ÖLDÜRMEYE PROGRAMLANMIŞ HAYVANLAR VE BİTKİLER ( 75 Dk )

FİLMİN ÖZETİ

               Dünyanın en eski ve en kurak çölü Nobibya’dır. Uzaydan bile çıplak ve kurak. Gece dondurucu soğuğu, gündüz dev bir sobayı andırır. Güney Afrika’nın Atlantik kıyısına kadar uzanır. Bomboş görünmesine rağmen burada birçok canlı yaşar. Nobibya yandan çarklı yılanı bu acımasız çölde çok rahat ediyor. Yılanın gevşek kumda hareket edebilmesi için  yandan çarklı ilerlemesi gerekiyor. Böylece yüzey ısısının 65 dereceye ulaştığı kızgın kumda uygun bir biçimde hareket edebiliyor. Bir yerde fazla kalsa yılan yanabilir. Bu yılanın büyük bir bölümü kuma değmiyor. Böylece sıcaktan etkileşim azalıyor.  Ve hareket olanağı kazanıyor. Yandan çarklı yılan, akşama doğru kum sıcaklığını yitirirken hareket etmesi güçleşir. O nedenle kendisine kumun altına girerek avını yakalamak için tuzak kurar. Yassı burunlu kertenkele de sıcaklıkla başa çıkması gerekir. Bu nedenle kumun üzerinde sürekli dans eder. Yandan çarklı yılan; görme, koku ve duyma duyusuyla avını yakalar. Ani bir hamle ile zehrini avına verir. Sonra avını salar. Av birkaç saniyede ölür.

              Öldürmeye programlanmış diğer hayvanları inceleyecek olursak; Mercan resifin sualtı dünyası hem avcı, hem de av için zorlu bir ortamdır. Labirente benzeyen bu ortam yarıklar ve oyuklarla doludur. Dil balıkları kendilerini çok iyi kamufle ederler. Sadece gözleri dışarıda kalacak şekilde kumun altına yerleşir. Gözler birbirinden bağımsız hareket eder. O yüzden fark edilmeleri zordur. Fener balığında da oltaya benzer yüzgeçleri vardır. Bu yüzgeci bir olta gibi kullanarak avını yakalar. Hipap kurbağasının her parmağının ucunda küçük dokunaçları vardır. Kurbanlarını ağız boşluğuna dokunaçları ile birlikte çekerler. Ahtapot da çok zeki bir omurgasızdır. Çok gelişmiş bir beyni ve sinir sistemi vardır. Katil vantuzlarıyla avını yakalar. Ahtapotlar bulundukları yere göre şekil ve renk değiştirerek her yere kısa süre uyum sağlar. Dereler ve tatlı sularda sıra dışı bir katil vardır. Beyni olmayan, sadece sinir sistemi mevcuttur. Bu canlı su polipleridir. Avını dokunaçlarıyla yakalar. Dokunaçlarında zehir hücreleri vardır. Yeni Zelenda’da mağaralarda yaşayan mantar sineği larvası yetişkinliğinde bir şey yemez, ama larva halinde doymak bilmez. Bu larva yıldız kümesine benzer sıvı salgılayarak avına tuzak kurar. Bitkilerde en iyi kamufle edilmiş katillerdir. Bunlar etoburdur. Sürahi çiçekleri kokuları, renkleri ve nektarlarıyla avını etkiler. Etobur bitkilerden en korkunç olanı sinekkapanıdır. Kapanlarıyla avlarını yakalarlar. Kapanlardaki dikenler avın hapis olmasını sağlar.

                Gizli katillerin dünyasında kamuflaj sayesinde kurbanlar, avcılarını göremiyor. Gizli katiller iş başında. Bunların hayatta kalabilmesi için öldürmeye programlanmış olması gerekir.
Doğanın usta katillerinin neler yaptığını görmek için onların gizli dünyasına bakmak gerekir. Hazırlıksız yakalama ve kurnazlık yaşam ve ölüm arasındaki farkı belirleyen stratejilerdir. Çöl yaşam alanları bomboş görünmesine rağmen içinde pek çok canlı barındırır. Bunlardan biri de Yandan Çarklı yılanı, avını pusuya düşürmek için hain planlarını uygular ve sonunda başarır. Aynı şekilde su altı dünyası da hem av hem avcı için zorlu bir ortamdır. Bu ortamlarda kendini zekice kamufle eden canlılar vardır. Dil balığı, kendilerini çok iyi kamufle ederler, gözleri dışarıda kalacak bir şekilde kumun altına yerleşir. Fener balığı, oltaya benzer yüzgeçlerini kullanarak avını yakalar. Hem karada hem suda avlanmayı başaran Ahtapot, avını güçlü kollarının arasına alır ve kramotofor denilen hücreleriyle renk değiştirerek her ortama uyum sağlayan kusursuz katil olabilir. Kuyruğuyla solucan taklidi yapan yılan, karanlıkta ışık yayarak böcekleri avlayan Mantar sineği larvası, kurbanlarına mayın tarlası şeklinde tuzaklar kuran karınca aslanı… Bunlar sessiz katiller, her biri öldürmeye programlanmış. Bitkilerde en iyi kamufle edilmiş katillerden biridir. Bunlar etoburlardır. Sürahi çiçeklerinin çekici renk, koku ve nektarlarıyla avını sindirim havuzuna çekmeleri, Güneş Pulu bitkisinin dokunaçlarındaki çiğ tanelerine yapışan böcekleri boğmaları, Sinek Kapanı bitkisinin bir kapan gibi avlarını pusuda beklemeleri, onların birer kusursuz katil olduğunu gözler önüne seriyor.

Dünyanın en kurak çöllerinden biri Nambibya’dır. Nambibya’da yaşayan birçok canlı vardır. Yandan çarklı yılan bu çölde rahat hareket edebiliyor. Bu canlının vücudu hareket ederken yere değmiyor. Böylece yanmaktan kurtuluyor. Yassı burunlu kertenkele de sıcakla baş etmeye çalışıyor. Sıcak kumda yanmamak için ayaklarını sırayla kaldırıyor. Yandan çarklı yılan kızgın kumlarda susuz yaşamaya adapte olmuş bir canlıdır. Av yakalama konusunda da stratejisi mükemmeldir.

Su altı dünyası hem av hem de avcı için zor bir ortamdır. Dil balığı renk değiştirebilme özelliğinden dolayı kendini kamufle edebiliyor. Dil balığı avını çabucak bitirecek dişlere sahiptir. Başka bir türü ise fener balığıdır. Bu balık okyanusta su yüzeyindeki yosunlara tutunarak yaşar. Hipa kurbağası parmak uçlarında küçük dokunaçları vardır. Bu kurbağa sudaki en küçük basınç değişimini bile algılar.

Deniz çekilince kıyı hayalet yengeçleriyle doluyor. Yengeçler ahtapotlara yakalanıyor. Ahtapot, solungaç solunumu yaptığından su dışında fazla kalamaz. Ahtapotlar sifondan saldıkları su sayesinde öne doğru hareket eder. Ahtapotun her vantuzunda 10.000 nöron bulunur.

Tatlı su polipleri bitkilere tutunur. Sinir sistemi olmamasına rağmen dokunuşa tepki verir. Mantar sineği larvası avı için tuzaklar hazırlar. Bu tuzak karanlıkta parlayıp küçük hayvanların ilgisini çeker.

Kertil yılanı kuyruğuyla solucan taklidi yaparak avını kendine çeker. Karınca aslanı çölde çukurlar kazarak özellikle karıncaları bu çukurlara düşürüp avlıyor.

Bitkiler de hayvanlar gibi avlanma özelliğine sahiptir. Bunlardan bazıları sürahi çiçekleri ve güneş gülleridir. Güneş gülleri üzerinde bulundurduğu tanecikleriyle avını üzerine yapıştırır. Etobur bitkilerden en korkuncu sinekkapandır. Bu bitkilerin içindeki tüyler harekete geçtiğinde kapan kendiliğinden kapanır.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntıların da Vardır:

1.Öldürmeye programlanmış hayvanlar avlarını nasıl yakalıyor?

2. Katil hayvanlar nerelerde yaşar?

3. Bitkilerde katil özelik taşırlar mı?

4. Bitkilerin en tehlikeli olanı hangisidir?

5. Bu katil canlıların hayatta kalabilmesi neye bağlıdır?
6.Hayvanların ve bitkilerin avlama taktikleri nasıldır?
7.Bitkiler avlarından nasıl faydalanır?
8.Bu canlılar hayatta kalmayı nasıl başarır?
9.Sessiz katillerin yaşam alanları nerelerdir?
10.Bitkilerin ve hayvanların avlarını pusuya düşürme taktikleri nelerdir?
11.Etobur bitkiler hangileridir?

1) Kertenkele neden gündüz ortaya çıkar?

2) Sergassum kurbağa balığı nerede yaşar ve kamufle yeteneği nasıldır*

3) Ahtapotun özellikleri nelerdir?

4) Canlılardaki renk değişimi nasıl meydana gelir?

5) Ahtapotların en sevdikleri yiyecek nedir?

6) Ahtapotun kaç kolu vardır?

7) Su polipinin kaç zehir hücresi vardır ve bu hücreler ne işe yarar?

8) Mantar sineği larvasının hazırladığı tuzağın hangi koşullara ihtiyacı vardır?

9) Kertil yılanı nasıl bir yılandır?

10) Karınca aslanı barındığı çukurları nasıl oluşturuyor?

11) Sürahi çiçekleri kurbanını nasıl kendine çeker?

12) Güneş gülleri avını nasıl bir mekanizmayla öldürür?

ŞENGÜL GİYEN EĞİTİM BİYOLOJİ 07010002008