Ne Neden Nasıl?

Hayatımızda hep eğer ve ne diyip duruyoruz. Uzun bir sopa alıp önüne bir top koyarak 100 m ilerideki deliğe sokmak isteyen neyi bulmak istemiştir?

Bu konu başlığı altında işleyeceğimiz sorular:

· Arabamızın arkasında kafa sallayan o köpekle bozuşsaydınız?

· Bir kurşunu durdurmak için ilahi güç isteseydiniz?

· Ve bir kividen DNA almaya çalışsaydınız ne olurdu?

Kötü adamlardan saklanan kahramanın suyun altına girip bir kamışla nefes aldığını gördünüz mü? Peki ya bunu yapsaydı ne olurdu? Ne kadar derine gidebilirdi? Bunun sınırı var mı?

Cevabı bulmak için uzun bir boru alıp şinolkel yapmak yeterlidir. Ama aşılması gereken sorunlar var. Sorunlardan biri CO₂ ‘tir.

Şimdi uzun bir boru alıp şinolkel yapacağız. Hem de içinde CO₂ miktarını gösteren bir monitör olacak. CO₂ miktarını bize milimetre cinsinden gösterecek. Aldığımız nefesten çok verdiğimiz CO₂ miktarının oranı ve aynı havayı içimize çekip verdiğimiz zaman CO₂ miktarı artacaktır. Oran artmayı sürdürürse ölümcül olabilir. Bu CO₂ seviyesinin ölümcül düzeye yükseldiğini görmek fazla zaman almaz. 10 dakika sürekli hızlı hızlı nefes alıp verirsek CO₂ miktarı yükselir. Boğulma belirtileri başlar ve bilinç kaybolur. Uzun şinolkelin başımıza açacağı dertlerden biride budur.

Şimdi de belki duymuş olduğunuz cm²’ye kg’ın ne demek olduğunu, su altında nefes alıp vermekle bir bağı olup olmadığını araştıracağız. Vücutlarımız her zaman atmosfer basıncının etkisi altındadır. Bunu fark etmeyiz. Çünkü alışmışız artık.

2,54 cm² kesite sahip bir boru alınır. Dünyadan atmosfere uzatılır. Bazı işlemler yapılır. Bu işlemler sonucunda bu borunun ağırlığı 67 kg gelir. Cm² başına toplam 1033 kg düşer.

Peki, basınç rakamlarının su altında nefes alabilme yeteneği ile ne alakası var? Göğsümüzdeki kaslar atmosfer basıncını aşacak kadar güçlü değildir. Su altına girdiğimizde vücudumuza yüklenen basıncı arttırıyoruz. Normal bir şekilde şişirilmiş bildiğimiz bir balon suyun dışında. Çevresinde de hava var. Çevresindeki basınç 1 atm. Onu suyun altına götürürsek suyun basıncı havadan daha fazla olduğu için suyun ağırlığı basıncı arttıracaktır. Ve balon küçülecektir.

Şinolkel deneyini yapan bilim adamı bir arkadaşıyla birlikte havuza gider. Şinolkeli alıp havuza dalar. Ne kadar derine gidebileceğini ölçmek için. 1 m derinliğe kadar inebilmiştir. Bu derinliğe indiğinde hiç nefes alamamıştır. Çünkü insan ciğerlerini şişiremiyor.

· Eğer bir araba saatte 100 km ile giderken birden dursaydı ne olurdu? Şoför durur, araba durur ama şapkalıkta duran köpek hareketine devam ederdi.

Bir kaza esnasında köpek durmadığı için şanssızlık eseri adamın kafasına çarpar mı?

Köpeğin başıyla gövdesi arasında bağlantıyı kuran bir cıvata vardır. Bir koltuğa cansız manken yerleştirirle ve belli bir uzaklıktan sancımağa konulan köpeği fırlatırlar. Köpek parçalara ayrılır. Daha sonra ise sadece cıvatayı sancımak yardımıyla fırlatırlar. Cıvata mankenin kafasını deler. Buda cıvatanın tek başına ne kadar tehlikeli olduğunu gösterir.

· Şimdi ise insanların günlük yaşamlarında kullandığı 2 şeyin testi var. Birisi İncil, biriside uydu navigasyon cihazı. 9 mm’ lik kurşunu bakalım hangisi durduracak?

2006 yılında Florida da ismi bilinmeyen bir adam çöp atmaya giderken göğsünden bir kurşunla vuruldu. Ama cebinde küçük bir İncil vardı. Ve bu İncil’in adamı koruduğu savunuldu.

9 mm’lik kurşun belli bir mesafeden normal kalın bir kitaba atılır. Kurşun kitabı delip geçer. Yani kitap kurşunu durduramamıştır. Eğer önümüze bir kitap tutmuş olsaydık kurşun içimizden geçip gider ve hayati bir organımızda saplanıp kalabilirdi. Çok şey beklenen kitap bu kitap kurşunu durdurmak şöyle dursun yavaşlatamadı bile.

Peki, uydu navigasyon cihazı ne yapar?

Kurşun cihazdan girer ve anamit tabakanın içinde durur. Kurşun balistik jelatine giremez. Kazanan navigasyon cihazıdır. Sadece plastik kenarlarda bir erime olmuştur.

· 3 akademisyeni bir akıl odası denilen odaya koyup bir soru sorulmuş. Dünyadaki herkes aynı anda zıplasaydı ne olurdu? Akademisyenlerin cevabı sıfırdır. Şöyle ki: dünyanın kendi ağırlığı bütün insanların toplam ağırlığının 10 trilyonda 1 ‘dir. Bu insanlar dünyanın her tarafına dağıldığı için etkinin çoğu dağılır. Çünkü insanlar eşit olarak eşit olarak karşıt yönlerde zıplamış olurdu. Kısacası bir etki olacak olsa bu etki sıfırdır.

· Kividen DNA

· Hücreler serbest bırakılacak şekilde parçalanır. Kivi soyulur, lapa haline getirilir. DNA çıkarma işlemine yardımcı olsun diye tuz, deterjan ve su gereklidir. Kivinin üzerine yarım avuç tuz, bir miktar deterjan ve biraz su eklenir. 50^oC deki tencerenin içine konulup 15 dk kaynatılır. Daha sonra süzgüden geçirilerek suyu alınır. Üzerine yavaş yavaş metanol eklenir. Metanol ve su normalde karışır. Suda DNA çözünür fakat metanol de çözünmez. O yüzden elde etmiş olduğumuz kivi karışımı ve metanol arasında kalan kısımda bulanıklık meydana gelir. İşte bu kivinin DNA sıdır.

· Dart deneyi

Dart oynarken ortalamalar yasasını kullansaydık ne olurdu? Şimdi bilim adamlarının araştırdığı bu konuda 3 kişi alınmıştır. Bunlardan birisi dart oynamayı çok iyi bilen biri, diğeri ara sıra oynayan biri, en sonuncu ise hayatında hiç oynamamış biridir. 3’ünde dartın önüne koyarlar ellerine 10 ar tane ok verirler ve 10 atış sonucunda elde edilen sayılara göre ortalamalı alırlar. Ortalamalara göre 3’ünede bir odak belirler. 3’ü tekrar atış yapar ve tekrar ortalamalar alınır. Bu ortalamalar sonucunda odak yani hedef gösterildiği zaman konsantrenin arttığı ve buna bağlı olarak atış sayısındaki artışın arttığı gözlenir.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1. Uzun şinolkelin başımıza açacağı dertler nelerdir?

2. Balon su altına girdiğinde nasıl bir değişime uğrar?

3. Arabanın şapkalığında duran köpek 100 km hızla giderken aniden durduğunda neler olur?

4. İncil mi yoksa uydu navigasyon cihazı mı kurşunu durdurur?

5. Dünyadaki herkes aynı anda zıplasaydı dünya üzerindeki etkisi ne olurdu?

6. Kividen DNA nasıl alınır?

7. Dart oynarken ortalamalar yasası kullanılsaydı ne olurdu?