HAVAİ’DE DOĞAL YAŞAM, ATEŞTEN NEHİRLER VE VOLKANİK PATLAMALAR

 

            Dünyada volkanlar, hem yaşamın kaynağı hem de bazı dönemlerde birçok canlı için yaşamın sonu anlamına gelmiştir. Yerküredeki yanardağ patlamaları farklılık gösterir. Bu farklılıklar, patlama gücü ve şekli ile yıkıcılık düzeyi yönündendir.

Yüzyıllar önce bacalardan okyanusun yüzeyine çıkan lavlar havai adasını oluşturdu. Zamanında lavların aktığı olukların kapanmasıyla yeraltı mağaraları oluşmuş ve içerisinde evrimleşmiş yeni türler meydana getirmiş. Bacalardan çıkan lavlar nehirler oluşturarak okyanusa doğru yol alıyor. Lavların okyanuslara dökülüp soğuması adayı genişletip yeni resiflerin oluşmasına olanak sağlıyor.

Lavların oluşturdu oluklardan çıkan gazlar akustik bir özellik kazanarak hiç bitmeyen bir melodi oluşturuyor.

Dünyada bulunan aktif yanardağlar dışında, sönmüş zannedilen yanardağlar da insanlar için tehlikeli olabilmektedir. Geçmişte birçok insanın ölmesine neden olan volkanik patlamalar yaşanmasına rağmen insanlar bu tehlikeli arazilere yerleşmeye devam etmektedirler. Daha verimli olan bu volkanik araziler geçmişte birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Lavlar bitki örtüsünü yok etse de  yeryüzünü yeniden şekillendirerek hayat da veriyorlar.
Dünya 4.5 milyar yıl önce oluştu. Dünyadaki volkanizmalar çeşitlilik gösterir. Havai’deki volkanizmalar daha derinden gezegen mantosundaki sıcak noktalardan yükselir. Kraterde bir baca oluşur. Ve buradan dumanlar çıkıyor. Kızıl, sıcak lavlar 300m yüksekliğe fışkırıyor. Faaliyete 1983’te başladı. Sağır edici bir gürültüsü var. Bacanın tekrar ne zaman püsküreceği bilinmiyor. Bilim adamları sadece tahmin edebiliyorlar.Kraterde bir aletle tarama yapılıyor. 25 m çöküntü oluştuğu görüldü. Oradaki magmanın nerede gittiği merak ediliyor.

 Lav nehirlerinden taşınan iri kayalar boş düzlüklerde kule gibi yükseliyor. Hava rüzgarlı ve sıcak. Ağaçlar uzun süre önce çürümüş. Ağaçlar lavlar tarafından sarıldığında ağaçtan bir kalıp oluşuyor. Bu yanmış ağaç gövdesi üzerinde bitkiler filizleniyor. Orada sınırlanmış bir habitat var. Nesli tükenmekte olan canlılar orada yaşıyor.

 Sarı mantolu eşek arıları Havai’ye kazayla gelmişler.Biyologlar burayı eşek arılarından koruma yolları arıyorlar. Eşek arılar bitkilerle beslenen böcekleri yiyorlar.

 Lavlar volkandan aşağı inerken bir çatı oluşturuyor. Okyanusa karışıyor. Lav püskürmeleri mağara oluşturuyor. Dünyanın en uzun lav mağarası burada oluşmuş. Burada yaşayan böcekler var. 350 yıldır burada yaşıyor. Kendi içinde tür oluşturacak kadar evrimleştikleri söyleniyor.

 İnsanlar yavaş yavaş yerleşim yerlerini terk ediyor.

1000 derecedeki lavlar 26 derecedeki suya karışıyor. Buhar oluşuyor. Buhar aynı zamanda hortum oluşturabiliyor. Lavlar su altındaki yaşamı tehdit ediyor. Lavlar suda parçalanarak kayalara dönüşüyor. Mercanlar için iyi bir ortam oluşuyor.

 

           

Aşağıdaki Soruların Cevaplarını Bu Filmde Bulabilirsiniz

  1. Lavların Oluk Mağaraları nedir?
  2. Kaç farklı Lav Nehri vardır?
  3. Volkanların Müziği nasıl gerçekleşir?
  4. Lavların Etkileri tepeleri nasıl yaşanılmaz hale geldi?
  5. Lavların Okyanusla Buluşması nasıldır?
  6. Havai Yanardağları patlamasının sonuçları nedir?
  7. Sarı Eşek Arılarının göç sonuçları ne olur?
  8. Dünya yaklaşık kaç yıl önce oluştu?
  9. Havai’deki volkanizma olayları hangi özelliğiyle diğer volkanik olaylardan farklılık gösterir?
  10. Havai’de oluşan baca kaç yılında patlamalar yaşandı?
  11. Biyologlar eşek arılarının yuvalarını bulmak için nasıl bir yol izliyorlar?
  12. Lavların oluşturduğu mağarada hangi canli yaşıyor?
  13. Lavların suya karışmalarıyla nasıl bir manzara oluştu?
  14. Oluşan buhar neye sebep olabilir?
  15. Lavların suda parçalanmasıyla nasıl bir ortam oluşur?
  16. Suda hangi canlılar için uygun bir ortam oluşur?