Geçmiþte Günümüze Meydana Gelen Tren Kazalarýndan Çýkarýlan Derslere Dayalý Güvenli Tren Üretimleri

Baþýmýza bir iþ geldiðinde bunun bir daha olmamasý için elimizden geleni yaparýz. Bu kaza araþtýrmacýlarýnýn ilgi alanýna girer. Ýngiltere'nin ilk þehirler arasý yolcu treni 1830 da ilk seferine çýkarken bir can aldý. Lokomotif roketi bir izleyicinin üzerine devrildi ve onun ölümüne sebep oldu. Tasarýmcýlar roketi uygun frenlerle donatmayý akýl edememiþti. Kaza bilimleri bu süre sarfýnda hýz trenleri ile ilgili köklü deðiþiklikler yaptý. Modern bir tren insanlarý korumak üzere inþa edilmeye baþlandý. Tren kara yolu ile kullanýlan araçlardan en aðýr olanýdýr. Tren raylarda hýzlandýkça devasa bir kinetik enerji yükler. Trenin aðýrlýðý arttýkça hýzý da artar. Treni durdurmak için enerjinin frenleme sürecinde daðýtýlmasý lazým. Kaza bilimcilerinin asýl araþtýrmasý bu kinetik enerjinin kaza sýrasýnda nasýl kontrol edecekleridir. Ýlk emniyet duvarý trenin dýþ gövdesidir. Eskiden trenler ahþapken bir kaza anýnda dýþ gövde paramparça olurdu.1937 de bilim adamlarý bedre yanlýþ yaptýklarýný görmek için harekete geçti. 1916 da John Robinson adlý bir tren tasarýmcýsý oluklu metal aksam geliþtirdi ve onu her vagonun arkasýna yerleþtirdi. Çarpýþma anýnda bu aksamlar birbirine kenetlenecek ve bir vagonun diðerini biçmesine engel olacaktý. Kenetlenen aksamlar kinetik enerjiyi düþey hale getirip teleskoplanmaya neden olan dikey hareketi engelleyecekti. Bugün Robinson'nun metal aksamlarýnýn modern versiyonlarý olan anti dikey araçlar trenlerde standart emniyet düzenekleri olarak kullanýlýyor. Kaza bilimcileri teleskoplanmanýn çözümünü baþka bir yolla arýyorlardý. Ahþap vagonlar 20. yüz yýlýn ilk yarýsýndan itibaren kullanýlmaya baþlandý. Fransa'da geliþtirilen metal vagonlar tüm dünyaya yayýldý. Teleskoplanma yerini daha yeni ve ölümcül bir kaza türüne býraktý; üst üste geçme. Modern kaza bilimcileri radikal bir adým atýp deformasyonu arttýrma prensibi üzerinde çalýþtý.Amerika ulaþým bakanlýðý trenlerin yollarýnda güvenliðin arttýrýlmasý için 25 milyon dolarlýk bütçe tahsis etti ve bu sayede Amerika bu alanda öncü ülke oldu.Karma 3 antropometrik tren emniyeti test aygýtý ile kaza anýnda insanlarýn karþýlaþtýðý durumlarý kullanmak üzere geliþtirilmiþ tek test kuklasýdýr. Maliyeti yaklaþýk yarým milyon dolar olan bu kukla dünyadaki en sofistike kukladýr. Bu kukla ile yapýlan testte kaza kurbanlarýnýn nasýl öldüðü birebir direkt görüldü. Kaza bilimcileri tehlikeli bir madde taþýyan bir trenin çarpýþmasý halinde çok az insan kaybý olmasý için ellerinden geleni yapýyor. Bu tür çarpýþmada çok fazla insanýn hayatý tehlikeye girer. Kaza bilimcileri duvarlarý dayanýklý bir nükleer yakýt kargosu geliþtirdi. Kaza bilimi alanýnda her türlü tren kazasý ile ilgili güvenlik çalýþmalarý devam ediyor ama kaza bilimlerinin de sýnýrlarý var, bizi her þeyden koruyamaz.

Aþaðýdaki Sorularýn Cevaplarý Filmin Ayrýntýlarýnda Vardýr
1.      
Teleskoplanma nedir?
2.      
Deformasyonu arttýrma prensibi ilk kez kimler tarafýndan öne sürüldü?
3.       Deformasyonu arttýrma projesi nasýl ortaya çýktý?
4.       Amerika'da oluþturulan vagonlar tasarýmlarýný nereden almýþtýr?
5.       Körüklü tren fikri nasýldýr?
6.       Mezar taþý teknolojisi nedir?
7.       Tren kaza kuklasýnýn ilk denemesi nerede yapýlmýþtýr?
8.      
Kukla kullanýlarak yapýlan testte neler izlendi?
9.      
Trenlerde emniyet kemeri bulunup bulunmamasý ile ilgili neden tartýþýlmaktadýr?
10.   Profesör Galen ve ekibi nasýl bir kaza testi yaptýlar?
11.   Profesör Galen nasýl bir çözüm sundu?
12.  
Kaza bilimi nasýl teknolojiler geliþtirdi?

ÖZLEM SÜTÇÜ BÝYOLOJÝ ÖÐRETMENLÝÐÝ 07010002009