Spor Bilimi Efsaneleri
36 Dakika
Bu eski
uçak hangarı eşi benzeri olmayan bir laboratuvar oluşturulmuşlar. Tek bir amacı
olan; yüksek teknolojili bir tesis dünyada en iyi atletleri analiz etmek için,
bura da en iyi bilimle insan performansını sınırları bilim oynadığımız
oyunlarda iş başında. Burası sporla bilimi bir birine girdiği yer.
Sanatsal bilim seviyesine gelmek
için sanat donanımlarına ihtiyaç vardır. Spor bilimi laboratuvarı 256metre kare
en iyi teknoloji kullanarak bu hangarı eşi benzeri olmayan spor test alanına
dönüştürmüşler. Bu spor bilim laboratuvarı 2600 metre kare spor teknolojisiyle
dolu dünyadaki en elit atletlerin beyinlerine ve vücutlarına girmek için
tasarlanmıştır.
İnsan performansının zirvesini
analiz etmek için dünyanın en gelişmiş bilimsel teknolojisini kullanılıyor.
Masada hızlanma ölçerleri ve basınç sensörleri alıyorlar. Biyolojik ve anatomik
olarak özel mankenler kullanılıyor. Alanında öncü göz takipleri, aşırı yüksek
hız ölçen kameralar, kirbit üç çakma testi mankenleri, alanlarında lider
hareketi yakalamak teknolojileri var. Tüm bu aletler oynadığımız oyunlara
yakında bakmamız için yarar sağlıyor. Zıplıyorsa, yumrukluyorsa,
fırlatılıyorsa, kafa atıyorsa ya da yere çarpıyorsa burası test edileceği
yerdir. Bunu test etmek için bazı olmuş olayları bu laboratuvar ortamında
yapmışlar.
Bu
olay beyzbol tarihinde bir kez oldu. Bu sporun en iyi atıcılarında biri Ssangyong ödülü kazanan Rady Jonhnson başına gelmiştir.
Jonhson topu atıyor yerine varamıyor, saha da uçan bir kuşu vuruyor. Bu olayın
olasılığı hesaplaya bilmek için iki faktör göz önünde bulundurmak gerekiyor.
Topun pozisyonu ve kuşun pozisyonu ve hızla giden topun düz vektörü
kullanılacaklar. Bıraktığı yerle gideceği yer arasına yaklaşık 200 beyzbol topu
konulabilir bu da topun 200 farklı yerde bulunma olasılığı vardır. Yaklaşık
kuşun hacmi 6.5dm küp demek stadyumun hacmi ise 565 bin metre küp kuşun
stadyumda bulunacağı 85 milyon farklı yer olur. Topla kuşun bir araya gelme
olasılığı 1/19 milyarda. Laboratuvar da bunu yapmak için toplara ve kuşlara
ihtiyacımız var topları atmak içinde saatte 150km atış makinesi kullanılmış ve
kuşları yerine tavukları kullanılmıştır. Tavukları uçurmak için saatte 75 km
hıza ayarlandı, bu da bir güvercinin ortalama hızına eşittir. Bunu 200 kez
yapılıyor ama başarı sağlanmadı. 19 milyar olasılıkta 19 999 999 800 kez
denemek gerekir bu olay ileride yaşaması nerdeyse imkansız bir şey bunu sebebi
profesyonel beyzbol başladığından beri yaklaşık 100 milyon atış yapılmış sadece
bir kere yaşanmış.
16 ocak 2007 OKLAHOMA TEXAS karşı atış
zamanı sıfıra yaklaşıyordu Oklahoma hücumu BYRON EATON çizgiyi geçmek üzere olan
topu takip ediyor ve sahanın kenarında topu havaya fırlatıyor yarım saniye kala
basket oluyor. Bunu yapmak için ne yaptı bunu öğrenmek için bu atışı yapan
hücum oyuncusu BYRON ve ona pas atmak için NBA en iyi oyuncusu CUTTİNO MOBEY
getiriyorlar. BYRON ısınırsam ve beş deneme hakkı verirseniz atarım diyor. Bu
sadece atış değildi kaçan bir topu yakalamaktı. Byron’un gözleri odağını
değiştirmek zorunda kalıyor. Elindeki toptan çembere bu yakında uzağa değişime göz merceğin uzaması denir.
Topu yakaladığı zamandan çembere hedefe kilitlene kadar saniyenin 0,19 kadar
zaman geçiyor bu arada üç kritik hesaplaması gerekiyor. Bunlar menzil, fırlatma
açısı, ve elinde çıkarma hızı orijinal atışı yaptığında menzili 19.1m elinde
çıkarma 38.6 km fırlatma açısı 64 dereceydi. Fırlatma açısı kritik bir öneme
sahip hata payı azatılıyor 46 cm çember nerdeyse topun yarıçapın iki katı 90
derecelik acıyla gelirse hata payı en fazladır.
Her yönde 12cm hata payı olur. Byron’un bu atışında bu değişkenlerini
birini hesaplayamasa atışları boşa gider. Beşinci denemesinde atıyor menzili
9.1m fırlatma açısı 64 derece elinde çıkarma hızı 38.5 km dır. Çalışılırsa
yapılabilir.
17 ekim 1992 batı Washington üniversitesinin koşucusu olan
Chris Moore Saint üniversitesi karşısında rutink koşusu yapıyor. Tutucu Chris
görüşü bir savunma oyuncusu tarafında engelleniyor. Top onu sol omuz yastığına geldi
devrildiğinde top onu sol topuğuna popusuna ve sağ topuğuna sonrasında da eli
bir şekilde topu buldu. Bacakların arasında geçirdi ve sağ eliyle topu çizgiden
geçene kadar sağlama aldı. Bunu tekrar yapmak için Chris ve orada olayın içinde
olan takım iki arkadaşını getirdiler. Top göğsünde zıpladığında ve dönmeye başladığında
iç kulaktaki sıvı Chris’e hangi yönü yukarısı olduğunu söylüyor. Topu görme imkanı olmadığında
altıncı hissine yöneliyor. Buna iç algı deniliyor. Sinirler, eklemler ve kas
beyine sinyaller gönderiyor. Kol ve bacaklar hareket yapmaya ve birbiriyle
ilişkide olmaya devam ediyor. Zıplayan topu çeşitli sapmaları yakalamayı
zorlaştırmasa gerek başka bir mantıkla bunu daha kolaylaştırılıyor denilebilir.
Top ne kadar kısma çarparsa beyine o kadar sinyal gider iç algı ani olarak
topun vücudun neresinde olduğunu hesaplayacaktır. Sonuç kusursuz iç algı
hesaplamasıdır. Bu bağlantı zincirini kontrol edemedikleri tek şey topun
zıplamasıdır. Kusursuz bir kürenin zıplaması önceden kestirilebilir. Onlar yuvarlamsı denilen şekildeki bir topla oynuyorlar. Bu
şekil zıplaması önceden kestiremez yapıyor. Rastgele atılan bir topun doğrudan
geldiği yeregitme olasılığı 1/180 dır. Chris in vücudu mükemmel olması
demektır. Topun 5 mükemmel zıplaması 1/189 milyondu.94 denemede chris hayatında
bir kere yaptığı dahilce doğaçlamayı bir kez daha yapamadı.
25 Ağustos
2006 İspanyol 1.liğin takımlarında Viera Barcelona’ya karşı 85.dk barcelona
yıldızı Ronaldinho’ya bir orta yapılıyor. Stadyumda herkes ve kendisi bile şok
oluyor. Bu vuruşu şu şekilde yaptı açılan ortayı göysüyle ortayı kontrol
ediyor.dönerek savunma oyuncusundan sıyrılıyor ve rovaşatayla sağ ayağıyla gölü
atıyor. Bunu yapmak için şans yetenek ve bilim kombilasyonu gerekiyor. Bu
vuruşu tekrar yapmak için 1.lig yıldızlarında biri geliyor Josen Hernandez
rovaşata konusunda bir uzman bu vuruşu yapacak biri varsa o da odur. Rovaşatayı
biyo mekaniğini analiz etmek için bilim insanları Jason un vurduğu ayağına
kablosuz hızlama ölçeği bağlıyor. Jason’a yardım etmek için de Jesse Marsch ve
birde kaleci getirmişler. Ronadinho’nu bacağı topa değdiği anda saniyede 1800
derece hızla gidiyor bu helikopter pervaneside daha hızlı demek ve en önemli
bir şeyde dönüşe rağmen topu kenarına 180 dereve kala vuruyor 5derece yukarıda olsa
vuruş aşağıda gidecek ve gol olmayacak. Vuruşun açısı Jason un zorlandığı
yerdir. 19cu denemesinde atıyor ayağındaki hız ölçerden gelen sinyal ayağını
ronaldinho’nu bacağı gibi 180 derece getirip vurduğunu ve saniyede 1800 derece
olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Aşağıdaki
Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.
1)
Hayatta bir kere olabilecek bir
daha asla yaşanmayacak olayları yoksa yaşanabilir mi?
2)
Yıldırım aynı yere iki kez düşer mi?
3)
Uçak hangarı laboratuvara
dönüştürülmesini tek amacı nedir?
4)
Bu laboratuvarın özellikleri nedir?
5)
Biyolojik ve anatomik olarak özel ne kullanıyorlar?
6)
Bu laboratuvarda kullandığımız aletler bize
neyi sağlıyor?
7)
Beyzbol tarihinde kimin başına gelmiş?
8)
Topu fırlatmak ve tavukları uçurmak için hangi aletleri kullanılmıştır?
9)
Beyzbol tarihinde olan oyayı bir daha labaratuvar ortamında yapabilmişler
mi?
10) Göz merceğin uzaması nedir?
11) CUTTİNO MOBEY basketi atabilmiş mi?
12) BYRON
EATON atışı yaparken hangi kritik hesaplamaları gerekiyor ve yapmasa ne olur?
13) İç algı nedir?
14) Chris büyülü anı yeniden
yapabilecek mi?
15) Bir insanın bacağı helikopter
pervanesinden hızlı dönebilir mi ?
16) Bu denemelerin hepside başarı saglanmış mıdır?
Muhacir BAYKARA FEN BİLGİSİ
ÖĞRETMENLİĞİ (İ.Ö) A-4 10010054022