Toprak
olmazsa dünya’da hayatta olmaz, çok azı bile evrene baka bir. Bir avuç toprakta
dünya’daki bütün insanlar kadar organizma vardır.
Toprak bugün
dünya’nın yarısındaki evlerde kullanılmaktadır. Evlerin yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır.
Toprak insanların yaşam kaynağı olan suyu çok güzel şekilde arındırır. Toprak servet
nitelikte olan elmas gibi değerli maddeleri barındırır. Toprak uygarlıkların
yaşam defteridir diyebiliriz; çünkü geçmişine ait tarihi saklı tutar.
Yaşamımızı kolaylaştırmak için yol, çevre yolu ve otoban yapabilmek için tonlarlarca
toprağı hareket ettirebiliriz.
Kuzey Amerika’da
15 noktada her yıl el değmemiş toprakları beysbol yada futbol sahalarına
dökerek motor sporları için toprak engelli parkurlar düzenlenir. 6 ay
öncesinden toplanan Toprak yük kamyonları yardımı ile 500 yük kamyonu kadar
toprak stadyuma getirilir. Dozerler ve küçük makineler yardımı ile toprak
engeller oluşturulur burada amaç motosikletlerin hareketini zorlaştırmaktır ve
seyircilere bir motosiklet görsel şöleni oluşturmaktır. Motosikletlerle 4
metreye kadar sıçramada yapılıyor.
Beysbol
topunun beysbol tutucusu tarafından daha iyi tutabilmesi için toprak sürülür.
Bu toprak mineral bileşikleri farklıdır.
Bu toprağın içinde yüksek oranda feldspat mineral vardır ve buda kayganlığı
azaltıyor. Yaz aylarında çekilen okyanus suların altında bulunan temiz toprak
yüzeyinden elde edilir.
Çamur güreşi
Çamur güreşi
kalın süngerler üzerinde bir miktar çamur bırakılarak çamur üzerinde genelde
bayanlar tarafından güreş yapılır. Bu spor bir meslek ve zevk için yapılmaktadır.
ABD’de bu spor çok sık yapılmaktadır. Bu spor için ABD’den Hawaii adalarına bir
grup çamur güreşçisi etkinlik için başvuruda bulunulduğun da onlara ada dışından
çamur getirmek yasak olduğunu bildirildi bunun nedeni de dışarıdan gelen bakteri
ve mantarların ekosistemi bozacağı denildi. Spor için ise adadan çamur kullanılmasını
istediler.
İnşaat
Yeryüzünde
birçok canlı evini topraktan yapmaktadır karıncalar, fareler gibi hayvalar toprağı çok güzel kullanmaktadır. İlk olarak Orta
Doğu insanı toprağı ev yapmak için kulandı ve şimdi de insanların yarısı
yaşamını da toprak kullanarak evlerini yapmaktadadır.
İnsanlar
önce topraktan kerpiç yaparak evlerine şekil verdiler. Kerpiç, kum, saman ve
kil birbirine karıştırılıp çamur haline getirilir ve kerpiç kalıpları ile
çamura tuğla şeklinde şekil verilir. Bu kerpiçler ile ev yapılır bu evler yaz
aylarında gündüz çok sıcak olduğunda evin içini serin olur bunun sebebi de kerpiçin sıcaklığı geçirmemesidir ve akşam güneş battığında
ısının kerpiçte kalmasıdır.
Şimdi ise modern
makineler ile topraktan evler yapılmaktadır bu makineler yardımı ile ince
toprak ve çimento karıştırılır sonra 10 cm’lik
kalıplar kullanılarak toprak kalıplara 16 cm doldurulur ve sonra makineler ile
dövülerek 10 cm’ye kadar sıkıştırılır. Toprağın içinde bulunan
küçük çakıllar titreşim yaparak toprağın iyice sıkışmasını sağlar bu evler
ısıyı iyi izole eder ve 100 yıl kadar uzun bir ömürleri vardır.
ABD’de
PRADO barajında sel sularını durdurmak için kil ve toprak kumlanılır toprak
yüzeyine aşınmasını engellemek için çakıl taşları kulanıdır bu toprak bir
futbol sahasını dolduracak kadar çok toprak kulanılır.
ABD’de
orta kesiminde bulunan MS. 700 -1400 arasında MissisSippi
nehri yakınlarında Güney Batı İrino arasında bugün Cahokia (Kahokya) şehri 20.000
kişi bulunuyordu. Yaklaşık 9,6 km kare
genişliğindeydi . Yapıcılar 15 milyom m3
toprak kullanarak 120’ den fazla bina yaptı. Toprak ilkel aletlerle kazındı ve
sepetlerle taşındı. Bu tarihi city (şehri) ortasında
6 milyon m3 toprak kullanılarak yapılmış ve keşiş yığını denilen yığma yapı
bulunuyordu. Kızılderililer tarafından yapılmıştır. Asırlar geçtikçe erozyona
maruz kaldı, bir kısmı bu bölgede yaşayalar tarafından azaltıldı. MS. 1200’ den
başlayarak nüfus azalamaya başladı ve 1400 de burası tamamen boşaltıldı.
Sebepleri; savaş, kuraklık, iklim değişikliği, yerel-doğal kaynakların
tükenmesi, toprağın çoraklaşması...
Tarım
Bakteriler
ve mantarlar toprak için çok önemlidir; çünkü organik maddeleri çürütür ve
bitkiler için faydalı besin maddeleri haline dönüştürürler. Dünyanın en zengin
toprakları Volkanik asidik topraklarıdır.
Hawaii de bulunurlar. Dünya yüzeyinin sadece %10 tarıma uygundur. Ancak
nüfus sürekli artıyor, elimizdekini korumalıyız.
1930 Texas’a gelen çiftçiler üst toprağı sürerek bitkileri yok
ettiler. Buda toprağın erozyonuna sebep oldu. 400 milyon dönüm toprak
kullanılmaz hale geldi. Hayvanları besleyecek bitkiler kalmadı ve erezyon yüzünden ekecek bir şeyde kalmamıştı. Bu kriz
çözümü de beraberinde getirdi. Rüzgarla mücadele edebilmek için ağaç ve otların
yok edilmesini yasakladılar ve daha fazla ağaç ve ot ekilmesi gerektiğinin
farkına vardılar.
İnsanlar
kirlenmek için para veriyorlar. Güney kalifornia ‘da
bulunan kaplıca çok çeşitli tedaviler sunuyor. Cildin ıslak olması çamurun daha
tutmasını sağlıyor. Gayet ince ve demir bakımından zengin kırmızı kil insanlar
tarafından cilde sürülerek, sonra bir vakit oturup dinleniyor ve sonra da
ovarak çıkartıyorlar. Çamur bütün kiri, toksinleri ve kurumuş cildi de olduğu
gibi temizler. İnsanlar duş alıp Temizlendiklerinde ciltleri temiz ve yumuşak olur. En özel tarafı da
keyif verici olmasıdır.
Çamuru ve kili elbiselerimizden çıkarmak için çeşitli
deterjanlar ve enzimler kullanılır.
AŞAĞIDAKİ SORULARIN CEVAPLARI FİLMİN VİDEOSUNDA MEVCUTTUR
1) Bir avuç toprağın içinde ne kadar organizma bulunabilir? (video 05-1dk)
2) Toprağın
canlı için önemli olan suyun üzerindeki etkisi nedir? (video 1,10-1,23dk)
3) Toprağın
Tarih ile bağı nedir? (Video 1,30-1,35dk)
4) Yaşamı
kolaylaştırmak adına toprağa olan etkimiz nasıldır? (video 1,42-1,55dk)
5) Motokros yapmak için topraktaan neden ve nasıl yararlanılır? (video 2,24-7dk)
6) Beyzbol
topuna neden toprak sürülür?(video 8,05-8,20dk)
7) Beyzbol topuna sürülen toprağın önemi nedir? (video 9,25-10dk)
8) Toprak
ekosistem üzerinde ne gibi etki
yaratabilir? (video 12-12,10dk)
9) kilin
hayatımızdaki inşaatta kulama yeri nedir? (video 13,45-14,20dk)
10) Kerpiç nasıl yapılır ve niçin kullanılır? (Video 14,18-17,25dk)
11) ABD’
de antik kenti Chokia neden ve nasıl yapıldı? (video 21,55-23,35dk)
12) Tarımda toprağın önemi nedir, niçin toprak kullanılır? (video 24,00-25,00dk)
13) Dünya
yüzeyinin ne kadarı tarıma uygundur?
(video 25,35-25,45dk)
14) Bitkiler toprak için neden önemlidir, bitkileri yok ettiğimizde toprakta ne gibi değişiklikler olur? (video25,30-28,30dk)
15) Kil
kozmetikte nasıl ve niçin kullanılır? (video 31,50-34,05dk)
16) Kili
çıkartmak için neler kullanılır? (video
34,10-37,30dk)
MURAT GÜNEŞ