Waşington Kanyonlarının Oluşum Hikayesi

Kuzeybatıdaki Washington eyaleti Bileşik Milletlerin köşesi.Binlerce uzaklıktaki bu huzur dolu toprakların üzerinde aniden nereden geldiği belirsiz büyük yarıklar meydana geldi.bazıları binlerce metrenin üzerinde olan uçurumlar.Nijerya şelalesini olduğundan daha küçük gösteren ama suyu olmayan şelaleler.Tepe zeminindeki esrarengiz çukurlar.Zemin üzerindeki tuhaf çöküntüler.Ve esrarengiz kayalar.

Dünyada pek az bölge gizemi ve kuşkularıyla tartışma konusu olur.Ve bu yer Seattle’nin doğusunda yer alır.Yaklaşık 100 yıldan bu yana bilim adamları bu bölgeyi hangi gücün bu şekle getirdiği konusunda çalışmalar yapıyor.Jeologların ortaya koydukları bir düşünceye göre bu tuhaf bölge ani ve geniş değişimler sırasında meydana geldi.bu ani değişmeler sonucu meydana gelen patlamalar sonucunda bu şekiller ortaya çıktı.

1920’li yıllarda Cey Harlen Breds adlı yer bilimci yarık tepelerin nasıl meydana geldiği konusundaki teorisini taslağa dökmüştür.Ama Breds’in teorisi tüm fiziksel olasılıklara meydan okuyordu.Teorisine göre o yarık tepelerin milyonlarca yıl süren evrim aşamasının bir parçası değil.Bunun bir gece içerisinde oluşan muazzam bir felaket olduğunu iddia ediyordu.1920’li yıllarda Breds yarık tepeleri ziyaret etmiş ve yeryüzünü incelemiştir.Breds bu incelemelerine yıllarca devam etmiştir.Çok büyük bir su kütlesi yarık tepelerin platosuna varır ve dev bir su baskınıyla tüm toprak yüzeyi bu şeklini alır.12 Ocak 1927’de Breds Washington eyaletinde diğer bilim adamalarıyla toplantı yapmaya karar verdi.Breds daha önce sunulmamış bir teoriyi öne sürer.240 m derinliğindeki su kütlesi tüm şiddetiyle yarık tepeyi aşar ve pasifik okyanusuna akar.Fakat birçok jeologa göre anlattığı bu hikaye İncil den bir kesit gibi gelmiştir.Bu toplantıdan sonra Breds’i görevden alırlar.Kuru şelale diye adlandırılan  Nijerya şelalesine bakıldığında üzerinde taşıdığı büyük yarıklar ,oluşturduğu oluklar nasıl bu hali aldı? Sadece bir su kütlesinin gücüyle mi meydana gelmişti? Bilim adamları kendi minik yarık tepelerinin maketini yapar.Sen Antonia şelaleleri laboratuarında yeryüzü dinamitleri ekibi yarık tepelerin örnek modelini inşa eder.Daha sonra Misilo buzul gölündeki hatayı sergilemek adına modelin üzerine su döker.Yapılan bu deneyde çıplak gözle görülebilen akan suyun geniş bir alana yayılması ve oluşan kanalların arasına sızması ve daha sonra bu kanalları hızlı bir şekilde aşındırmasını ve olağan üstü şekiller vermesi gözlemlenmektedir.Ancak su kapandığında bu şekillerin önemi daha belirgin ortaya çıkmaktadır.Yani aslında bu olay yıllarca değil saniyelerde olmuştur.

Bilim adamları şimdide bu çukurların oluşumunu incelemek için su tünelini kullanarak yüksek hızda hareket eden suyun etkileri üzerinde çalışır.Tünelin içine kayanın sert çıkıntısını temsil etmek adına bir çıkıntılı nesne yerleştirirler.İlk olarak yarık tepeler olduğu gibi çıkan su nesnesinin etrafını zarar vermeden sarar.Ama daha sonra hızı yukarı çeviriler  1 dakika içerisinde kabarcıklar meydana gelir.Kabarcıklar havuzun içinde görülmeyecek kadar küçük ama artan hızıyla suyun akışı nesneye çarptığında basınç değişir ve bunun neticesinde aniden gelişen kabarcıklar inanılmaz güç oluşturur.Suyun hızı arttığı müddetçe kabarcıkların şiddeti ve yoğunluğu ona göre artmaktadır.Peki bu kabarcıklar kaba kayalar üzerinde de bu kadar güçlü etki yapıp yarıklar meydana getirmiş olabilir mi? Peki su baskınında bu nasıl bir bir şeye benziyordu ?Misilo gölünden hareket eden suyun yarık tepelere doğru giderken bazı sert kayalara çarpmış olabilir.

Yapılan bu deneylerden sonra tek bir su kütlesi enerjinin yarık tepelerdeki tüm bu değişime neden olduğunu görmüş bulunuyoruz.Bu son gizeminde açıklığa kavuşmasıyla 15 bin yıl önce sadece bir gecede yaşanılan bu inanılmaz olayın muhtemel senaryosunu akıllarda canlandırmak artık zor değil.

80 yıl önce Cey Harlen Breds’in şoke eden ve bilim adamları tarafından dine aykırı bulunan teorisi bugün tüm bilim adamları tarafından ortak kabul görmektedir.

Yarık tepelerin merkez kanyonunda oluşan çizgiler jeologların ilgisini çekmiştir.Richard Waitt bu çökelti alanda 20 yıldan bu yana uğraşanlardandı.Bu çizgilerin suyun akışıyla alakalı olduğunu düşünüyor ve bunlara nabız deniyordu.Fakat Richard bu çizgilerde kül yapılarını fark etti.Bu küller Sen Helen dağının külleriydi.İlk etapta külün suya düştüğü ve bu katmana kadar battığı düşünüldü.Her bir katmanda düzenli bire şekilde bulunması bu görüşü zayıflattı.Herkesin hem fikir olduğu tek bir düşünce kalmıştı.o da;devasa su kütlesinin dışında bir başka gücünde şekillendirmeye sebep olduğuydu.Kathleen Nicoll bunu tespit etmek için yıllarca uğraşmış ve en son 2005’de neticeyi raporlanmıştır.Aşağıda ve yukarıdaki zeminler arasında 20 bin yıl farkının olduğu gözlemlenmiştir.Bu da birden fazla devasa su baskınlarının olup bu hale geldiğini açıklamıştır.

Son gelen bu sonuçlarla beraber neredeyse 100 yıla yakın süren bir jeolojik araştırma artık bir sonuca bağlanmış ve görünüşe göre devasa su baskınları bu alanın düzen şekillendiricisi olmuş.Bu olay jeologların dünyanın kendi kendini şekillendirdiği inancını bir adım daha yaklaşmalarına neden olmuştur.

                          Aşağıdaki Soruların Cevapları filmin Ayrıntılarında Vardır

1)Washington topraklarında yeryüzündeki tuhaflıklar nelerdi?

2)Yeryüzündeki bu muntazam değişimlere bilim adamlarının bakış açısı nasıldı?

3)Washington’a gidip inceleme yapan ve farklı bir görüşü ortaya atan bilim adamı kimdir?

4)Breds’in yeryüzünün bu tuhaf çukurlarına,tepelerine bakış açısı fikri neydi?

5)Neden bilim adamları Breds’in görüşünü kabul etmediler?

6)Bilim adamlarının ilk deneyini anlatınız?

7)Küçük su kabarcıkları nasıl oluyor da büyük ve sert kayalara çukur oluşturacak kadar zarar verebiliyordu?

8)Wasington kanyonlarının oluşumu nasıl meydana gelmişti?

9)Bilim adamlarının maket kurarak yaptığı deney neydi?

10)Kanyonların oluşumunda hangi devasa olaylar etken olmuştur?

11)Muntazam oluşumun ispatından sonra yapılan diğer araştırmalar nelerdir?

12)Kanyonların arasında bulunan küllerin kaynağı neydi?

13)Bulunan küller neyin ispatıydı?

14)Bulunan en son sonuç bilim adamlarının dini hangi görüşünü pekiştirmiştir?

15)Breds’e göre bu devasa felaket ne kadar sürede meydana gelmişti?

                    

                Nurgül TAŞKIN EĞİTİM FAKÜLTESİ BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ 4.SINIF