İzlanda’da 2010mart’ta aylarca devam etme
potansiyelinde patlama oluyor. Dev miktarda volkanik kül üretiyor. Kül kuzey Atlantik
ten tüm Avrupa ya yayılıyor. Küçük büyük depremler sonucunda 20mart’ta iki
buzul arasında alanın en büyük buzul dağında gerçekleşiyor. Volkan 80 m’ ye
varan dağlar oluşturup kapanıyor. Yaratılış ve yok oluş aynı anda görünüyor.
İzlanda en genç kara kütlelerinden biri. Ülkeyi kuzey Amerika sahanlığı ve Avrasya
sahanlığı olarak bölen çatlak bulunuyor ve bu sahanlar gittikçe uzaklaşıyor. Bu
çatlak denizden tüm Atlantik okyanusu boyunca uzanan orta Atlantik çatlağını
oluşturuyor. Lakakigar ikinci büyük patlaması 8 ay sürer. Lavlar amazon
ormanlarında akan su gibi hızlı akar. İzlanda nüfusunun ¼ ü ölür ve hayvanlar
telef olur. Hava ve iklim değişimi yıllar sürer. Dondurucu kışlar ve şiddetli
hava koşullar yüzünden ürünler alınamaz ve şiddetli kıtlık baş gösterir. Zehirli
gazlar binlerce insanın ölümüne neden olur.
13 Nisan da depremlerin artması
bilim insanın dikkatini çeker ve inceleme sonucunda buzul çökmesi gözlenir. Bu
da buzul altında çatlakların oluştuğu ve patlamanın gerçekleşeceği demekti.
Tıpkı 1996 da gerçekleşen vatnajokull volkanı. İlk patlamaya göre daha şiddetli
oluyor. Magma buzul ve soğuk su ile buluşunca şiddeti yüksek oluyor. Yaklaşık
ses hızına yakın hızla lavlar püskürüyor. Kül parçacıklarını neredeyse saniyede
Eyyafyalla volkanı hızla Avrupa ya
yayılıyor. Bilim insanını tek endişesi kül değildi buzların erimesidir. Eriyen su otoyollara zarar vermesi ve köprüleri yıkmakta. Şimdiki
volkanın 1996 da ki vatnajokull ki gibi felakete
neden olmazsa bile sel baskınları kaçınılmaz olmuştur. Eyyafyalla
volkanın yakınında kaltya volkanı bulunmakta ve daha büyük patlama olabilir.
İzlanda volkanların dünya için neler hazırladığı tahmini imkânsız. Ancak çoğu
patlamanın küresel etkisi oldu.
İzlanda adasının jeolojik oluşumu
volkanlar sayesinde hala devam etmektedir. En son 2010 Mart ayında yaşanan
patlama geniş bir coğrafyayı etkilediğinden dikkat çekicidir. İzlanda’daki volkanik
patlama uzun süre uçak seferlerinin iptal edilmesine ve Avrupa’da kaotik bir
durum yaşanmasına neden oldu. Ulaşımda sıkıntı oluşturmasının yanında solunum
rahatsızlıkları, küresel soğuma gibi etkileri de kaydedildi. Son model
teknolojik araçlarla donatılmış uçak ve deprem merkezleri yardımıyla bilim
adamları volkanik faaliyetleri yakından izliyor. Volkanik patlamaları yakından
görmek isteyen meraklı insanlar da bölgeye akın etti. Volkanik patlama sonucu
etrafa yayılan kül yağmurla birlikte çamur seli oluşturdu. Bu da birçok
yerleşim biriminde hasara neden oldu. Patlamalar sonucu yükseklere çıkan kül
bulutu uzun mesafeler kat ederek birçok yeri etkiliyor.
Günümüz modern toplumların
teknolojiye olan bağımlılıkları geçmişte daha büyük patlamalar atlatmış
insanların uyumundan daha az uyum sağlamalarına neden oluyor. Basit
sayılabilecek bir volkanik patlama birçok ülkede kaosa neden oluyor.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.
1. İzlanda da ki en öncü patlama hangi
tarihte gerçekleşmiştir?
2. Patlamaların ne kadar süreceği biline
bilir mi?
3. Eyyafyalla
volkanın şiddetli olmasını sağlayan ne idi?
4. İzlanda da aktif kaç volkan bulunmakta?
5. İzlanda ülkesinde buharların tütme
nedeni nedir?
6. Sahanlar yılda ne kadar birbirinden
uzaklaşıyor?
7. Patlayan volkanların canlılar
üzerindeki etkisi?
8. Volkanın püskürttüğü kül miktarı ne
kadar?
9. 1973 yılındaki patlamanın önemi nedir?
10. Volkan külünün çiftçeler açısından
zararları nelerdir?
11. Volkanın hava trafiğine etkisi ne
boyutta?
12. Külün yayılma alnı hakkında bilgi
veriniz?
13.Volkanların Ulaşıma Etkisi
Nasıl Olur?
14.İzlanda’da Volkanik Patlama Da
Neler Yaşandı?
15.Volkan Avcısı Kimdir?
16.İzlanda’nın Jeolojik Oluşumu
Süreci Nedir?
17.Volkanik Külün Zararları
Nelerdir?
18.Volkanik Sel Nedir?
PINAR TORAMAN
BİYOLOJİ
ÖĞRETMENLİĞİ 4. SINIF