Su Medeniyet ve
Teknoloji İlişkisi
FİLMİN ÖZETİ:39:24 dk
18 yy da insanlar denize
girmenin depresyondan cüzzama kadar her şeyi iyileştireceğine inanmaya
başladılar. İnsanlar banyo makinesi denilen tuhaf bir aletle suya
taşınıyorlardı. Bir at tarafından suya çekilen tekerlekli bir kabindi. İçine
banyocu denilen bir hemşire ya da bir adam biniyordu. Hasta banyo makinesinin
içine giriyordu ve sonra suyun içinde ayakta duruyordu. Suyu batırılıyor ve
yaklaşık bir dakika suyun altında tutuluyor ve sonra şaşkınlık içindeyken
çıkarılıyordu. İnsanların asıl sorunu
yüzme bilmemeleriydi.
1870’
te bir efsane ortaya çıktı Amerika’nın ilk tahta kaldırımı. Bu tahta kaldırım
gerçekten de ticari amaçlı bir yapıydı. Tüccarlar dükkânların da kum
istemiyorlardı. Bu yüzden tahta kaldırım inşaatının finansmanını sağladılar. Bu
kaldırım 5.000 dolara mal olurken sadece 3,5 metre genişliğindeydi. Ama kasaba
büyüdükçe tahta kaldırımı da büyüdü.
Daha yükseğe çıkarıldı ve yüz binlerce ağırlığa dayanabilecek şekilde
inşa edildi. 20 yüzyılın ilk on yılında
kültürel ve ticari bir fenomen haline geldi.
Bugün tahta kaldırım yaklaşık olarak 20 metre genişliğinde ve yaklaşık
olarak 4 mil uzunluğundadır.
Dünya
sömürgelerini korumak için sahil boyunca kaleler inşa ettiler. Bunlardan en
güzellerinden biride devasa karstilya desembar kostudur. Amerika’daki
en eski kaledir. İspanyollar ilk olarak
1672 de inşa etmeye başladılar. 23 yıl sonra tamamlandığı zaman bu devasa yapıt
ortaya çıktı. 11 metre yüksek duvarları deniz taşları ve haçlarla inşa
etmişlerdir. Okyanusun kenarına yapılan
4 metre kalınlığından meydana gelen surlar düşman saldırılarına karşı oldukça
güvenlidir. Eski kale 205 yıllık tarihi
içinde hiç düşürülemedi.
Başka
teknelerde vardı ancak higens tekneleri
donanmalarının bel kemiğini oluşturmaktaydı. Adri
HİGENS in tasarladığı bu tekne 12 metre uzunluğunaydı ve tam teçhizatlı 36
askeri ya da 4 tonluk kargoyu gemiden karaya çıkarabilmektedir. 225 beygir gücünde bir motora sahip ve normal
olarak v şeklinde bir gövdeye sahip bu tekne kargoyu sahile taşıyabiliyor ve
hemen geri çekilebiliyordu.
Şu
anda kullanılan son teknoloji üretimi çıkarma tekneleridir. 1987 de hizmete sunulan bu teknenin gövdesi
ne suya ne de karaya dokunur. Bu
tekneler hava yastığı üzerinde karada ve denizde rahatça hareket etmesini
sağlar. Tekneyi destekleyen plastikten yapılmış bir petek bulunur. Tekneyi
kaldırma fanları vardır. Bu fanlar sayesinde tekne havaya kalkar ve hava
yastıkları devreye girer. 4 adet motor
tekneyi havaya kaldırır. 60 ton yük
taşıyabilmektedir. Saatte 50 mil hız yaparak dünya sahillerinin %80 nini dolaşabilir.
Kum
aracını Brush mayer icat
etmedi sadece daha eğlenceli hale getirdi.
Kum araçlarını icat eden kişi Henry ford dur.
1974 de ilk araba sahile getirildi. Bayersin bu aracı bilindik araçları hatırlatıyordu. Tek
fark daha alçak bir şase vardı. Tek fark bu değildi birde fiberglas kaborta idi. Bu kaborta aracın
ağırlığını 600 kilo düşürdü.
1927
yılından başlayarak bilim adamları ultravielo
ışınlarını yansıtacak elementler üzerinde çalışmalar yaptılar. 1943 de
geliştirilen ve paraambiyikasitin kısaltılmışı olan paba ilk güneş kremiydi.
Maalesef kıyafetleri lekeliyordu ve ayrıca birçok insana içindeki
kimyasal maddelerle alerji oluşturdular.
Modern
sörfçülüğün geçmişi çok eskilere dayanır. 1920 lere
kadar sörf botlarının çoğu ağaçtan el ile yapılırdı. Uzunluğu 5 metreye kadar
çıkabilir ve ağırlığı 100 kilo kadardır.
1950 de kendisi de bir sörfçü olan hobby Albert balsa dan sörf boardları yapmaya başladı.
Güneş
yüksekte dalgalar parlıyor ve gözlerinizi açamıyorsunuz. Güneş gözlükleri gerekiyor
ama sıradan bir tanesi işe yaramaz. Aşırı ışığa engel olmak için hafifçe
karartılmış camlar 18.yy dan bu yana kullanılmaktadır. Ama onlar keskin ve
yansıyan ışığın yansımaması için bir şey yapamazlar. 20 yy başında polanize camlar kamaşan gözler için bir çareydi. Advin len 1929 da seropanize benzer bir madde için patent aldı. Bu filtre ten
yönden gelen ışığı engellemeye yeterliydi
Soğutucu
teknolojisindeki ikinci adım ise kendisini soğutan kutudur. Bu anında soğuyan
kutudur. Bir meşrubatın sıcaklığını en geç 3 dakikada soğutabiliyordu. Soğutma
işlemini başlatmak için dibi basitçe döndürülüyordu. Kutunun içindeki madde hemen soğutma işlemine
başlıyordu.
Başkan
garfeild yediği kurşun bulunamamış ve ölüme terk
edilmişti. Bu durum büyük düşünür Aleksander Grahambell ili düşündürüyordu. Bell ilkel bir
metal dedektör geliştirdi. Bu dedektör
iki mıknatıs arasında metale karşı ses çıkaran ilkel bir
aletti. Ancak kurşun o kadar derindeydi ki bell’in
cihazı bir ses çıkarmıyordu. Sonunda da garfeild
öldü. Teknolojisi de o kadar basittir ki
on dolara imal edilebilmektedir.
AŞAĞIDAKİ
SORULARIN CEVAPLARI FİLMİN AYRINTILARINDA VARDIR
1.
Banyo makinesi nedir ne işe yarar?
2.
İlk tahta kaldırım hangi amaçla yapılmıştı?
3.
Tahta kaldırımın bugünkü kullanımı hakkında
bilgi veriniz.
4.
Higens
teknesi hakkında bilgi veriniz.
5.
Hava yastıklı çıkarma gemisi hakkında bilgi
veriniz.
6.
Kaleler ne için inşa edilmiştir?
7.
Güneş gözlüğünün tarihi hakkında bilgi
veriniz.
8.
Güneş kreminin gelişimi hakkında bilgi
veriniz.
9.
Kum aracı nedir?
10. Sörfçülük
nasıl gelişmiştir?
11. Kendisini
soğutan teneke kutu hakkında bilgi veriniz.