GEÇMİŞTE
UZAYLILAR VE MARS HAKKINDAKİ DÜŞÜNCE YANILGILARI VE GÜNÜMÜZDEKİ GERÇEKLER
Yüzyıllardır mars
hakkında öne atılan birçok teori vardır. Marsın gökyüzündeki varlığını ilk kez
5 bin yıl önce antik mısırlılar kaydetti. Ona harbeşar
(kızıl olan) adını verdiler. 4 bin yıl sonra Babiller
bu gezegene nörbal
(ölüm yıldızı) dediler. Babiller aynı zaman da
marsın bir şeyin ya da birinin kontrolünde tuhaf hareketler yaptığını da
kaydettiler. Antik Yunanlılar ona ales adını
verdiler. Ales, gökyüzünde dolaşan beş yıldızdan en
güzelidir. M.Ö. Aristokrasus, alesin
(mars) dünyamızda dahil güneş etrafında dolaşan birkaç
gezegenden biri olduğunu öne sürdü. Ama Romalı gök bilimci Cladius
m.s. yüz yılında gezegenler ve yıldızların dünyanın
etrafında döndüğünü iddia etti ve kalıcı olan bu teori oldu. Daha sonra 1453
yılında Polonyalı gök bilimci Nikolas Kopetnikus
dünyayı bilimsel yerine oturtunca bu teori ortadan kalktı. Kopetnikus’un
teorisi Aristokrasus’un öne sürdüğü teoriyi
destekliyordu. Yani gezegenler güneş etrafında dolaşıyordu. Bu teori bilim
adamlarının diğer gezegenlerin dünyaya ne kadar benzediğini merak etmelerine
neden oldu ve bilim adamlarının yalnız olmadığımız olasılığı hakkında gerçek
bilimsel araştırmalara başlamasını sağladı.
1609’da Kepler elips bir
yörüngesi olduğunu keşfederek Marsın tuhaf hareketini açıkladı. 1610’da Galileo
teleskop aracılığıyla Marsı ilk gözlemleyen kişi oldu. Teleskopun gelişmesiyle
1877’de Marsın iki yılda bir dünyaya en yakın mesafeye gelip gökyüzünde en
parlak gezegen olduğu gözlemlendi. Bu yakınlaşmalar sırasında İtalyan gök
bilimci Cohanni mars yüzeyinin yeni bir haritasını
yayınladı. Bu haritaya göre Marsın yüzeyinde yapay olduğu tahmin edilen
kanallar sistemi mevcuttu. Bu gelişmelerden sonra çılgınca teoriler toplumsal
hayal gücünü ele geçirdi. Uzay yolculuğu ve mars hakkında yazan yazarlar hayal
güçleriyle bilim kurguyu yarattı. Çekilen ilk uzun metrajlı film olan dünyadan
aya, 1902’de soğuk ve ıssız bir dünyaya hükmeden insan büyülüğündeki böceklerden
oluşan gelişkin bir ay yaşamını canlandırıyordu.
1804’te Lowel isimli gök bilimci Arizona’ya gidip burada büyük bir
rasathane kurdu. Bir yıllık gözlemden sonra Mars yüzeyindeki kanalları akıllı
bir yaşamın yarattığını teoriye etti. Bu kanalların gezegenin diğer tarafındaki
suyu getirmek ve ölmek üzere olan bir gezegeni kurtarmak için kazıldığına inandı.
Ancak birçok bilim adamı Lowel’la alay edip teleskopundaki
lekeleri birleştirerek oyun oynamakla suçladı. Buna rağmen bir yıl sonra L owel ilk kitabını yayınlatmayı başardı. Bu kitap Londra’da
H.G.WELLS adındaki genç bir yazarın etkilenerek edebi bir tarih yapmasını
sağladı. Wells 1887’de yayınlanan dünyalar savaşı
adındaki kitabında imparatorluğun savunmasızlığını konu ediyordu. Kitap
Marslıların dünyayı işgal etme girişimlerini anlatıyordu. Yazar Marslıları
tepesinde gözleri olan dev yaratıklar şeklinde tabir ediyordu. Yaratıklar
vampirler gibi kanla besleniyorlardı.
Ürkütücü kitap birçok dile
çevrilip dünyanın her yerinde satılmaya başladı. Bu da Marsa olan ilgiyi
artırmış ve insanların başka gezegenlerde hayat olup olmadığını merak etmeye
başlamasını sağlamıştı.1938’de Amerikalı bir radyo sunucusu New Jersey
eyaletine Marslıların saldırdığını radyodan anons edince şehirde büyük panik yaşanmıştı.
Halkın bir kısmı şehri terk etmeye hazırlanırken kalanlar da silahlanıp erzak
depolamaya başlamıştı. Bir saat sonra radyo spikeri bunun sadece bir
oyunlaştırma olduğunu söylemiş ama halkın korkmasına engel olamamıştı. Ertesi
sabah halkın büyük bir kısmı spikerin idam edilmesini istemişti. Ancak spiker
yaptığından dolayı pişman olduğunu dile getirip tüm halktan özür dilemişti. Aynı
şey 12 Şubat 1949’da Ekvator’da da yaşanmıştı. Dehşete kapılan on binlerce
insan Marslılardan kaçmak için sokaklara döküldü. Kamuoyu bunun aynı şaka
olduğunu öğrenince öfkelenen halk radyo istasyonunu bastı. Radyo istasyonu
yıkılıp yerle bir edildi. Yangında on beş istasyon çalışanı hayatını kaybetti.
1953’te ilk büyük bütçeli kurgu filmi, Dünyalar Savaşı’nın uyarlamasıydı.
Film dünya çapında gişe rekorları kırdı.
Gelişen teknolojiyle
birlikte bilim adamları Marsla ilgili daha fazla bilgi toplamaya başladı. 28
Kasım 1964’te NASA Marsın fotoğrafını çekmesi için Mariner
4’ü uzaya fırlattı. Mariner sekiz ay sonra Marsın 22
siyah beyaz fotoğrafını çekti ve Mars hakkındaki beş bin yıllık spekülasyonlar bir gece de sona erdi. Marsta tıpkı ay gibi
tamamen ölü, üzerinde yaşam olmayan bir gezegendi. 1969’da NASA Mariner 6 ve Mariner 7’yi uzaya
fırlattı. Ama sonuç aynıydı. Çekilen 200 fotoğrafın hiç birinde yaşam belirtisi
yoktu. 1976’da NASA Marsın bir fotoğrafını yayınladı. Fotoğrafta yüzü andıran
bir şekil vardı. NASA her ne kadar bunun bir gölge oyunu olduğunu ısrar etse de
insanlar buna inanmadı ve NASA’nın bunu gizlediğini düşündü. Daha sonraki
resimler derin kanalların çok uzak geçmişte su tarafından oyulmuş olabileceğini
ortaya çıkardı. Suyu araştırması için Wiking aracı
yörüngesinden ayrılıp Marsa iniş yaptı. Wiking
araçları yaşam arayan uzaktan kumandalı üç deneyim gerçekleştirdi. İlki
herhangi bir şeyin büyüyüp büyümeyeceğini bulmak için Marsı suyla ve diğer
dünya elementleriyle karıştırmaktı. İkinci araştırma Mars yüzeyindeki organik
bileşikler içindi. Üçüncüsü Mars yüzeyinin bir parçasını yakmak ve küllerini
analiz etmekti. Ama sonuçlar negatif çıktı. 10 Haziran 2003’te NASA iki yeni
keşif aracından ilkini uzaya yolladı. İkincisi de haftalar sonra yollandı. 7 ay
sonra 3 Ocak 2004’te küçük mikroskobik araçlar ve kaya delicisiyle ilk araç
Marsa indi. Birkaç hafta sonra da ikincisi indi. Ancak sonuç değişmemişti, Mars yüzeyinde
yaşama dair en küçük bir bulguya ulaşılamamıştı
Aşağıdaki Soruların Cevapları
Filmin Ayrıntılarında Vardır
1.
Marsın gökyüzündeki varlığını kaydeden ilk medeniyet hangisidir?
2.
Marsa nörbal (ölüm yıldızı) adını
veren medeniyet hangisidir?
3.
Marsın tuhaf hareketini ilk kez açıklayan bilim adamı
kimdir?
4.
Marsı teleskop aracılığıyla ilk gözlemleyen bilim adamı
kimdir?
5.
Marsta yapay olduğu düşünülen kanallar sistemi haritasını
yayınlayan İtalyan gök bilici kimdir?
6.
Bilim kurgu dalında çekilen ilk uzun metrajlı film
hangisidir?
7.
H.G.Wells’ın 1887’de yayınlanan
Mars istilasını anlatan kitabın adı nedir?
8.
Bütün gezegenlerin dünya etrafında döndüğü teorisini çürüten
bilim adamı kimdir?
9.
İlk büyük bütçeli bilim kurgu filmi dünyalar savaşı kaç
yılında uyarlanmıştır?
10.
NASA Marsın fotoğraflarını çekmesi için Mariner
4’ü hangi tarihte fırlatmıştır?
11.
Marsta su olup olmadığını araştırmak için yörüngesinden
ayrılıp Marsa iniş yapan ilk uzay mekiğinin adı nedir?
12.
Marsta yapılan araştırmalar sonucunda yaşam bulgularına
rastlanmış mıdır?
MURAT ATEŞ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 4. SINIF 8010004054