Tibet Platosu Yaşam Koşulları. Budha İnancında Yol Boyunca Günlerce Sürünerek Secde İle  Hacca Giden Tibetliler

Tibet Çin’in kendi kendini idare eden yüksek ve geniş bir alanı. “Dünyanın Çatısı” ve “Kar Ülkesi” gibi kendine has isimleri olan bu bölge asırlar boyunca etrafını çeviren büyük dağlardan dolayı insan yaşamayan vahşi hayvanların bulunduğu bir yer olmuştur.

Dünyanın en yüksek dağlarıyla çevrili olan yüksek Tibet Platosunun ortalama yüksekliği 4500 metredir. Tibet'in üç büyük nehri olan Yangtze, Mekong ve Sahveen doğudaki alçak dağları paraleller halinde keser.

Tibet Platosu; Tsanpo Vadisi, Chang Tang ve Khanı olmak üzere üç büyük bölgeye bölünmüştür. Tsangpo Vadisi ekonomik, kültürel, dini ve politik bakımlardan Tibet'in merkezidir. Kuzey Ovası adı da verilen Chang Tang bölgesiyse en yüksek bölgedir. Bu bölgenin havası soğuk ve sert olup birçok buz gölü vardır.

Tibetlilerin yüksek kesim dağ platolarında yaşamın zorluğundan insanlar bu doğal koşullara uyum sağlamak için birçok yöntem geliştirmiştir. Örneğin yak denilen hayvanları evcilleştirmiş ve bu hayvanların her türlü unsurundan faydalanmışlardır. Tibetliler bu hayvana platonun hazinesi ismini veriyorlar. Hem yük hayvanı olarak kullanılıyor hem de kıllarından çadır yapıyorlardı, ayrıca etinden yağından sütünden de faydalanılıyordu. Âmâ en önemlisi kurak olan bu bölgede dışkılarının çok iyi bir yakıt olması idi, buradaki tek yakıt denebilirdi.

Deniz seviyesinden 4,5 km yüksekte bulunan Kaynaş tepesi çok farklı bir vaha burda ki Budist insanlar için önemi büyük olan bir tepedir. Dünyanın tepesine çıkıldıkça milyonlar yıl önce oluşmuş tektonik hareketler sonucu sıcak yer altı suları, denizin kurumasıyla yüzeyde kalan tuz dağlarını örmek mümkündür. Yöre halkı ekonomik gelir elde ettiği bu tuzlarla geçimini sağlamaktadır.

Kanyaş dağı zirvesine yaklaşırken karşınıza dünyanın kalbi denilen; Budistlerin, Hinduların ve Ceyn hacılarının uğradığı kutsal toraklar çıkar.Bu insanlar bu tepenin etrafında dönerek günahlarının bağışlanmasını diliyor ve dini erdem kazanarak tekrar hayata iyi bir insan olmayı istiyorlardı.

Her yıl binlerce hacıyı ağırlayan bu yerlerde keşişler yaşamakta ve hacılara doğru yolun temelini anlatmaktadırlar. Meditasyon teknikleri ile soğuk havalarda meditasyon tekniği ile ısınabiliyorlar ,tabiki inançları sayesinde olsa gerek.

Pek çoklarının yanında Budist tanrı Samvara,Hindu tanrısı Şiva ve çeşitli CE’n azizlerine ev sahipliği yapan Kaynaş dağı dünyanın en büyük dört nehrinin güç kaynağını sembolize etmektedir. Hacılar bu tepenin etrafında dönerken birkaç adım atar sonra yere yüz üstü yatar ellerini açaralar, sonra kalkarak ulaşacakları yere kadar buna devam ederek tekrarlarlar.

Buradaki Budist insanına göre bilinç vücudu klinik ölüm gerçekleştikten sonra üç gün içerisinde terk eder.

 

                 Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

 

 

1-Tibetliler kimdir?

2-Dünyanın çatısı denilen ülke nerdedir?

3- Tibet’in yükseltisi ne kadardır?

4-Tibet platosu nerde bulunur?

5-Tibet platosunun iklimi nasıldır?

6-Tibet platosunu fiziki yapısı nasıldır?

7-Tibet platosunda insanların geçim kaynakları nelerdir?

8-Yak hayvanları bu platoya nasıl uyum sağlamaktadır?

9-Bu platodaki doğal kaynaklar nelerdir?

10-Kaynaş dağının önemi buradaki insanlar için önemi nedir?

11-Tibetlilerin dini intaçları nedir?

12-Her yıl yapılan dini inanç nasıl gerçekleştirilir?

 

                                                           Hasan ÇAPİK(TEZSİZ YÜKSEK LİSANS)