NASA’NIN ÜRETTİĞİ UZAY TEKNOLOJİSİ ÜRÜNLERİNİN YERYÜZÜNDEKİ UYGULAMALARI(45 DAKİKA)

Amerikan uzay teknolojisi bizi diğer gezegenlere götürüyor. Ama aynı zamanda da dünyada da çok işimize yarıyor. Nasa’nın ürettiği şeyler sayısız hayatı kurtarmada, enerji harcamalarında tasarruf sağlama da ve enerji paketleme de…

Bir koşucunun vücut ısısı maraton sırasında sadece otuz dakika yüz fahranayt’ın üstüne çıkar. Ama bitiş çizgisini geçtikten on beş dakika sonra vücut ısısı doksan fahrenayt’ın altına düşer. Bu ani değişim biraz soğuk olan hava ile bir araya geldiğinde hipotermiye sebep olabilir. Koşucular kendilerini ölümcül olabilecek bu durumdan özel metalik malzemeden yapılan termal örtülerle koruyorlar. Örtü ışın bariyeri özelliği gösteriyor. Örtünün hikâyesi bu uzayda başladı aynı uzaydan gelen diğer binlerce mükemmel ürün gibi. Kaliforniya estindo’daki star metal kaplama fabrikasında ki üretilen ısı muhafaza eden örtülerde yine NASA’nın günümüzde de devam ettirdiği politikanın bir sonucu. Bu süper ince izolasyon formunun sırrı bir mikrobun yirmide bir kalınlığındaki alüminyum katmanıdır. Yani alüminyum folyodan binlerce kat daha incedir. İşçiler bir milim kalınlığındaki bir buçuk metre genişliğindeki yirmi bir buçuk kilometre uzunluğunda ve dört yüz kilo gram ağırlığında ki poliratan plastik rulosunu kaplayacaklar. Rulo yüklenip makineye kapatıldıktan sonra soğutma ünitesi hazneyi havadaki bütün nemin dondurulduğu eksi elli santigrat’a soğutacak. Mekanik pompalar arka tarafta bunlar soğurma yapıyorlar ve önlerinde bir körük var böylece haznedeki bütün havayı emip yağ pompalıyorlar. Haznedeki ısı buradaki çubuklar olmasa sıfır dereceye düşmez çünkü içinde su kalırsa oksijende kalır. Donmazsa işe yaramaz. Donduğunda içinde oksijen kaldığında zarar vermez. Haznede ki ısıtma unsurları üç yüz on beş dereceye kadar ısı sağlıyor ve plastik film rulosu dönmeye başlıyor. Her tel ısıtma unsurunu besliyor ve anında buharlaşıyor. Isı bariyerinin geçmişi 1950’lere kadar uzanıyor ve o zamandan beri hem insanlı hem de insansız NASA görevlerinde kullanılmakta. Nasa’nın ilham verdiği bir diğer teknolojide şu an gözümüzün önün de olabilir. Gelişmiş polarize filmler ve güneş güzlüklerindeki IB filtreleri. NASA Habıl uzay teleskopunun kameraları tarafından kaydedilen ışığın dalda boylarını kontrol etmek için bir şeye ihtiyaç duydular. NASA diğer ışık yayan nesneleri gözlemleyebilmek için ışığı nesnelerden ayırmak için ışığı filtreleyen kimyasal boyalı özel eşsiz polarize filmi yarattı. Korumanın seviyesi o dönem ki çok az bulunan güneş siperi özelliğindeki olan çoğu güneş gözlüğünün çok ötesindeydi. Polarize camlardaki moleküller gözü kamaştıran dalga boylarını bloke etmede de başarılı oldu.1982’de güneş güzlüğü üreticisi Igıl Ays ilk defa NASA’nın mavi ve ultraviyole ışık önleticilerini ve polarize camları olarak gözü tamamen koruyan bir gözlük üretti. NASA narin teleskopunun sert ışıktan korur. Yaşam kalitesini artırmak için iyi bir uykudan daha iyisi yoktur. Ultra rahat baskıyı azaltan bu şiltelerin gizli sırrı materyali oluşturan milyonlarca açık yapılı hücrelerdir. Sıradan süngerin gözenekli yapısına baskı uygulandığında enerjinin çoğu uygulanan güce karşı koyduğu için materyali geri iter. Tempro hücreleri ise şoku emer içindeki havayı boşaltarak enerjiyi materyale yayar ve baskıyı uygulayan nesnenin şeklini alır. Ay robot kameraları ve sensörleri ile bilgi toplayan uzaktan kumandalı bir robottur. Apollo projesinde aya inen astronotların bir solunum cihazına ihtiyaçları olacaklarını fark ettiler. PLSS adını verdikleri ve astronotlara ay yürüyüşleri sırasında dört saat oksijen sağlayacak bir solunum cihazı tasarladılar. Elektrikli araçların daha güçlü olması için çalışıyorlar. Bir kere şarj ettikten sonra çok daha uzun mesafeleri kat etmemizi sağlayan bir akü sistemi teknolojisine sahipler. NASA’nın yarattığı şarj edilebilir lityum piller bu araba ve diz üstü bilgisayarda kullanılıyor. PRP(petrol atığı temizleme) ürünü suyu ve toprağı temizler çok küçük partiküllerden oluşur. Hidrokarbonca tutunan yağ emicilerdir. Desteleyici maddeye gerek yoktur. Geri dönüşümlüdür. PRP tozu aslında mikrosper denilen içi boş minik taneciklerden oluşuyor. Mikrosperleri tek etkin madde kullanılarak üretiliyor bal mumu.

Buzda kurutulmuş yiyeceklerde kumaştan yapılan yapılara güneş panellerine hatta spor ayakkabılara kadar birçok şeyin uzaydan bize ulaşması NASA’nın ana planının bir parçası. Nasa kurulduğunda uzayı keşfetmek için geliştirilen her tür teknolojinin halkın kullanımına sunulmasını şart koşmuştu. İnsanlar genellikle günlük hayatlarında kullandıkları birçok şeyi uzay teknolojisi sayesinde ortaya çıktığını fark etmiyorlar.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1. NASA kaç yılında kuruldu?

2. NASA’nın kurulma amacı nedir?

3. Termal örtünün faydaları nedir?

4. Kaplama yapılan malzemelerin hız farkı neyden kaynaklanarak değişiyor?

5. Soğutma sisteminde nemin olması makineyi nasıl etkiler?

6. Alüminyum bulutu filme ulaşınca hangi rengi alır?

7. Astronotun kıyafeti nasıl olmalıdır?

8. Kameraları IB izolasyonundan korumak için lenslerin içine ne yerleştirildi?

9. Güneş siperi özelliğindeki yeşil renkli camlar hangi renklerdeki ışığı absorbe ederler ?

10. Kaplamaya hangi maddenin eklenmesiyle ultraviyole ve mavi ışınların zararını yüzde doksan dokuz(%99) oranın da azaltır?

11. Yanmaz kaplamalara ne denir?

12. Ay robot ilk defa kaç yılında ve nerede kullanıldı?

13. NASA’nın elektrik tasarruflu karanlıkta parlayan teknolojisi ne bazlıdır?

14. PRP(petrol atığını temizleme) neyden yapılıyor ve yapıldığı maddenin içinde neler ihtiva eder?

KADİR GÖKPUNAR

08010002017