Deniz
Ekosistemi ve Zehirlilerinden Panzehir Geliştirmek
Deniz yılanlarının 50 kadar türü
vardır. Avustralya’nın tropikal sularında bunların çoğunu görmek mümkündür.
Deniz yılanları havayla solunum yapar. Denizaltında bir saate kadar kalabilirler.
Bu yılanlar dünyanın en etkili zehirlerine sahiptir. Brain Frain yılanlarla
ilgili araştırmalar yapmıştır. Deniz yılanlarından daha iyi panzehir elde etmek
istiyorsak önce zehrin kendisinden anlamalıyız. Her yılan türünün kendine özgü
kimyasal formülü vardır. Zehirlerdeki küçük partler bile bir zehire karşı işe
yarayan panzehiri diğerine karşı yararsız kılabiliyor. Böyle olunca da, zehiri
detaylı biçimde incelemek gerekir. Bunları yapmak için ise; yılanları yakalamak
ve örnekler almak gerekir. Güçlü zehirleri olmasına karşın deniz yılanları
saldırgan canlılar değildir ve insanları pek ısırmıyor. Deniz yılanları okyanus
yaşamına çok iyi uyum sağlamışlardır. Omurgalarının yapısı ve kürek gibi
kuyrukları yüzme yeteneğini arttırıyor. Dalış sırasında burun deliklerini
sıkıca kapatırlar. Derileri deniz suyundaki oksijenin doğrudan kanlarına
karışmasına olanak tanıyor ve böylece iki soluk alma arasındaki süreyi
uzatıyorlar. Brain Frain
yılan türleri ile ilgili araştırmaları yapıyor yılanları gerektiği gibi
tanımlıyor ardından yılandan zehiri almak için lastik kapağı yılanın ağzına
bırakarak lastik kapağın yaptığı basınç yılanın zehir akıtmasını sağlıyor.
Bunun gibi bir yılandan bir seferde 100 mg kadar zehir sağlanabiliyor. Ama bu
zehrin 2-3 mg.ı balıkları ve insanları öldürmeye yetiyor.
Kozalak Salyangozu en etkili
kimyasal (panzehir) maddelerden birini taşıyor. Prof Dr. Welmut kozalakları
araştırmak için geceleri çalışmalara katılıyor. Bir kozalak salyangozu 10
insanı zehirleyecek zehire sahiptir. Bu zehrin panzehiri yoktur. Genelde
zehirlerini küçük balıklara karşı kullanırlar ve avlarını sıkı bir gözlemden
sonra yakalar. İnsanların sinir sistemi balıklara benzediğinden insanlarda bu
zehirden etkileniyor. Kozalak salyangozu avını avlayacağı zaman başındaki
mızrağı balığa saplayıp zehrini boşaltıyor ve avını böyle yakalıyor. Balığı
durdurmak için saniyeden daha az süresi olduğu için balığa çifte darbe vuruyor.
Birinci darbe zehrin Kamotaksin adı verilen bileşeni sinir sinyallerini kontrol
eden kapılara yerleşiyor. Tüm devreleri bozup açık kalmalarını sağlıyor ve
sinirlerin sürekli olarak sinyal iletmesine neden oluyor. Sonuçta balığın
kasları kontrol edilemez bir biçimde kasılıyor hayvana kramp giriyor. Balık
kendini toparlayamadan ikinci darbe geliyor. Kamotoksin sinirlerle kasların
arasındaki bağlantıları vuruyor. Böylece kasların emir almasının önüne geçiyor.
Kasılmalar hafiflerken balığa felç iniyor. Salyangozların öldürdükleri insanlar
ölmeden önce çok az acı çekiyor. Çünkü sinir sisteminin mesaj iletme yeteneğini
köreltiyorlar. Zehirli hayvanların avlarının sinir sistemini yok etme yetenekleri
bilim adamlarının dikkatini çekiyor. Poll Ellut ve ekibi kozalak salyangozunu laboratuar ortamında incelerken
100 den fazla bileşik elde etti. Bu bileşik acı mesajlarının iletilmesini
engelliyor. Sinapsı engelleyen bu maddeye ağrı kesici olarak büyük umutlar
bağlanıyor. Çünkü morfinden çok daha etkili potansiyeli taşıyan, bu maddenin
yan etkileri de bulunmamaktadır.
Süngerler çok organizmalıların en
basitleridir. Dünyada 15000 civarında bulunmaktadır. Avustralya’da 5000 türü
vardır. Süngerlerin göze çarpan silahları ve savunma sistemleri yoktur.
Kimyasal bileşik üretme yetenekleri çoktur. Bir kimyasalın 40 değişik çeşidini
üretebilirler.
Kuzey Avustralya’nın tehlikeli
sularında çalışan araştırmacılar gözlerimizin açılmasını sağlıyor. Her canlı
yaratıkta öyle kimyasal maddeler ve bilinmeyen özellikler olabilir ki; gün gelir
onlardan da yararlanırız. Artık bu tehlikeli sulardan uzak durmaya çalıştığımız
dönemi geride bıraktık. Şimdi bizi ölümün pençesinden kurtarıp yaşam versinler
diye bu katil yaratıkların yardımını arıyoruz. Doğanın olağanüstü ve gizli
güzelliklerini ortaya çıkarabilmemiz ve onlara saygı duymamız gerekiyor. Eğer
bunlara gözümüzü kapatır ya da yok olmalarına seyirci kalırsak kendimiz zarar
görürüz.
Aşağıdaki
Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.
1-Deniz yılanları denizin altında ne kadar sürede kalıyor.
2-Deniz yılanları yaşamlarını nasıl devam ettiriyor.
3-Deniz yılanlarının uyum sağladıkları ortam neresidir.
4-Kozalak salyangozundan şimdiye kadar kaç kişi yaşamını
kaybetmiştir.
5-Kozalak salyangozları günün hangi vaktinde aktiftirler.
6-İnsanlar neden kozalak salyangozunun zehrinden etkileniyor.
7-Kozalak salyangozu tıpta kullanılabilir mi kullanılırsa yan
etkisi olur mu?
8-Süngerler nasıl meydana gelir.
9-Süngerlerin cansız sabit canlılar olmadığı nasıl test
edilmiştir.
10-Dünyada ve Avustralya’da ne kadar sünger türü bulunmaktadır.
EĞİTİM 5.SINIF TÜLAY KORKMAZ