>
Yaşam
Mücadelesinin Ürünü Hayvanlarda Ortaya Çıkmış Evrimsel Değişimleri (Savan) 5 Süre:45
dk
Hemen hemen her kıtada geniş çayırlar ve savanlar bulunur. Dünyada
gezegenin en yoğun sürülerine rastlanır.Bu sürüler
kalabalık gruplar halinde dolaşırlar.Gunu aslana karşı,Bizon bizona
karşı,yeraltında kaleler inşa eden sürüler,gökyüzünden inen avcılar ve savanın
en hızlı rakipleri arasındaki mutlak an.Bu anlar mucizevi anlardır.Çıta
yetişemeyeceğimiz kadar hızlı,yırtıcı kuşlar izlenemeyecek kadar ani.Sürüler
halinde yolculuk yapmak hayvanların hayatta kalma şansını arttırır.Aslan
saldırıya geçtiğinde 15m’yi 2sn den kısa sürede kat edebilir.Gunulara
saldırılarından yaklaşık 7 tane aslandan sadece biri başarılı oluyor.Gunular
tehlike anını hissedince sürüleri ile birlikte aniden kaçarlar yada yavrularını
korumak için bir araya toplanırlar.Hatta yalnız bir aslana dahi meydan
okurlar.Aslan gununun zayıf noktası olan böğrünü hedefliyor.Sonra
sıçrıyor.Kediler pençelerini avlarına dolayarak bileklerini bükebilirler ve
bıçak gibi keskin tırnaklarını çıkartıp onu kavrarlar.Gunu aslandan daha ağır
olmasına rağmen yandan gelen saldırılar için donanımlı değil.Bir aslanın güçlü
omuzları ve momentumu onu devirebilir.Yere devirdikten sonra gırtlağından veya
burnundan kavramak için aslanın güçlü dişleri devreye giriyor.Hançer gibi
saplanan uzun köpek dişleri avı boğarak öldürüyor.Daha sonra alt ve üst köpek
dişleriyle eti makas gibi doğruyor. Dilinin üstünde bile avının etini
törpülemek için keskin ve sivri çıkıntılar var.Hayvanların
kralı kadar süper güçlere sahip olan hayvan hız,güç,çeneler ve pençeleriyle
kaya kartalı.İki metrelik kanat genişliğiyle yırtıcı kuşlar içinde en büyük belki
de en korkunç olanlardan biridir.Bu kuş 24km2’lik bir alanı gözlüyor ve yine
neredeyse saatte 320km hızla dalabiliyor.Bu kuşlar için av yabancı sincap ve
cek tavşanlarıdır. Bir tavşanın hareketini yüzlerce metre uzaktan görebilirler.Kuşun ağırlığının ve gücünün büyük bir bölümü
göğsündeki uçuş kaslarındadır.Kasların içindeki küçük lades kemiği güçlü kanat
çırpınışlarının oluşturduğu baskıyı emer.Kartal gibi gözleriyle
ünlüdürler.Beyinlerinden daha büyük olan gözleri insandan 3kat daha keskin bir
görüntü gönderir. Cek tavşanları güçlü arka bacakları sayesinde saatte 64km
hızla koşabilir.Üstelik bu korkunç hıza rağmen
kafasındaki adaptasyonlar sayesinde mantıklı düşünebilir.Bizonların çitleşme
mevsimi yaklaşınca sürüdeki erkeklerle kavga ederler.Erkekler dişileri elde
etmek için saldırgan tavırlar sergiler.İlk günlerden itibaren henüz
destekleyici güce sahip olmasalar bile ‘bizon’ davranış biçimiyle doğarlar.Sadece birkaç yıl içinde ağırlıkları 900kiloyu
geçer.Ve bu kadar vücut zırhıyla bizonları kavgaya hazırlar.Savaşları sürerken
erkeklerde iki katına çıkan androjen hormonları acıya olan duyarlılıklarını
azaltır.Ağaçkakanlar saniyede kafadan 20 darbe vuruyor.Bir boksörün yumruğundan
20 kat daha hızlı vuruyor.Ağaçkakanın güçlü gagası yuva yapmak için delik
açmaya ve böcekleri bulup çıkarmaya yada çiftleşme çağrısı yapar.Çıngıraklı
yılan çatal dilli,çok zehirli ve ölümcül bir hayvandır.Çıngıraklı yılan için
yer sincabı tercih edilen avlardan birisidir.Yılanın başın yan tarafında ısı
algılayıcı iki çukur var.Bu çukurlara loreal çukurlar denir.Bu çukurlar göz
görevini de görür.Bu çukurlar sayesinde çevre ısısında bir derecenin 3000de
biri kadar daha fazla olan bir sıcakkanlı avının yerini ve boyunu
belirleyebiliyor.Yer sincabı çıngıraklı yılan için tercih edilen avlardan
biridir.Yer sincabı tehlike anında kolonisini korumak için süper güçlü
savunmalar geliştirmiştir.Stratejisi kandırmaya dayanıyor.Termitler süper
koloniler oluştururlar.Boyu 6m’yi geçen şato benzeri termit yuvaları güvenli
bir bölge oluşturur.Gezegende termitler ve karıncalar hayvan yaşamının %20 sini
oluştururlar.Yuvanın derinliklerinde bulunan Kraliçe termit,kalp ritmi gibi
atan vücuduyla 3sn de 1 yumurta yumurtluyor.Yani günde 30 bin yumurta yapıyor.Kraliçe
termiti korumak asker termitlerin görevi.Asker termitlerin bir diğer görevi ise
bir işgal anında yuvayı korumaya hazırlar ve dişleri ile düşmanı ısırıp karşı
koyuyor.Pullu Pangolin gece ortaya çıkar ve termit yemeye bayılır.Koku ile
avlanır.Dilini 30cm uzatabilir.Filler dünyanın en büyük vücutlarına sahipler.Filler
hortumlarını kullanmak zorundalar.Hortumları onların eli gibidir,burnu teleskopudur.Ağızlarına
yiyecek almak için ihtiyaçları olan tek alettir.Hortumları binlerce kasla
çalışan basınçlı bir sistemdir.Hortumlarını kullanmayı öğrendikten sonra yediği
ve içtiği her şeyi ağzına götürürler.Zürafanın arka bacakları ön bacaklarına
oranla daha kısadır.Ön bacakları uzun olduğu için çok güçlüdür ve ölümcül
darbeler oluşturabilir.Çita saatte 100km’ye ulaşabilir.Roket kadar
hızlıdırlar.Tek adımda 6m’den daha fazla yol alıyorlar.Kemikleri hafif,sırtı
içe çökük,uzun bacakları koşmaya uygun,uzun kuyrukları denge sağlayıcı ,kısa ve
aerodinamik bir kafaya sahip.Çitanın gözlerinin altındaki siyah çizgiler ışığı
kesiyor.Avını yere devirdikten sonra kısa çenesiyle gırtlağına
sarılıyor,dişleriyle nefes borusunu yakalayıp boğarak öldürüyor.Antiloplar çita
kadar hızlı değiller fakat avantajları ani dönüşler ve mesafelerdir.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin
Ayrıntılarında Vardır.
1)Canlıların hayatta kamları neye bağlı?
2)Canlılar yaşam mücadelesi için nasıl
hareket ederler?
3)Doğanın güçleri neden karşı karşıya
geliyor?
4)Canlılar tehlike anını nasıl algılıyorlar
yoksa hep tetikteler mi?
5)Kaya kartalı kendisinden cismen çok büyük
olan avları nasıl yakalayabiliyor?
6)Avcı için av’ın seçilmesi zor mu yada avcı avını neye göre belirliyor?
7)Avcılar silahları,teknikleri
ve gizli süper güçleri ile avını yakalamada sürekli başarılı olurlar mı?
8)Canlılar doğar doğmaz destekleyici güze
sahipler mi?
9)Asker termitlerin görevleri nelerdir?
10)Dünyanın en hızlı memeli hayvanı
hangisidir?
Berrin ÖZGÖKÇE FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 4.SINIF