DÜNYANIN MEGA PATLAMA SONUCU OLABİLECEK METAN PATLAMALARI

Dünya gezegenimiz hayat veren su tabakasıyla kaplı olduğu için çoğu zaman ‘mavi misket’ olarak da anılıyor. Fakat okyanusların dibinde işleyen bir canlı bomba olabileceği düşünülüyor. Metan kabarcıkları normalde deniz zemininden yükseldikçe metanın büyük bir kısmı yok olur. Çünkü metanın suda çözünme özelliği vardır. Kimya Bölümünde bir öğretim görevlisi okyanusların kitlesel boyutta patlamalar yaratabileceğini ve daha önce de yarattığını ileri süren tartışmalı bir teori geliştirmiştir. Permian Döneminde bir patlamanın olduğunu ve bunun tüm zamanlardaki en kötü kitlesel yok oluş olduğunu düşünüyordu. Bu kitlesel yok oluşta tüm türlerin neredeyse % 95’i yeryüzünden silindi. Bir çok bilim adamı bunu BÜYÜK ÖLÜM olarak tanımlıyor.O dönemde dünya şu anki görünümünden farklıydı çünkü sürekli birbirinden uzaklaşan kara tek bir parça halinde idi. İkiyüz yıl önce okyanusun derinliklerinde meydana gelen metan gazı patlamasısonucu büyük bir kitle tahribatı olmuştur. Teori şu şekildedir: Okyanusta bulunan derin cepler metanın birikmesine sebep sağlıyor. Ta ki su çözünmemiş metanla doyana kadar. Okyanusların çoğu yerinde akıntılar her şeyi hareketli halde tutmasına rağmen hareketin olmadığı yerlerde sular anoksit oluyor. Yani çok az oksijene sahip oluyor. Böylece metan yiyen mikroplar burada yaşayamadığı için gaz yavaşça derin sulara doğru çöküyor. Basınç altında ne kadar çok su tutuyorsa o kadar çok gaz tutabilir. Gaz tüksek basınçla derin sularda depolanır. Ancak gazın azalması durumunda gazı dışarı çıkarıyor. Ölümcül tehdit daha su altında başladı. Metan baloncuklarının yukarıya doğru ittiği oksijen yoksunu sular çok sayıda deniz hayvanının boğulmasına yol açtı. Ardından metan gazı gökyüzüne doğru yükseldi. Havaya gaz yüklü su fıskiyeleri fışkırdı. Bu şiddetli süreç günlerce veya haftalarca sürmüş olabilir. Ayrıca çıkan metan su parçacıkları ile karışacaktır. Önemli olansa havadan daha ağır olacağıdır. Yayılırken büyük patlamalar ve yangınlar meydana getirecektir. Daha önceleri hiç kimse suyun içinde bu tür patlamalara sebebiyet verecek metan gazının varlığına inanmıyordu. Ancak 1986 yılında bu fikir değişti. Afrika ’ da bir gölde gaz patlaması meydanageldi. 25 km uzaklığındaki insanların ölümüne yol açtı. Çünkü karbondioksit yoğunluğu neredeyse %100 ’ e ulaşmıştı. Böylece suyun içerisinde gaz patlaması görüşü mantıklı hale gelmiş oldu.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1.Potansiyel olarak tehlikeli olan metan gazı patlamalarının büyük tehlike kaynakları nelerdir?

2.Metan gazının başlıca örnekleri nelerdir?

3.1984 yılındaki patlamanın nedeni nedir?

4.Dünya tarihindeki en kötü metan patlamasının ne zaman meydana geldiğine inanılıyor?

5.Kitlesel yok oluş nedir?

6. Bilim adamları büyük ölümün sebeplerinin neler olduğunu düşünüyor?

7.Okyanustaki metan gazı patlamalarının başlıca sebepleri nelerdir?

8.Permian Dönemindeki patlamayı tetikleyen unsurlar nelerdi?

9.Dünyanın büyük ölüm esnasında kaybettiği yaşam çeşitliliğini kazanması ne kadar yıl sürecekti?

10.Metan gazı patlaması teorisine duyulan şüphelerin çoğu neye dayanmaktadır?

11.Daha önceleri okyanusta oluşabilecek metan patlamalarının imkansız görülmesinin sebebi neydi?

12.Okyanus diplerindeki metan gazı patlamaları hangi aşamalardan oluşmaktadır ?

FERİDE KORKMAZ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 4.SINIF