Süper Market Döngü Kültürü

 

İnsanların ihtiyaç duydukları yiyecekleri bulabilecekleri bir yer ihtiyacı insanlık tarihi kadar eskidir. Yiyecek olmadan yaşanmaz. Yiyecek ihtiyacı her toplumun her medeniyetin olmazsa olmazıdır. Şehirler oluştukça  buralarda yoğunlaşan insan nüfusu ihtiyaçlarını çiftliklerde yetiştirmek yerine , hazır alabilecekleri pazarlara yönelmeye başladı . Avrupalı göçmenler kuzey Amerika ya yerleşmeye başladığı andan itibaren limanlarda insanların avlıyamadığı veya kendi başlarına yetiştiremedikleri ürünlerin yanı sıra kahve, şeker,battaniye gibi temel ihtiyaçlar satılmaya başlandı . alış-veriş in tarihinin ne olduğu bilinmiyor. Paranın icadından önce mallar takas yoluyla el değiştirirdi. Biraz tuz a karşılık develer yükünce altın ve erzak , ayna ya karşılık yine yüklerce altın ve gümüşün takas edildiği dönemleri yazıyor tarih kitapları , o zamanlarda ender bulunan şeyler bol bulunanlardan değerliydi. Bu kural paranın kullanılmaya başlanmasından sonrada pek değişmedi aslında.                                          ----- neyse bu kadar eskiye gitmeyelim…

Geçen her gün şehirlerin aldığı nüfus göçleri artmaktaydı. Bu yoğunluğun ihtiyaçlarını karşılıyabilecekleri yerler ilk parakent e satıcılar yani dükkan adı verilen yerler açılmaya başladı. Dükkanlarda çeşit fazlaydı ve kısa sürede çok kazanç sağladılar. Artan kazançlar ve taleplerin çokluğundan dolayı kısa sürede dükkanlar artmaya başladı.

20.yy başlarında ( the great atlantıc & pasıfıc tea company ) ülkenin ilk marketler zincirini oluşturmuş.  Günümüz alış-veriş şeklinden uzak olan bir şekilde müşteri liste hazırlar görevliye verir , görevlide ürünlerini getirirdi. Müşterinin tezgahların arkasına geçip ürünleri seçebilmesi yasaktı. Bu yasak o zamanlarda bir bakkal işletmecisi olan kişi tarafından kaldırılıyor. Bu kişinin sonradan açtığı ( pıggly wıggly ) adındaki ilk süper market örneği ilk alış-veriş sepetinin ve ürün etiketlerinin kullanıldığı yer oluyor…

Gün geçtikçe büyüyen bir sektör halini alan süpermarket işletmeciliği gün geçtikçe büyüyor. Artan gelirler rekabet ortamı oluşturuyordu. . .

Amerika'nın 2. dünya savaşına katılımıyla mahallelerde ki bakkal ların işletmecileri askere çağrıldı. Bu nedenden dolayı kapanan küçük işletmeler bütün talebin süpermarketlerden karşılanmasına neden oldu. Savaş zamanı orduya çağrılan erkeklerin yerine süpermarketler kadınları çalıştırarak o zamanın devrim niteliğinde ki özgür kadın karakterini başlatmış oldu. --- ne de olsa ekonomik özgürlüktü asıl özgürlük kapitalist bir sistemde…

Bununla birlikte savaş sonrası bolluk süpermarketlerin devleşmesine ve ülke ekonomisinde büyük yer alan dev gelirlere sahip oldular. Artan gelirler rekabet ortamını daha da kızıştırdı.

Süpermarketler 1930 lardan günümüze satışlarının düştüğü zaman 80 yıldır aynı reklam sözüyle ürünlerini tekrar satmışlardır. ( İNDİRİM ) . aslında indirimi yapılan ürün promosyondur . dikkatler onun üzerine çekilir ve ona özendirilir. Promosyonu yapılan ürünün fiyatının azaltıldığı miktarda başka ürünlerin fiyat miktarı arttırılır…

 

Günümüz süpermarketlerinde teknolojiyi bir gün ilerden takip edebilmek mümkün. Ups ( evrensel ürün kodu) teknolojisi ilk olarak marketlerde kullanılmış ve geliştirilmiştir. İlk olarak 1937 de katlana bilir iskemleden yola çıkarak, günümüz market arabası gelişimi ve bunların hırsızlarına karşı teknolojik yenilikler yine ilk olarak süper marketlerde kullanılmıştır. Gün geçtikçe artan rekabet ortamı işletmecileri daha da zor durumda bırakmıştır. Bunun faydalarıysa günümüz süpermarketlerine yansımıştır. Teknoloji ve süpermarketler o kadar içli-dışlı olmuşlar ki insanlara bilgisayarları veya  android cep telefonlarıyla sanal ortamda market gezdirilebiliyor ( görsel olarak) yaptığı alış-veriş listesini ( kredi kart no ve şifre ) ile birlikte alıp ertesi gün veya aynı gün içerisinde müşteriye almış olduğu ürünleri ulaştırıp teslim edebiliyor…

Bununla da kalmayıp sosyal bilimlerden  de faydalanıp müşterinin ilgi alanlarını ve nasıl daha çok alış – veriş yapacağını sağlamak için çeşitli yöntemler denemektedirler. Psikoloji biliminden faydalanıp ; insanların hangi ton ışıkta , ne tür renkte , ne tür müzik dinlerken , hangi kokular eşliğinde süper markette daha çok gezip daha fazla alı-veriş yaptıklarını araştırıyorlar…

 

 

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

  1. Dükkan nedir ?
  2. Avrupa da ilk dükkan oluşumları nerede ve nasıl oluşmuştur ?
  3. Dükkanların oluşumuna neden olan olaylar ?
  4. İlk alış-veriş in müşterinin malları kendi seçebilme özgürlüğü nasıl ve kim tarafından serbestleştirilmiştir?
  5. Amerika da nüfus artışına bağlı olarak ilk süpermarket örneklerinin oluşunda rol alan olaylar?
  6. Dükkanların / süpermarketlerden farkı / farkları nelerdir?
  7. İlk süpermarketlerin kısa sürede ünlenip , büyük cirolar elde etmesini sağlayan olaylar nelerdir?
  8. Amerika'nın 2. Dünya savaşına katılımından süpermarketlerin nasıl bir ilerleyiş ve kazanç sağladığını açıklayınız?
  9. Sıradan bir alış-veriş yeri olan dükkanların süpermarket olabilmesi için gerekli kriter ( ölçüt) ler nelerdir?
  10. Amerika'nın 2. Dünya savaşına katılımının kadınların ekonomik özgürlüklerini elde etmesinde nasıl bir devrime yol açmıştır?
  11. İlk süpermarketlerin kısa sürede büyük kazanç  sağlamalarında büyük rol oynayan reklam kampanyaları ve günümüzde halen kullanılan müşteri çekmeyi sağlayan reklam sözü nedir?
  12. Süpermarketlerin teknolojiyle olan ilişkileri ve süpermarketlerde ki kullanım alanları nelerdir?
  13. Barkod (evrensel ürün kodu )  ilk nerede ve neden kullanılmıştır?
  14. Süpermarketler de  teknoloji ile birlikte hangi sosyal bilimlerden fayda sağlanır ve ne pozisyonda görev alırlar?
  15. Süpermarketlerde artan gelirlerin beraberinde getirdiği rekabetin nelere yol açtığı ve süpermarket işletmecilerinin daha fazla müşteri çekebilmek için ve rekabet ortamında yıkılmamak için geliştirdikleri stratejiler nelerdir?          

İHSAN AKBAŞ / EĞİTİM FAK. BİO.ÖĞRT.  NO: 10010002042