Mürekkep ve Boyanın Üretimi ve Uygulama Alanlarının Bilimsel Hikayesi
Mürekkep dünyanın her
yerinde bulunan insan yapımı bir maddedir. Çevremizde gördüğümüz her yerde
mürekkep vardır. Boyanın bir türü olan mürekkep yazmak ve basmak için
kullanılır. Temel birkaç bileşenden oluşur; renklendirici ve boyalar. Bunlar
bir hayvandan bir bitkiden veya bir mineralden elde edilebilir. Taşıyıcıları da
su ve yağ bazlı bir maddedir ve bu mürekkebin oranını
belirler.
Mürekkep çeşitli
ihtiyaçlar için farklı renklerde ve tonlarda üretilir. En önemli ürünlerinin
biride basın için kullanılanıdır. Kıvamı akıcı çabuk kuruyabilen bir
mürekkeptir.
Mürekkep herhangi bir
şeklin yüzeyini değiştirebilir. Örneğin değişecek bir yüzeye baskı yapmak
gerekirse flexografik mürekkep kullanılır. Genelde
gıda paketleri, plastik torbalar ve balon gibi şeylere baskı yapmak için
kullanılır.
Mürekkep aslında
Çinliler tarafından İ.Ö 2500 civarında icat edildi. Bu ürün çam ağacı kürü,
aydınlanma yağı ve hayvan derilerinden elde edilen jelatin
karışımıydı ve kötü kokusunu gidermek için misk ekleniyordu.
Dünya da en iyi
mürekkebi üreten insanlar değildir. Ahtapotlar, kalamarlar ve mürekkep
balıklarıdır. Özel bir torba içinde saklanan mürekkeplerini tehdit
gördüklerinde savunma amaçlı kullanırlar. Eski Romalılar mürekkep elde etmek
için bu kafadan bacaklıların mürekkep torbalarını kullanırlardı. Bu gün bu
mürekkep gıda da renklendirici ve tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.
Gelişen dünyada insanlar
arsında alacak vereceklerle ilgili kayıt tutmak büyük bir gereksinimdi, bunun
için mürekkep mükemmel bir gelişme idi.
Zanaatkârlar doğada bulunan pigmentleri ezerek toz haline getirdiler.
Kırmızılar; böceklerden ve kurumuş bitkilerden veya demir oksit topraklardan,
sarılar; safran veya zerdeçal dan, yeşiller ise;
böğürtlen veya bakır asetattan çıkarılıyordu. Pigmentler son olarak yumurta akı
veya arp sakızı ile birleştiriliyordu.Hem dini
materyaller hem diğer unsurlar bu şekilde süslenebiliyordu.
Yıllar sonra mürekkep
elle ve küçük miktarlarda üretilen pahalı bir ürün olmaktan çıkıp bilgisayarla
kontrol edilen endüstriyel bir meta halini aldı.
Antik çağ metinlerinin
gizli kalmış önlerini açığa çıkarmak için de boyanın apayrı bir yeri ve işlevi
vardır. Mürekkebin altında saklı kalınmış gizlenmiş bilgiler açığa
çıkarılabiliyor. Mürekkep tarihçilerin ve birçok suçla ilgilenen insanların
işine yarar .Ancak deri üzerinde kullanıldığı zaman o
bir sanatçı, bir biyografi yazarı hatta bir can kurtarandır.
Yeni ve eski yöntem ne
olursa olsun mürekkep için amaç hep aynıdır. Deride, kağıtta, plastikte
mürekkep binlerce yıldır yaptığı şeyi yapmaya devam edecektir
:Mesaj iletmek…
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin
Ayrıntılarında Vardır.
1-Mürekkep nasıl bir maddedir?
2-Mürekebin kullanım amaçları nelerdir?
3- Mürekkebin yapım aşmaları nelerdir?
4-.Mürekkebi ilk kullanan insanlar kimdir?
5-İnsan eliyle üretilmeyen mürekkepler nelerdir?
6-Ispnağın Arşimet parşömeni ile ortak yanı nedir?
7-Zanaatkârların boya elde etmek için nelerden yararlandılar
ve nasıl elde ettiler?
8-İlk antik çağ metinlerinin gizleri nasıl ortaya
çıkarıldı?
9-Boyanın suça bulaşanları ortaya çıkarmada nasıl bir
rolü vardır?
10-Günümüz teknolojisi boyayı nasıl elde etmekte ve
nasıl kontrol etmektedir?
Hasan ÇAPİK
(TEZSİZ YÜKSEK LİSANS)