü desteği de sağlayarak amacına hızla yaklaşıyor. IBM araştırma bölümünü Autonomic Com-puting'in için dünyanın önde gelen üniversitelerinin laboratuarları ile de işbirliği yapıyor.

RAID sistemler, performansı arttırarak bir verinin farklı sabit disklerdeki farklı yerlerde depolanabilmesini gerçekleştirmekte. Şu ana kadar konuyla ilgili en büyük ilerleme IBM'in geliştirmekte olduğu eliza çalışmalarında kaydedildi. Bunun temelinde de kendi kendini idare eden sunucular, yazılımlar ve net-work'ler yatmakta. IBM'in yapmış olduğu çalışmalar halihazırda şu sonuçları doğuruyor: IBM'in Akıllı Kaynak Yönetimi (IRD); server belirli bir amaç için çalışırken, yüklenme arttığı anda dinamik olarak işleme gücünü yeniden dü-zenleyebilen eServer z900 adlı kendi kendini idare edebilen işletim sistemi. Autonomic Computing'i geliştirirken IBM araştırmacılarının kendilerine referans aldıkları sistemse yine bir IBM buluşu olan Blue Gene isimli, içindeki hatalı işlemcileri tespit edebilen ve genel işlemi aksatmadan hatayı telafi edebilen yüksek süratli makinenin çekirdek mimarisi.

önceden bizler tarafından gerçekleştirilen bazı işlemleri yürütebilir hale gelen sistemler' olarak algılarsak o zaman bu yeni sisteme rahatlıkla 'akıllı makineler' diyebiliriz. Çünkü Autonomic Computing, yönetim sistemlerinde bu tür zeka özelliklerini içeriyor olacak.

Açıkçası Autonomic sistemlerin son kullanıcıya hizmet verebilmesi için daha uzun yıllar var. Bununla birlikte, bu özellik, yakın gelecekte, sunucular, depolama sistemleri ve yazılımlarda görülmeye başlanacak. Autonomic sistemlerin kesin olan bazı özellikleri şu an için de belli zaten. IBM' in eLiza projesi de bir yol haritasına sahip ve kısa süre içinde çalışmanın kesinleşen sonuçları kullanıcılarla paylaşılacak. Ne de olsa şimdiden IBM' in z900 eServer sunucuları, Akıllı Kaynak Yönetimi (Intelligent Resource Director, IRD) adında kendi kendini yönetebilen bir işletim sistemine sahip. Sistem, bilgisayarların karmaşık altyapısını otomatik bir hale getirdiği için doğal olarak daha az teknik destek elemanına ihtiyaç duyulacak. Daha da Önemlisi, sistemler ve network ağları otomatik hale geldiğinde, bilişim profesyonelleri daha üretken olabilmek için zaman kazanacaklar. Kaynak çakışmalarının ve sorunların nedenlerini bulup çözmeye çalışmak gibi karmaşık meseleler ve günlük basit işlemler hakkında tasalanmak zorunda kalmadığınızı bir düşünün. Bilişim uzmanlarım, yaratıcılıklarını gösterebilecekleri şekilde serbest bırakabilmek açısından Autonomic Computing'in büyük kolaylıklar sağlayacağı kesin.

ilk olarak, bankamatikler, seyahat acenteleri, Internet servis sağlayıcıları gibi günün hemen hemen her anında bize hizmet veren sistemlerin daha sorunsuz çalıştığını göreceğiz. "Üzgünüz ama sistemlerimiz şu an arızalı, sonra tekrar arayın" türünden sözleri daha az duyacağız. Aynı zamanda, otomatik olarak çalışabilen cihazlar kullanıcı seviyesine inmeye başlayacak. Kişisel bilgisayarınız, sizi part - time bilgisayar yöneticisi haline getiren güncelleme, ulak bakımlar gibi ek işleri kendi kendine yapabilir hale gelecek. Yağmurlu bir havada silecekleri olmayan bir arabayla yol alırken sürekli aracı durdurup camlan silmek zorunda kalsanız veya bilinmeyen nedenlerden dolayı aniden arabanız dursa ve siz tekrar çalıştırmak zorunda kalsaydınız, gideceğiniz yere ulaşmanız çok ama çok uzun sürerdi. Yani Autonomic Computing hayali gerçekleştiğinde bilgisayarınızı sebepsiz yere tekrar başlatmanız gerekmeyecek. Hatta bir program yüklemek ya da ağ bağlantılarınızı değiştirmek istediğinizde de restart etmeyeceksiniz. Ya da sisteminiz için yaptığınız renk değeri, çözünürlük gibi bazı özelleştirmeler yeni yüklediğiniz programlar için de otomatik olarak geçerli kabul edilecek.

ÖSS Autonomîc Computing akıllı makineler yaratmakla aynı şey değil mi?

Eğer Autonomic Computing'i 'insana has kavrama yeteneklerine sahip olan makineler' olarak tanımlarsak bu yanlış olur. Ama Autonomic Computing'i 'uyum sağlayabilen., öğrenebilen,

Bugünkü çalışmaların çoğu sistemin ana omurgasını oluşturabilmek üzerine. Fakat açık standartlar ve depolama ile ilgili İlerlemeler de gerçekleşmiş durumda. Depolama konusunda,

Yukarıdaki ekran görüntülerine benzer birçok mesajı, Autonomic Computing'leri kullanmaya başladığımızda sık sık göreceğiz.____

Ocak 2003 33