Küçük Bilginlerin Deneyi 37 Dakika

Radyocu olmak isteyen genç bilginimiz sesinin kafasının içinde duyduğu gibi çıkmadığını görüyor.Bunun nedenlerini araştırmak için bir ipe çatalı bağlayıp ipler yardımıyla çatalı yere vurarak çıkan sesi dinledi.Daha sonra ise parmaklarıyla kulaklarını tıkayıp tekrar çatalı yere vurunca sesin çınlamadığını gördü.Bunun nedenini ise sesin parmaklardan geçmek zorunda kalması olarak yorumladı.Daha sonra genç bilginimiz sesini başka maddelerden geçirerek yollaması durumunda diğer tiz gürültüleri engelleyebileceği düşünüp sesini kaydettiği mikrofonu havlu ve gazetelere sararak teybe tekrar kaydetti.Bunların sesi yumuşatmadığını gördü.Son olarak sünger kullanarak aynı işlemleri tekrarladı.Sonunda istediği sonuca ulaştı.Sünger gibi içinde küçük boşluklar barındıran maddeler sesi emer ve istenmeyen sesleri en aza indirir.

Bu deneyimizde genç arkadaşımız vücudun bazı bölgelerinin daha hassas olup olmadığını araştırıyor.Bir arkadaşının önce ellerine sonra boynuna daha sonraysa omuzlarına sırasıyla tüy ve buz değdirdi.Arkadaşı her bölgeye değdirildiğinde tüm maddelere aynı tepkiyi verdi.Daha sonra omzuna önce bir tane kalemi sonra iki tane sonraysa üç tane kalem değdirdi.Her değdirdiğinde arkadaşına kaç kalem değdirdiğini sordu.Arkadaşı hepsine bir cevabını verdi.Aynı deneyi arkadaşının ellerine değdirerek yaptığındaysa arkadaşının hepsine doğru cevabı verdiğini gördü.

Binaların yumuşak zeminde nasıl durduğunu araştıran genç bilginlerimiz bir akvaryumun içine kilden yapılmış olan yapay kayalıkları en alta toprak yerine geçecek duvar kağıdı tutkalını da akvaryumun yarısını kaplayacak şekilde doldurdular.Daha sonra 5 lt. su şişesini akvaryumun içine koyup su doldurmaya başladılar.Bu bina yerine geçen şişe su doldurulunca battı.Sonra kare şeklinde bir tahtayı şişenin altına koyarak denediklerinde şişe yine battı.Daha sonra küçük çıtalar bulup bunları tahta zemini tutacak şekilde yerleştirdiler ve şişeye tekrar su doldurmaya başladıklarındaysa şişenin batmadığını buldular.

Bulaşık telinin ısısını el değmeden artırmak isteyen genç bilginimiz önce kavanozun içinde havanın ısısını ölçmek için dereceyi yerleştirip kapağı kapattı.Daha sonra ayrı bir kaba koyduğu bulaşık teli üzerine sirke döktü.Dereceyle bulaşık telini aynı kavanoza koyarak 5 dakika sonra sıcaklığını 32 dereceye yükselmiş olarak buldu.11 derecelik bir ısınma gerçekleşti.Çünkü bulaşık teli ısındı ve paslanmaya başladı.Sirkenin içindeki asit teli çürüttü.Sonra havadaki oksijen karıştı ve ısı enerjisi açığa çıktı.

Mayaların canlı olup olmadığını merak eden genç bilginimiz bir balonun içine bir avuç dolusu maya bir kaşık şeker biraz da su döküp ağzını kapattı.Bunun sonucunda balon büyüyerek patladı.Çünkü mayalar organizmalar gibi hareket eder.Mayalar balon içindeki şeker ve havayı kullanıp karbondioksit üretti.Bunun sonucunda maya şişer.

Yaprakları aşağı doğru uzanırken kökleri toprağın üzerine çıkan bir bitki yetiştirmeyi amaçlayan genç bilginlerimiz bunun için tohum ,bardak,su ve emici mutfak havlusu alıp bir bardağın içerisine havluyu katlayıp yerleştiriyorlar.Daha sonra tohumu dışa gelecek şekilde yerleştirip birkaç gün sonra uygun sıcaklıkta bekletiyorlar.Tabi ki her bitki gibi kökler toprak altında yapraklar ise toprak üstünde olacak şekilde büyüdüler.Çünkü çiçekler güneş ışığını topladığı için yukarıya doğru kökler ise su aldıkları için aşağıya doğru büyürler.

Balon adam yapmak isteyen çocuk balonu fazla şişirdiğini görüyor.Balonu buzdolabına koyuyor ve sıcak ortamda balondaki hava moleküllerinin gelişigüzel çok sayıdaki çarpışmasından dolayı balon şişiyor.Sıcaklığın düştüğü bir ortama konulduğunda hava moleküllerinin enerjisinin azalmasıyla birlikte çarpışma azalıyor ve balon iniyor.

Marketten aldığı tereyağının erimesinden dolayı küçük bilginimiz kaymaktan tereyağı elde etmeye çalışıyor. İçinde yarısına kadar kaymağın dolu olduğu bir kavanozu alıp sallamaya başlıyor ve bir süre sonra kaymak tereyağına dönüşüyor.Bunun nedeni kaymağın yağ ve protein oluşması.Kavanozun içindeki tereyağı sallandıkça yağ ve protein birbirine karışıyor.Geriye ise tereyağından ayrılan su kalıyor.

Solucanların kötü toprağı iyi toprağa nasıl dönüştürdüğünü bunu gecemi gündüz mü yaptığını merak eden genç bilginimiz araştırması için ayakkabı kutusu,peçete,püskürtme su ve yapışkan kullanıyor.Ayakkabı kutusu kapağına bir delik açıyor.Peçeteyi kutunun içine solucanların durması için yerleştirip kurumamaları için su sıkıyor.Kutunun içine mukavva yerleştirip feneri kapakta açılan deliğe koyuyor.Sabah gelip kontrol ettiğinde solucanların karanlık tarafta toplandığını görüyor.Daha sonra kötü toprağı iyi toprağa nasıl dönüştürdüğünü araştırıyor.Birbirine çivilenmiş tahta çerçeveye plastik kapaklar yapıştırıyor.Daha sonra içine kum,çakıl ve toprak katmanlarından oluşacak şekilde üst üste dolduruyor ve solucanları en üste koyduktan sonra solucanların kullanabilecekleri yaprak ve çimen koyuyor.Solucanlar yüzeydeki ölü bitkileri çözerler ve toprağa tünel açarak toprağın havalanmasını sağlarlar.Değişik toprak katmanlarını ve besinleri karıştırırlar.Toprak ve bitkideki maddeleri emerler ve dışkı bırakırlar.Bu da gübre demektir.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1-Ses deneyi yapan genç bilginin bu deneydeki amacı neydi?

2-Ses deneyi sonunda başlangıçta sorduğu sorulara yeterli cevap verebildi mi?

3-His deneyinde vücudun hangi bölgeleri kullanıldı?

4-His deneyinde neden omuz ile ellere farklı cevaplar verildi?

5-Bina araştırmasının amacı neydi?

6-Bina deneyinde araştırma yapan genç arkadaşların hangi çabaları başarısız oldu?

7-Bina deneyinde en son hangi işlem başarıya ulaştı?

8-Bulaşık telinin ısısını artırmayı amaçlayan deneyde ısınmayı gerçekleştiren faktör neydi?

9-Mayaların canlılığı deneyinde kullanılan yardımcı araç ve malzemeler nelerdir?

10-Maya deneyinde ulaşılan sonuca hangi etmen yol açtı?

11-Balon deneyinde fazla şişen balonun inmesini sağlayan neydi?

12-Solucanların çalışmak için günün hangi dönemlerini seçti?

13-Solucanlar kötü toprağı iyi toprağa nasıl çeviriyor?

14-Kaymağın tereyağına dönüşmesini nedeni nedir?

15-Bitkiler neden yaprakları yukarı doğru büyürken kökleri aşağıya doğru gelişir?

Fatih EKECİK EĞİTİM BİYOLOJİ 5. SINIF