Küçük Bilginlerin Deneyleri 3(25
Dakika)
İki
küçük kız anneleri onlara muz veriyor bir tanesi muzu çantasına koyuyor. Diğer
kız muzunu buzdolabına koyuyor. Diğer gün muzu buzdolabına koyan kız muzunu
yemek için çıkarıyor muza hiçbir şey olmamıştır. Çantasına koyan kızda muzunu
almaya gidiyor bir bakıyor ki muz kararıp çürümüş. Muzu çürüyen kız şaşırıyor.
Sebebini soruyor diğer kıza. Kız da ona sebebini göstermek için dört tane muz
alıyor. Birinci muzu dolabına koyuyor, ikinci muzu naylon bir poşetin içine
koyup poşeti kapatıyor. Üçüncü muzu dışarıda bırakıyor. Dördüncü muzu da bir
naylon poşetin içine koyup yanına bir bardak suyun içine bir çorba kaşığı
sitrik asit ve bikarbonat soda konuluyor. Çözünmesi bittikten sonra poşetteki
muzun yanına konuluyor. Üzerinden uzun bir süre geçtikten sonra gelip muzlara
baktıklarında dışarıda bırakılan birinci muz kararıyor. Buzdolabındaki ikinci
muza hiçbir şey olmuyor. Ağzı kapalı poşetin içindeki üçüncü muza da hiçbir şey
olmuyor. Bikarbonat ve sitrik asitli suyla birlikte duran muz da hiç
kararmamıştır. En çabuk çürüyen dışarıda bırakılan muzdur. Çünkü etrafı hava
ile kuşatılmış haldedir. Plastik torbanın içindeki muz o kadar çürümemiş çünkü
oksijensiz kalmış. Sitrik asit ve bikarbonat arasındaki tepkime karbondioksit
üretiyor. Bu gaz poşeti dolduruyor. Soğuk bir ortam kimyasal tepkimeleri
yavaşlattığı için buzdolabındaki muz en az çürüyor. Başka iki küçük kız da
bahçeye bir sürü çiçek ve domates ekmişler. Rüzgârlı bir günde onları sularken
bakmışlar bitkiler sağlıklı değil ve solgun görünüyorlar. Soğuk ve rüzgârlı
havadan korumaları gerektiğini düşünüyorlar. Onlar için yani her biri için üç
tane tahta sopayı güneşi çekmesi için siyaha boyuyorlar. Bu sopaları üçgen
şeklinde birleştirip naylon ile kaplıyorlar. Böylece rüzgârdan ve soğuk havadan
korumuş oluyorlar. Bir başka iki çocukta anneleri onlara meyve suyu hazırlayıp
geniş bir kaba koyuyor. Çocuklar da meyve suyunu bu geniş kaptan bardaklara
nasıl boşaltacaklarını bilmiyorlar. Onlardan bir tanesi bir havalı kamış
getiriyor. Havalı kamışı geniş kabın içine koyup ağzıyla sıvıyı çekiyor. Kamışı
emdiği gibi başparmağını havalı kamışın ucuna koyup basıncı dengeliyor. Ve
havalı kamışı bardağın içine koyduğunda meyve suyu bardağın içine boşalıyor.
Çünkü bardağı daha alçak yere koyuyor. Böylece basınç ve yer çekimiyle sıvı
bardağın içine boşalıyor. Buna sifon denir. Başka iki kardeş de annelerinin
eski elbiselerini karıştırırken akıllarına bir şeyler geliyor. Annelerinin eski
elbiselerinin üstündeki boncukları söküp hepsini bir kutunun içine koyuyorlar.
Üç tane aynı boyda küçük ayna getirip üçgen şeklinde üçünü yapıştırıyorlar.
Üçgen şeklindeki aynaların bir ucuna siyah karton yapıştırıyorlar. Diğer ucuna
da ince beyaz bir kâğıt yapıştırıyor. Beyaz kâğıt olduğu taraftan bir delik
açıp ışık gönderiyorlar böylece boncuklar çok güzel görünüyor. Boncukları üç
boyutlu görüyorlar. Ve desenleri keşfediyorlar.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.
1-Muzların çürüme sebebi nedir?
2-Sitrik asit ve bikarbonat soda niye muzun yanına konuluyor?
3-Kapalı poşetin içindeki muz niye çürümüyor?
4-Bitkiler nasıl rüzgârdan korunuyorlar?
5-Bitkilerin güneşi daha iyi alabilmesi için neler yapılıyor?
6-Çocuklar meyve suyunu nasıl bardağa boşaltıyor?
7-Meyve suyunu hava kamışı ile boşaltmadaki amaç nedir?
8-Küçük çocuklar niye ayna kullanıyor?
9-Boncuklar ne işe yarıyor?
10-Siyah kartonu yapıştırmalarının sebebi nedir?
SAİME SAVDA BİYOLOJİ 5.
SINIF