CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI
VE TAKSONOMİ NEDİR? (120 DK.) FİLMİN ÖZETİ
İnsanoğlu çevresinde gördüğü canlı ve cansız varlıkları her zaman bir
sınıflandırma eğilimi içindedir. Yani insan sınıflandırarak algılayan bir
türdür. Farkında olmasak dahi çevremizdeki canlıları bitkiler ve hayvanlar ya
da suda ve karada yaşayanlar, tehlikeli-tehlikesiz gibi ayrımlarla
sınıflandırırız.
Taksonomi; sözcüğü Yunanca kökenli olup sıramla anlamına gelen “taxis” ve isim anlamına gelen “nama” sözcüklerinin
birleşmesiyle oluşmuştur. Canlı türlerini belirli bir düzene sokmaya çalışı ve
bu amaca yönelik ilkeler geliştirir. Taksonomi; canlıları tanımlayan, anlatan
ve adlandıran bilim dalıdır. Canlıların tanımlanmasını ve anlatımını taksonomi
bilimi yapar.
Sınıflandırma ise; taksonomiden farklıdır. Sınıflandırmanın çalışma
konusunu yalnızca canlıları gruplandırmak ve bu grupları derecelendirmek
biçiminde özetlenir. Sınıflandırma, yaşayan ya da yokolmuş
canlıların gruplar halinde sıralamasıdır. Sistematik ise; taksonomi ve
sınıflandırmadan farklı olarak ve çok daha kapsamlı olarak, canlıların
birbirleriyle evrimsel akrabalık ilişkisini, benzerlik ve farklılıklarını
inceleyen bilim dalıdır. Bilimsel adlandırma ise; sistematiğin bir alt dalıdır.
Yani canlıların belirli kurallara bağlı olarak adlandırılması ile ilgilenir.
Sınıflandırmanın temeli Aristo’ya kadar uzanır. Aristo özellikle deniz
canlılarını incelemiş, hayvanların dış görünüşlerine, hareketlerine yaşam
şekillerine ve vücut özelliklerine göre bilimsel şekilde sınıflandırmıştır. Ama
sistematiğe ışık tutmuştur. Yenidünyanın keşfiyle, tanımlanması ve
gruplandırması gereken çok sayıda canlı türü ortaya çıktı. Bir süre sonra bu
canlıların öğrenilebilmesi ve düzenli olarak ortaya çıktı. Bir süre sonra, bu
canlıların öğrenilmesi ve düzenli olarak ortaya çıktı. Bir süre sonra, bu
canlıların öğrenilebilmesi ve düzenli olarak çalışabilmesi için bir sisteme
gerek duyuldu. Bunun sonucunda da türlere iki sözcükten oluşan adlar verilmeye
başlandı. İlk adım birbirlerine benzer özellik gösteren türlerin
gruplandırılması ve onlara dış görünüşlerini yansıtan adlar buldu. İsviçreli
Doğa Bilimci Conrad Van Gesners
bu konuda çalışan ilk araştırmacıdır. Gesner’in
gözlemlerini ve tanımlamalarını içeren “historiae Animalsum” adlı ansiklopedi hayvanlar aleminin
ilk resmi katalogudur. “Tür” kavramını ilk kez İngiliz doğa bilimci John Ray
kullanmıştır. Bitkiler ve hayvanlar konusunda önemli çalışmalar yapmıştır.Taksonomide gerçek anlamda devrim yaratan bugünkü
anlamını şekillendirmeyi başaran bilim insanı Carl Van Linne
olmuştur. Linne “sistema naturea” adlı eserinde doğayı üç gruba ayırmıştır. Bunlar,
mineraller, bitkiler ve hayvanlardır.Linnecus,
sınıf-takım- cins, tür ve varyete olarak 5 sınıflandırma derecesi kullanmıştır.
Bu çalışmalardan sonra insanoğlu doğayı daha iyi betimlemeyi başarmıştır.
Aşağıdaki Soruların
Cevapları Filmin Ayrıntıların da Vardır: