Üzerinde
yaşadığımız yer kürenin bir sonu olup olmadığını, kendi sonumuzu merak eder
gibi hemen hemen çoğumuz düşünmüştür.Bu sonun olup olmayacağına dair ve böyle
bir son varsa ne zaman olacağına dair sorular aklımızın bir köşesinde
hayatımızın belli dönemlerinde yer almıştır muhakkak.Bilim adamlarının dünyanın
sonu ile ilgili yaptıkları araştırmaları göz önüne alalım.Yapılan araştırmalar
sonucunda dünyanın daha önce beş büyük yok oluş yaşadığını net bir şekilde
görebiliriz.Peki bir altıncı yok oluşun daha olmaması kaçınılmaz bir
durummudur.Daha önce yaşanılan yok oluşlarla ilgili bir kaç olayı elle alalım;
Dünyada yaşayan bitki ve hayvanların,
günümüze ulaşmadan %99'u yok olmuştur.Bunun nedenleri
arasında diğer türler tarafından av olarak kullanılmaları vardır.Bunun yanında
en büyük etki ise, temizlik hareketleri ile yok olmalarıdır.Temizlik
hareketleri kitlesel yok oluşlara neden olmaktadır.
65 milyon öncesine döndüğümüzde bu
dönemde 165 milyon yıl yaşam sürmüş dinazorların geniş alanlara yayılış
gösterdiği bilinmektedir.Bu geniş yayılış alandaki
dinazorların, aniden her yerde yok oldukları bilinmektedir.
Yapılan araştırmalarda, dinazorların
daha önce yaşam sürdükleri ve fosillerinin bulunduğu alanlar incelenmiştir.Ve
bu alanlardaki killerin içinde olması gerekenden daha fazla iridyum
bulunmuştur.İridyumun kil içinde bu şekilde birikmesi günümüzde ancak nükleer
patlama ile gerçekleşebilir.65 milyon yıl öncesini düşündüğümüzde nükleer
patlamaların olması olanaksızdır.Bu durumun meydana gelebilmesi için olabilecek
tek durum, yer küreye çarpabilecek bir gök taşının olmasıdır.
Günümüzdeki Meksika denilen bölgeye
büyük bir göktaşı düşmüştür.Bu gök taşının büyüklüğünü
ifade etmek için şöyle bir örnek verelim; bir insanın başına Everest tapesinin
düşmesi gibi düşünülebilinir.Bu örnek, yer küreye düşen gök taşının büyüklüğü
hakkında bizlere bir fikir verebilir.Meksika yöresine düşen bu gök taşı,
düştüğü bölge başta olmak üze dünyada hakim süren felaketlerin başlamasına
neden olmuştur.Depremler meydana gelmiştir.Alev rüzgarları ve bunların akabinde
meydana gelen yangınlar yok oluşlara neden olmuştur.Ve bu olaylardan sonra
meydana gelen ısı düşmesi ilede bir çok canlı donarak ölmeye başlamıştır.Bir
çoğu yiyecek bulamadığı için ölmüştür.Böyle bir felakete sadece toleransı geniş
olan türler uyum sağlayabilir.
En büyük yok oluş olarak biline olay
250 milyon yıl önce meydana gelmiştir.Türlerin %95'i
yok olmuştur.Güney Afrika da Koruçukuru'nda 350 milyon yıl önce hayat mevcutken
şunda yaşam belirtisi yoktur.350 milyon yıl önce bu bölgede Gorgonopsıa
yaşıyordu.Bu dönemde yer kabuğu ortasından ikiye bölünüp, yarıklar meydana
getiriyor.Bu yarıklardan lavlar fışkırmaya
başlayınca buradaki hayatlarıda yok etmeye başlamış oluyor.
Bunun sonucunda sülfür dioksit
atmosferde buharlaşan su ile reaksiyona giriyor ve sülfirik asit haline geliyor.Ve bu şekilde asit yağmurları meydana geliyor.Ast
yağmurları toprağın verimsizleşmesine ve bu yağmurlara maruz kalmış
bitkilerinde yok olmasına neden olur.Aynı zamanda güneşin önünü kapatan sülfür
güneş ışınlarının yer küreye ulaşmasına engel olduğu için havanın dondurucu
derece soğumasına neden oluyor.Kıtlık artınca nüfusun azalmasına ve türlerin
yok olmasına sebep olmaktadır.
Sularda(deniz,okyanus
vb.) oksijen azalması buradaki canlılığı yok etmesi ile beraber, yayılan sülfür
gazı aynı zamanda karadaki hayatı da tehlikeye sokmuş ve yok oluşa neden başka
bir faktör olmuştur.
Bazı yok oluşlara da patlayan
yıldızlar neden olmuştur. Trilobite 440 milyon yıl önce yaşamıştır.Bu
ikinci silinme hareketi geç odovik dönemde olmuştur.Gama ışını evrenin en
büyük patlamasıdır.Patlayan süper nova
yaydığı gama ışınları dünyada ölümlere ve yok oluşlara neden olmaktadır.
Bu yok oluşları göz önünde
bulundurduğumuzda meydana gelebilecek bir altıncı yok oluş insanoğlunun sonu olabilir.İnsanların doğaya karşı düşüncesizce tahribatı
büyük felaketlere davetiye çıkarmakta ve kendi yok oluşlarını
hazırlamaktadır.Böyle büyük bir yok oluşa ancak toleransı yüksek türler uyum sağlayabilir
insanların korunabilmek için yer altında olmaları gerektiğini düşünürsek o koşullara,
açlığa uzun süre dayanabilecekleri neredeyse imkansızdır.
Bilim insanları yeryüzünde bulunan bazı veriler yardımıyla
geçmişte dünyada meydana gelmiş bazı sıra dışı olayları tahmin edebilmektedir.
Buzulların oluşturduğu bazı katmanlar arasında bulunan kalıntılar, kayaçları
oluşturan fosiller vb. yapılar incelenerek geçmiş hakkında tahminlerde
bulunabiliyor. Bu veriler ışığında geçmişte yaşamış ve nesilleri tükenmiş
canlıların neden yok olduğu tahmin edilmektedir ve gelecekteki olası toplu yok
oluşlarda insanların durumu öngörülmektedir.
Milyonlarca yıl önce dünyada
dinazorlar gibi birçok canlının toplu olarak kısa sürede yok olduğu
bilinmektedir. Bu toplu yok oluşlar farklı nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bu
nedenler; meteor patlaması, gama ışını patlaması, dev volkanik çatlaklar,
canlılar vb. nedenlerdir. 65 milyon yıl önce Meksika’ya çarpan bir göktaşı dünyadaki türlerin çoğunu yok
edince dinazorların besin kaynakları tükendi ve türleri yok oldu. 250 milyon
yıl önce gerçekleşen yerkabuğu çatlaması sonucu, birbirini takip eden birçok
küresel felaket, kısa sürede canlıların yüzde doksan beşini yok etti.
Bu
filmde nedenler bilimsel kanıtlar vasıtasıyla anlatılmaktadır. Ayrıca gelecekte
olası küresel felaketlerde insan türünün durumu da ele alınmaktadır.
Aşağıdaki Soruların
Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.
1.Dinazorlar
neden yok olmuştur ?
2.Yer
küreye çarpacak bir göktaşından
kurtulabilmek mümkün mü ve nasıl olur?
3.Bazal
selli nedir?
4.Laki
püskürmesi nerede oldu?
5.Magma
davlumbazı nedir?
6.Sera
gazı ne zaman ve nasıl meydana geldi?
7.Denizlerde
oksijenin azaldığını nasıl öğrenilebilinir?
8.Bazal
selleri ne kadar sürede meydana gelebilir?
9.Gama
ışınının ardından atmosfer de hangi gaz birikir?
10.Gama
ışını dalgası insanları en çok kaç yıl etkiler?
11Gama patlaması nedir?
12.
Yer kabuğu çatlakları nedir?
13.
Göktaşı patlaması nedir?
14.
Dünyada meydana gelmiş küresel felaketler nelerdir?
15.
Kaç milyon yıl önce canlılar toplu olarak yok oldu?
16.
İnsanlar da bir gün yok olacak mı?
17.
Dinazorlar neden yok oldu?
ZEHRA
SEMİZ EĞİTİM BİYOLOJİ 4.SINIF 2011