>
Uzay Fırtınaları Gezegenimizde Gerçekleşseydi Nasıl
Bir Dünya Olurdu? 45 dk
Dünyamızın bazı
yerleri aşırı hava koşulları olan sıcak noktalarla kaplıdır. Dünyada
milyarlarca dolar hasara yol açan ve yılda 12000 insanın ölümüne yol açan
fırtınalar ve tayfunlar bu olaylara neden olmaktadır. Evremizde dünyadan çok
daha büyük ölçekte hava koşullarına sahip gezegen ve gök cisimleri vardır. Uzay
fırtınaları tanıdık gibi görünseler de boyut ve güç bakımından ölçülemezler.
Güneş sistemine doğru hareket edersek bu hava gittikçe kötüleşecek. Güneş
sistemindeki keşifteki ilk durak Satürn gezegeninin Titan adındaki ayı, burada
sıcaklık çok fazla düşük olduğu için suyu grafit gibi dondurabilir. Burada sarı
ya da turuncu renklerinde metan sis ve bulutları oluşuyor. Bu bulutlar dünyamız
üzerinde olsaydı su içerikli yağmur damlaları yerine metan içerikli fındık
büyüklüğünde damlaların yağması kaçınılmaz olurdu, bu da insanoğlu için facia
olurdu çünkü; hem fındık tanesi kadar yağmurun hızlı
yağması ölümlere neden olurdu hem de yağmur damlaları metan içerikli olduğu
için bir kibritin bile çakılması halinde çok büyük patlamalar meydana
gelirdi.2005 yılında Titan’ın fotoğrafını çeken uzay aracı kedi tırmalaması
gibi görüntülerle karşılaştı ve bunu araştıran bilim adamları bunların dev
boyutlardaki kum tepeleri olduğunu belirttiler ve bunlara benzer daha küçük
boyutlu kum tepelerinin dünyada olduğunu buldular.
Keşifteki 2.
Durağımız Jüpiter gezegenidir. Jüpiterdeki kırmızı leke 500 km hızındadır ve 5.
Dereceden bir kasırgadan 2 kat daha hızlı ve şiddetlidir. Kırmızı lekenin bir
an için dünyada oluştuğunu düşünürsek dünya çok kısa bir süre içinde yerle bir
olur. Jüpiter deki fırtınalar girdap şeklindedir ve bunlara benzer girdaplar
dünyada bazı okyanuslar altında meydana gelmektedir. Güneş sisteminin bir başka
gezegeni olan Satürn de ise dev fırtınalar olup çok şiddetli şimşekler çakıyor.
Bilinen en gök gürültülü fırtınalar bu gezegende gerçekleşiyor. Satürn
fırtınaları 3000 kmlik bir alanda aylarca sürebilir.
Bu gezegendeki şimşekler Dünyadakinden 10.000 kat daha güçlüdür. Gök
gürültüleri ise 10.000 ton teneke patlamasının yanında duruyormuş gibi şiddetli
bir sese sahiptir ve Dünyadaki şimşekler Satürn de meydana gelen şimşeklerin
yanında küçük bir kıvılcım gibidir. Uranüs gezegeni güneş sisteminde bilinen en
soğuk gezegendir. Uranüs gezegeninin sahip olduğu soğuk Dünyayı bir anda
dondurabilecek güçtedir.Neptün
gezegeni çok güçlü rüzgârlara sahiptir bu rüzgârlar saatte 2000 km hızındadır.
Dünyadaki fırtınalar Neptün’deki rüzgârların yanında hafif bir esinti gibi
kalır.
Dünyada meteoroloji
havayı günler öncesinden tahmin ediyor. Dünyamız güneş sisteminde iklimi en
karmaşık olan gezegendir.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin
Ayrıntılarında Vardır.
1. Dünyadaki yağmur
damlalarının yere düşme hızı Titandaki yağmurların hızından neden büyüktür?
2. Titandaki kum
tepelerinin çeşitli şekillerde olmasının nedeni nedir?
3. Kırmızı leke
nedir?
4. Kırmızı lekenin
hızı ne kadardır?
5. En soğuk gezegen
hangisidir?
6. Yüzeyinde göller
olan gök cismi hangisidir?
7. Uranüs gezegeni
nasıl bir iklime sahiptir?
8. Şiddetli gök
gürültülerinin olduğu gezegen hangisidir?
9. Titandaki
bulutların renginin sarı ile turuncu olmasının nedeni nedir?
10. Meteoroloji
nedir?
Songül
BAĞIŞ Fen Bilgisi Öğretmenliği 4. Sınıf