Geçmişten Bugüne Sovyet Donanmasının Bilimsel Hikâyesi
Sovyet donanması soğuk savaş döneminde yaklaşık yarım yüz yıl boyunca Amerikan donanması ile karşı karşıya geldi. Bugünkü Rus donanmasının durumu çok trajiktir. Ancak yinede güçlü ve gururludur. Rus donanma gücünün ruhu dünyanın en güçlü denizaltılarını kapsayan modern gemileri kapsayan bir donanmada cisimleşir. Rus donanmasının kuruluşu Amerikan donanmasının kuruluşundan daha eskidir ve kuruluşunu tek bir adamın gücüne ve vizyonuna borçludur. Rus çarı büyük Petro döneminde Rusya kendini büyük bir kara ülkesi olarak kabul ettirmişti. Büyük Petro bir çok batılı uzmanı Rusya'ya davet etti. Petro kurduğu donanmada her mevkinin hak edilmesi gerektiğine inanıyordu. Donanmasına komuta etmemesine rağmen savaşta onlara katılıyordu. 1699'da İsveç ile Danimarka arasında bir savaş başladı. 1700'de Büyük Petro Danimarka'nın yerinde yer aldı. Amacı batıya açılan pencereyi, çok istenen bir çıkışı elde etmekti.27 Temmuz 1714'te yaklaşık 100 kadırgadan oluşan Rus filosu sayıca onlardan çok daha az olan İsveç'e saldırdı ve İsveç yenildi. Böylece Rusya Baltık Denizi'nde bir geçişi elde etti. Burada yeni bir şehir limanı olan Sankt Petersburg'u kurdu. Rusya 1721'de zaferi kesin olarak kazandığında Petro, ülkesi ve donanma tamamen yorgun düşmüştü. Bundan dört yıl sonra Petro 53 yaşında iken öldü. Petro'nun ölümünden sonra yarattığı bu güç gittikçe çökmeye başladı. 1762'de tahta çıkan Katerina Rusya'yı eski günlerine döndürmeye azimliydi. Katerina Karadeniz'i ele geçirmek için Baltık Denizi'nden geçerek ege Denizi'ne geldi. Burada Çeşme kıyılarında Türk ordusu ile savaştılar ve Türk donanmasını yaktılar. Katerina'nın hükümdarlığı boyunca Ruslar Karadeniz'deki yerini sağlamlaştırdılar. Ama Rusya Akdeniz'de serbest geçişi istiyordu. İngiltere ve Fransa bu duruma müdahale etmek zorunda kaldı ve sonunda Kırım savaş'ı çıktı. Rusya donanması çöktü ve Rusya Karadeniz'deki her şeyini kaybetmişti. Bundan yarım yüzyıl sonra donanma teknolojisi çok hızlı bir gelişme kaydetmişti. Ruslar demirle kaplı yeni zırhları ilk sipariş edenler arasındaydılar. Rus donanmasının üç ana filosu vardı. Ruslar 19. yüzyılda Pasifik'e girdiler. Pasifik'te Japonya da vardı ve Ruslarla çatışma başladı. Rus filosu, Japonya karşısında yenilgiye uğradı. İngilizler Rusların yükselmesi yerine Japonların yükselmesini istiyordu. İngiliz denetimi altında olan Süveyş Kanalı'nı Rus donanmalarına kapattı. Bu Rus donanmasının Pasifik'e ulaşmak için Ümit Burnu'nu dolaşarak 17 bin milden fazla yol yakması anlamına geliyordu. Rus donanmaları Pasifik'e ulaştığında Japonya donanması ile süren savaş sonucunda ağır bir yenilgiye uğradı.
Birinci d
ünya sava
şı ba
şladığı s
ırada Rus donanmas
ı yeniden g
üçlerini toplamaya ba
şladı. Rusya'da
ülkede
isyanlar ba
şlam
ışt
ı ve bu donanmaya da s
ıçram
ışt
ı. Kom
ünist rejimin 1917'de ba
şar
ıl
ı olmas
ı
sonucunda Sovyetler Birli
ği
Almanya ile yapt
ığı
bir anla
şma ile
Mart 1918'de Birinci D
ünya
Sava
şı'ndan
çekildi. 2. D
ünya Sava
şı'n
ın hemen
öncesi
Stalin bir t
ür ayd
ınlanma
ya
şad
ı ve
bir
çok denizalt
ı in
şa ettirdi. Almanya
Sovyetler Birli
ği'ni
i
şgal ederek Kom
ünist
ülkeyi
2. D
ünya Sava
şı'na soktu
ğu zaman Stalin'in gemi
in
şa program
ın
ı k
ısmen
tamamlam
ışt
ı. 2. D
ünya Sava
şı kara a
ğırl
ıkl
ı bir sava
şt
ı bu y
üzden
ordusu
önemli bir
rol oynamad
ı. 2. D
ünya Sava
şı sona erdi
ğinde Sovyet donanmas
ın
ın gurur duyaca
ğı çok
şey vard
ı. Nazilerin
ülkelerinden kovulmalar
ına
yardım etmi
ş ve Rus ana vatan
ın
ı korumu
şlardı.
Soğuk savaş döneminde
Sovyet ve Amerikan donanmaları
gergin bir ortamda karşı
karşıya geldiler.
Amerikan donanmas
ı
denizalt
ı tasar
ım
ında b
üy
ük bir ilerleme kaydetmi
şti. Bu arada hem
Amerikan hem Rus donanmalar
ı
denizalt
ılar
ı i
çin yepyeni bir rol
geliştiriyorlardı. 1959'da nükleer enerjili USS George Washington denize indirildi. O dönemde Amerika ve Rusya'n
ın bir n
ükleer denizalt
ıs
ı vard
ır.
George
Washington ve ondan sonra yapılanlar
yepyeni türden
denizaltılarıydı. Bunlara bombac
ılar lakab
ı
verildi. Denizin dibinden k
üçük
bir adaym
ış gibi y
ükselen Rus tayfun tipi
balistik f
üze
denizalt
ıs
ı in
şa edilmi
ş en b
üy
ük denizalt
ıs
ıydı.
Soğuk savaş döneminde
Rusya neredeyse her türden
denizaltısı inşa etti.
Sovyetlerin n
ükleer
enerjili yeni
denizaltısı 1972'de
denize indirildi. Bu Amerikan donanmasının komutanlarında panik yarattı. Bu deniz alt
ı
alfa s
ın
ıf
ıydı. 1957 Kas
ım s
ın
ıf
ın
ın denize indirilmesini
takiben Sovyetler h
ızla
n
ükleer sald
ır
ı denizalt
ılar
ın
ın birka
ç
yeni modelini daha yapt
ılar.
Hepsinin dezavantaj
ı
bat
ın
ın denizalt
ından daha fazla g
ür
ült
ü
yapmalar
ıydı. Sovyetler 1985'te
şa
şırt
ıc
ı Akula sistemini yaratt
ı. Denizalt
ılar
ın
ı sessizle
ştirmek
i
çin b
üy
ük bir
çaba
harcad
ılar b
öyle
Akula'yı yaratt
ılar. Rus donanmas
ın
ın en
önemli
teknik ba
şar
ıs
ı Oscar
İkiydi. Ama
ayn
ı zamanda en b
üy
ük trajedilerinden birinin de sebebiydi.
Oscar tatbikat
yaparken bir torpido patladı
ve yaklaşık 18 kişilik mürettebat ölmüştü. Bu s
ırada 23 ki
şi ya
şıyordu ve kurtulmay
ı bekliyordu. Bunlardan
biri ya
şad
ıklar
ın
ı kağıda d
ökmeye
ba
şladı. Buradakiler kurtar
ılmadan
öld
üler. Bunlar i
çin bir an
ıt yap
ıld
ı.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır
1. Rusya'da yapılan asker heykelleri neyi simgeler?
2. Rus donanması kuruluşunu kime borçludur?
3. Büyük Petro döneminde Rusya sınırlarını genişletmek
için hangi ülkelerle savaşmalıydı?
4. Büyük Petro kimlerle ve hangi amaçla bir çok Avrupa ülkesini ziyaret etti?
5. Büyük Petro'nun Karadeniz ile ilgili planları neden
aniden kesintiye uğradı?
6. Büyük Petro İsveç ile savaşta nasıl bir yol izledi?
7. Rus donanmasının ilk önemli olan başarısı neydi?
8. Rusya'nın ilk donanma akademisi nerede kurulmuştur?
9. Şans getirmesi için hangi heykelin burnu
ellenmekteydi?
10. kim kendini Petro'nun varisi olarak görmekteydi?
11. Katerina ülkesinde neleri inşa ettirdi?
12. Katerina Osmanlılarla hangi savaşları yaptı?
13. Kırım Savaşı neden çıktı?
14. Rusya Japonya ile neden savaştı?
15. Rus donanmasının ana filoları nerede bulunuyordu?
16. Tarihte geçen Togo dönüşü nedir?
17. Ruslar hangi antlaşma ile Japonlara teslim oldu?
18. Rusya'da ülke içinde neden isyanlar yaşandı?
19. Sankt Petersburg şehrinin adı ne olarak değiştirildi?
20. Rusya'nın varlığını tehlikeye düşürecek olan en büyük
düşman kimdi?
21. Uçak gemiler inşa etmek yerine nasıl bir strateji
izlendi?
22. Dünyanın ilk nükleer güçlü denizaltısının adı nedir?
23. George Washington2un diğer nükleer denizaltılarından
farkı neydi?
24. İlk Tayfun ne zaman denize indirildi?
25. Rusların alfa sınıfı deniz altısının özelliği neydi?
ÖZLEM
SÜTÇÜ
BİYOLOJİ
ÖĞRETMENLİĞİ 07010002009