Katil Balinalar

 

Katil balinalar yani orkalar. Evrende insanlar nasıl ki kıtaların hakimi ise okyanuslarında hakimi katil balinalardır. Katil balinalar özellikle somon balıklarını avlamada uzmanlaşmışlardır. İnsanlarda bu balıkların düşmanı diyebiliriz. Britanya Kolombiya’sının içlerine doğru castin boğazında yukarı doğru somon balıklarının en çok kullandıkları yoldur. Castin boğazına doğru her yıl 16 balık sürüsü gelir her sürü 20 balinadan oluşur. Avlanmak için gözleri son derece keskindir. Fakat bazen sullar o kadar bulanık ki avlarına ulaşmak için çeşitli yöntemler kullanırlar. Soner sistemi dediğimiz bir ses çıkartarak, çıkardıkları seslerin yankılarını dinlerler. Katil balinalar avlarının peşine sürü halinde değil bireysel olarak giderler.

Britanya Kolombiya’sından bir grup bilim adamı yaklaşık 20 yıldır katil balinaları inceliyor. John Forte adında bir bilim adamı yaptığı araştırmalar neticesinde özellikle seslerinden etkilenen John, sesleri ile sadece avlanmak değil, aynı zamanda birbirleri ile iletişim kurmak içinde kullandıklarını keşfetmiştir. Bu sesler kendilerine özgü lisanlarıdır. Elbette lehçeleri dilleri insanlarınkinden tamamen farklıdır. Çıkardıkları sesler onlar için çok önemli çünkü yaşamaları için iletişim kurmaları gerekir. John su altı mikroskobunu kullanarak her bir grubun çıkardıkları sesleri tanıyarak onlara harf verdi. Bu şekilde hangi grubun çağrı yaptığını bulabilirdi. Yanı sıra fiziksel özellikleri ile hayvan türünü ve cinsini tayin edebilir. Uzun yüzgeçliler olgun erkeklerdir. Yaklaşık olarak 9 metre boyunda 7 ton ağırlığındadır. Katil balinaların sıra dışı bir düzenleri vardır. Hayatları boyunca annelerinin yanında kalır. Bu durum kendi içinden çiftleşip üremelerinden nasıl kaçtıkları sorusunu akla getiriyor.  Cevapta castin boğazında toplanmalarıdır. Çiftleşme için gelen sürü topluluğunda çoğu erkeklerdir. En tuhaf olarak davrandıkları anlardan birisi sürü içinde farklı sürülerdeki erkekler arasında yapılan seksüel durumlar. Erkeklerin  ereksiyon halinde birbirlerinin üzerine sürtünmesi saatler sürebilir. Yanı sıra çakıl taşlarına sürtünmeleri de onları son derece rahatlatır.  Yaz sona erdiğinde castin boğazındaki partide sona eriyor. Norveç’in batı kıyılarında daha farklı balina sürüleri vardır. Buradakilerde ringa balıkları ile beslenirler. Ringa balıkları Kuzey Atlantik’ten koruyucu sulara doğru uzun soluklu bir yolculuğa çıkar. Buradaki katil balinalar da bir ekip çalışması ile iletişim kurarak avlarına doğru yönelirler. Balinalar üstündeki beyaz benekleri ile avlarını korkuturlar. Avlarını sert bir şekilde hamle yaparak onları adeta sersemleştirir. Katil bir balinalar rahatlıkla 400 tane ringa balığı tüketebilir. Başka küçük grupları da sayabiliriz. Bunlarda farklı stratejiler uygularlar. Onlar daha çok sıcakkanlı hayvanları avlamada uzmandırlar. Deniz filleri eylül sonlarına doğru karaya çıkarlar. Bunlar üremeden sora en geç iki gün doğururlar. Yavrularını sütle beslerler, yavruların sütle beslenmeleri yavrular için son derece önemlidir. 3 hafta içinde ağırlıkları 3’e katlanıyor. Bu yavrular 3 hafta kadar geçtikten sonra sütten kesilirler ve sürü halinde otlak alanlarda toplanırlar. Bu yavrular birkaç hafta içinde yüzme tekniklerini öğreniyorlar. Hayatlarını devam ettirmek için bu şart. Çünkü katil balinaları geçmek zorundalar. A sürüsü dediğimiz bu sürü grubu her yıl avlanma eğitimini alıyorlar. Yavru bir deniz filinin sığ bölgede nasıl avlanılacağını öğreniyorlar. Anneleri onları kıyıya iterek bu işin nasıl olacağını onlara öğretiyor. Dişiler ve yavrular bu kumsal eğitimine katılabilirler. Gençler taklit yolu ile yetişkinlerde egzersiz yaparak öğreniyorlar. A sürüsü kral penguenlerin olduğu alana doğru ziyaretlerini yaparlar. Onlar için neslinin devam ettirdiği çok önemli bir alandır. Buraya gelmelerindeki en önemli nedenlerden biriside su yosunlarıdır. Tıpkı bangura   adalarındaki çakıl taşlarına sürtünerek masaj yapması gibi bunlarda su yosunlarına sürtünerek sırlarını kaşıtarak rahatlarlar. Bunlar katil balinalar için masum veya zalim nitelendirilmesi yapılamaz yaşamak için öldürürler.   

 

                    Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır. 

 

 

  1. Kıtaların hâkimi insan ise okyanusların hâkimi nedir?
  2. Katil balinalar kimi sever?
  3. Katil balinalar avlanmaları için kullandıkları en etkili yöntem nedir?
  4. John forte bu canlıların en çok hangi özelliklerinden etkilenmiştir?
  5. John katil balinaları tanımada kullandığı aletin ismi nedir?
  6. Ork’ların ortalama ağırlık ve boyları nedir?
  7. Çakıl taşları taşlarına sürtünmelerindeki etken nedir?
  8. Bütün katil balinalar sadece somon balıkarı ile mi beslenirler?
  9. Her katil balina avını avlamak için aynı stratejiyi mi kullanırlar?
  10. Deniz filleri kaç haftada sütten kesilirler?
  11. Deniz fillerine verilen eğitim niçin önemlidir?
  12. Su yosunları çakıl taşları gibi etkin rol oynar mı?
  13. Katil balinalar deniz filleri için her zaman tehlike arz edermi?
  14. Deniz fillerinde yavrular ve yetişkinler aynı kategoride mi?
  15. Katil balinalar kötü hava şartlarına neden daha dayanıklıdırlar?
  16. Katil balinaların yaşam felsefesi nedir?

 

 

 

Mehmet Ali OKKAN

047

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMELİĞİ(İÖ)