Geçmiþte Günümüze
Meydana Gelen Tren Kazalarýndan Çýkarýlan Derslere Dayalý Güvenli Tren
Üretimleri
Ba
þým
ýza bir i
þ geldi
ðinde bunun bir daha
olmamas
ý i
çin elimizden geleni
yapar
ýz. Bu kaza
ara
þt
ýrmac
ýlar
ýn
ýn ilgi alan
ýna
girer.
Ýngiltere'nin
ilk
þehirler aras
ý yolcu treni 1830 da ilk
seferine
çýkarken
bir can ald
ý.
Lokomotif roketi bir izleyicinin
üzerine
devrildi ve onun
öl
üm
üne sebep oldu. Tasar
ýmc
ýlar
roketi uygun frenlerle donatmay
ý
ak
ýl edememi
þti. Kaza bilimleri bu s
üre sarf
ýnda h
ýz trenleri ile ilgili k
ökl
ü de
ði
þiklikler yapt
ý.
Modern bir tren insanlar
ý
korumak
üzere in
þa edilmeye
baþlandý. Tren kara
yolu ile kullanýlan araçlardan en aðýr olanýdýr. Tren raylarda hýzlandýkça devasa bir kinetik enerji y
ükler. Trenin a
ðýrl
ýðý artt
ýk
ça h
ýz
ý da artar. Treni
durdurmak i
çin
enerjinin frenleme s
ürecinde
da
ðýt
ýlmas
ý laz
ým. Kaza bilimcilerinin
as
ýl ara
þt
ýrmas
ý
bu kinetik enerjinin kaza s
ýras
ýnda nas
ýl kontrol edecekleridir.
Ýlk emniyet duvar
ý trenin d
ýþ g
övdesidir. Eskiden
trenler ah
þapken
bir kaza an
ýnda d
ýþ g
övde parampar
ça olurdu.1937 de bilim adamlar
ý bedre yanl
ýþ yapt
ýklar
ýn
ý g
örmek
i
çin harekete ge
çti. 1916 da John
Robinson adl
ý bir tren tasar
ýmc
ýs
ý oluklu metal aksam geli
þtirdi ve onu her vagonun arkas
ýna yerle
þtirdi.
Çarp
ýþma an
ýnda bu aksamlar
birbirine kenetlenecek ve bir vagonun di
ðerini
bi
çmesine engel
olacakt
ý.
Kenetlenen aksamlar kinetik enerjiyi d
üþey
hale getirip teleskoplanmaya neden olan dikey hareketi engelleyecekti. Bug
ün Robinson'nun metal
aksamlar
ýn
ýn modern versiyonlar
ý olan
anti dikey ara
çlar trenlerde standart emniyet d
üzenekleri olarak kullan
ýl
ýyor. Kaza bilimcileri teleskoplanman
ýn
çöz
üm
ün
ü
ba
þka bir yolla ar
ýyorlard
ý. Ah
þap vagonlar 20. y
üz y
ýl
ýn ilk yar
ýs
ýndan itibaren kullan
ýlmaya ba
þlandý. Fransa'da geli
þtirilen metal vagonlar t
üm d
ünyaya
yay
ýld
ý. Teleskoplanma yerini
daha yeni ve
öl
ümc
ül bir kaza t
ür
üne b
ýrakt
ý;
üst
üste ge
çme. Modern kaza
bilimcileri radikal bir ad
ým
at
ýp deformasyonu
artt
ýrma prensibi
üzerinde
çal
ýþt
ý.Amerika
ula
þým bakanl
ýðý trenlerin yollar
ýnda g
üvenli
ðin artt
ýr
ýlmas
ý
i
çin 25 milyon
dolarl
ýk b
üt
çe tahsis etti ve bu sayede Amerika bu alanda
önc
ü ülke oldu.Karma
3 antropometrik tren emniyeti test ayg
ýt
ý ile kaza an
ýnda insanlar
ýn kar
þýla
þt
ýðý durumlar
ý
kullanmak
üzere
geli
þtirilmi
þ tek test kuklas
ýd
ýr. Maliyeti yakla
þýk yar
ým
milyon dolar olan bu
kukla dünyadaki en sofistike kukladýr. Bu kukla ile yapýlan testte kaza kurbanlarýnýn nasýl öldüðü birebir direkt g
ör
üld
ü. Kaza bilimcileri
tehlikeli bir madde ta
þýyan
bir trenin
çarp
ýþmas
ý halinde
çok az insan kayb
ý olmas
ý i
çin ellerinden geleni yap
ýyor. Bu t
ür
çarp
ýþmada
çok fazla insan
ýn hayat
ý tehlikeye girer. Kaza
bilimcileri duvarlar
ý
dayan
ýkl
ý bir n
ükleer yak
ýt kargosu geli
þtirdi. Kaza bilimi alan
ýnda her t
ürl
ü tren kazas
ý ile ilgili g
üvenlik
çal
ýþmalar
ý devam ediyor ama kaza
bilimlerinin de s
ýn
ýrlar
ý var, bizi her
þeyden koruyamaz.
Aþaðýdaki Sorularýn Cevaplarý Filmin Ayrýntýlarýnda Vardýr
1.
Teleskoplanma nedir?
2.
Deformasyonu artt
ýrma prensibi ilk kez kimler taraf
ýndan
öne s
ür
üld
ü?
3.
Deformasyonu artt
ýrma projesi nas
ýl ortaya
çýkt
ý?
4.
Amerika'da olu
þturulan vagonlar tasar
ýmlar
ýn
ý nereden alm
ýþt
ýr?
5.
K
ör
ükl
ü tren fikri nas
ýld
ýr?
6.
Mezar ta
þý teknolojisi nedir?
7.
Tren kaza kuklas
ýn
ýn
ilk denemesi nerede yap
ýlm
ýþt
ýr?
8.
Kukla kullan
ýlarak yap
ýlan
testte neler izlendi?
9.
Trenlerde emniyet kemeri bulunup bulunmamas
ý ile ilgili neden tart
ýþýlmaktad
ýr?
10.
Profes
ör Galen ve ekibi nas
ýl bir kaza testi yapt
ýlar?
11.
Profes
ör Galen nas
ýl
bir
çöz
üm sundu?
12.
Kaza bilimi nas
ýl teknolojiler geli
þtirdi?
ÖZLEM
SÜTÇÜ BÝYOLOJÝ ÖÐRETMENLÝÐÝ 07010002009