Kurbağaların
Çevreye Uyumu Ve Evrimi 45 Dakika
Kurbağalar 250 milyon yıldan
uzun süredir dünyada yaşıyorlar. Suyun ötesindeki dünyaya geçmeyi başarmış ilk
canlılardandır. Balık benzeri başlangıçları dünyadaki gelişimlerini
etkilememiştir. Kurbağaların her biri kendine has birçok farklı tür patlaması
şeklinde evrimleşmişlerdir.
Bu ufak
zaman yolcuları dinozorlardan, asteroitlerden ve buzul çağlardan müthiş bir uyum
becerisiyle sağ kurtulmuşlardır. Dinozorlardan daha uzun yaşayan bu küçük
yaratıklar vahşi doğada çeşitli nedenlerden dolayı yok olma tehlikesi ile karşı
karşıyalar. Hatta birçok türü yok olmuştur.
Bilim adamları, 20. yüzyılın son yarısında,
tüm dünyada amfibi sayısında ve türlerinde tehlikeli boyutlarda bir azalma
görüldüğünü belirtmektedirler. Azalmanın birçok faktöre dayandığını öne
sürmektedirler: Taze su ekosistemlerinin kirlenmesi, sürekli artan insan nüfusu
nedeniyle yaşam alanlarının yok olması ve tahminen, ozon azalması nedeniyle
artan morötesi ışınma. Amfibiler gösterge türleri ya da sağlıkları yaşadıkları
alanın ekosisteminin sağlıklı olduğunu gösteren türler olarak bilinmektedir.
Sayıları azaldıkça, tüm dünyadaki sağlıklı ekosistemlerin de sayısı azalmakta ve sonuçta bu
da birçok başka hayvan ve bitki türünün azalmasına neden olmaktadır.
Ölümcül kitrit
kurbağaları yok ediyor. Kurbağaların çağlara göğüs germesine harika hayatta
kalma taktikleri olanak sağlamıştır. Ama kitrit eşi
benzeri görülmemiş bir hızla yayılıyor ve kurbağaları yok ediyor. Kurbağaların
sağlıklı olduğu yerler tükeniyor. Bilim insanları hala BD virüsünün neden
olduğu bu hastalığın nasıl işlediğini ve yayıldığını çözememişler. Avustralya
da yapılan bir araştırmada bir yıl içerisinde amfibi kitrit
ve kuraklık nedeniyle 7 türün kaybolduğu birçok türün ise risk altında olduğu
gözlenmiştir. Panama’ da ise durum daha vahim. Bilim
adamalarının çalışmalarına göre on yıl içinde Panama’ da ki tüm kurbağalar yok
olacak.
Amfibilerin
bazıları ise akıllara durgunluk veren bir değişime uğramaktalar. ABD’ de 13 yıl
önce bir grup öğrencinin yaptığı kurbağa yakalama çalışmalarında buldukları
bunun bir kanıtıdır. Fazladan bacakları olan, eksik bacakları olan ve doğaya
meydan okurmuş gibi görünen biçimsizliklere sahip kurbağalara rastladılar.
Bunun gibi ülkenin dört bir yanından endişe verici raporlar alınmıştır.
Bazılarına parazit sebep olduğu bulunsa da bazılarının bulunduğu ortamda herhangi
bir parazite rastlanmıyor ve sebebi bulunamıyor.
Sulardan örnek
almak için en iyi yerler kıtaların ortası, bataklıklar ve gölcüklerdir. Bilim
adamları buralarda leopar kurbağalarını arıyorlar. Bunların sayıları azalmaktadır.
Bu canlılar sağlıklı görünüyor. Ancak üreme organlarında anormallikler görüldü.
Bazı erkek leopar kurbağaların testislerinde yumurtalar gelişiyor. Bunlar
hermafrodit canlılardır.
Amerika da tarımda
yabancı otlarla mücadele etmek için kullanılan atrazin ilacının bu kurbağalara
zarar verildiği düşünülüyor. Bunu ispatlamak için atrazinli ve normal sularda
yaşayan leopar kurbağalarını k Normal sulardaki erkek leopar kurbağaları
normaldi. Ama atrazinli sulardan alınan erkek leopar kurbağalarının hepsinin
hermafrodit olduğu görüldü. Yapılan araştırmalarda atrazin ilacının testosteron
hormonunu östrojene dönüştürdüğünü gördüler. Günlük yaşantımızda kullandığımız
suyun içindeki kimyasalların etkisini ortaya çıkarmak çok zordur. Hayvanları
etkileyen kimyasallar bizi de etkiler. Aşırı klorlu sulardan içen kadınlarda
düşüklerin çok fazla olduğu görülüyor. Bu suların erkek üreme sistemleri
üzerindeki etkileri inceleniyor. Birçok yerden sperm örnekleri alındı. Bazı
yerlerdeki sperm kalitesinin çok düşük olduğu görüldü. Acaba bu kalite
düşüklüğü hava kirliliğinden kaynaklanıyor olabilir mi idi. Ama bu düşük
kaliteli spermlerin alındığı bölgede havanın daha temiz olduğu görüldü. Ama bu
bölgelerin çevrelerinde çiftlikler vardı ve bundan dolayı kimyasallar çok
kullanılıyordu. Peki bu kimyasallara erkekler nasıl maruz kalıyordu.
Araştırmalar bütün erkeklerin aynı musluk sularından bu kimyasalları aldığını
gösteriyordu. Erkeklerin bu kimyasallardan korunması için bu sulara hiç
kimyasal katılmamalı. Tarımda kullanılan gübreler ve diğer çeşitli kimyasallar
tarımdan daha iyi verim almak için kullanılıyor. Bu kimyasallar sulara
ulaşıyor. Bu kimyasalların karıştığı sulardaki canlı türleri zarar görmektedir.
Bunun için mümkün olduğunca doğal gübreler kullanılmalıdır.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.
1.
1.Kurbağalar neden önemlidir?
2.
Kurbağalar nasıl evrimleşmişlerdir?
3.
Gezegenimizdeki en yaygın kurbağa türleri hangileridir?
4.
Kurbağaların düşmanlarından korunmak için geliştirdikleri
korunma mekanizmaları nelerdir?
5.
Kurbağaların beslenme ve üremeleri nasıl gerçekleşir?
6.
Kurbağaların tıp dünyasındaki önemi nedir?
7.
Son zamanlardaki amfibi sayısındaki ciddi azalmaların
nedenleri nelerdir?
8.Amfibik kitrit salgınına neden olan virüs nedir?
10.
Amfibileri vahşi doğaya tekrar kazandırmak için çalışmalar
yapılıyor mu?
11.Atrazin hangi
amaçla kullanılır?
12..Atrazin leopar
kurbağalarına ne gibi zararlar verir?
13..Erkeklerin
sağlığı için musluk sularına ne yapılmalıdır?
14.Sulardan en iyi
örnekler nerelerden alınır?
15.Tarımda
kullanılan kimyasallar sulara nasıl ulaşıyor olabilir?
16.Kimyasallardan
korunmak için tarımda ne tür gübreler kullanılmalıdır?
17.Aşırılı klorlu
sulardan içen kadınlarda hangi olumsuzluklar görülür?
18.Günümüzde
endüstri ve kanalizasyon atıkları sulara bırakılmaktadır. İlerde su sıkıntısı
ile baş başa kalabilir miyiz? Nedenleri ile anlatınız.
AYSUN
AKBAŞ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 4. SINIF