Demir yolları teknolojinin teknolojik tarihi 45 Dakika

İnsanlar tarafından üretilen her şeyin bir ömrü vardır ama bu her zaman bir son değildir tam aksine yepyeni bir yaşamın başlangıcı olabilir. Trenler yeryüzünün en büyük ama buna rağmen en çok

ihmal edilmiş makineleridir. Birden çok vagonu olan, 2 km’ye yakın uzunlukta ve tonlarca yükü taşıması sebebiyle çok muhteşem bir makinedir. Bu sistemi ve devasa makineleri çalışır halde

tutabilmek için aynı büyüklükte bir demir ağı hurdalığı doğmuştur ve demir yolunun gelişimi için girişimciler yepyeni kullanım ağları geliştirmişlerdir.

19. yüzyılda Amerika’da kullanılmaya başlanan trenler ülkeyi baştan başa sarmış ve hatta etkisi o kadar büyük olmuştu ki Amerika’nın çelik kurdelelerle birbirine bağlı olduğu bile söylenmişti.

Bundan dolayı demir yolları ülkenin nüfusunun artmasında ve ekonomik gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Gelelim bu demir yolu araçlarının söküm ve tamir işlerine. Raylardan başlarsak, rayların sökümü ekskavatör adı verilen makinelerle yapılıyor. Sökülen ray ve travesler geri dönüşüm

merkezlerine götürülüyor, burada bir dizi işlemlerden geçiriliyor, ezilip öğütüldükten sonra travesler, elektrik santrallerinde yakıt olarak raylar ise özellikle çit direği bunun yanı sıra garaj kapısı ya da trafik

işareti direği gibi işlerde kullanılmak üzere hazır hale getiriliyor. Tren vagonlarının da parçalanma işlemi yapılıyor. Bunlar döner kesiciler adı verilen makinelerle yapılıyor ve daha sonra 750 kesici adı

verilen makinelerle iyice parçalanıp vagonlara yerleştirilmesi kolaylaştırılıyor bu parçalayıcı adı verilen makineden dünyada 22 tane var ve saatte 20 ton çeliği parçalayabilir. Bunlar çok güçlü parçalayıcılar

olduğu için bu işlem usta kişiler tarafından yapılmalıdır. Çünkü çok hassas bir iştir. Ama işe yarayan vagonlar parçalanmak yerine yeniden kullanılmak üzere restore ediliyor. Aynı işlemler lokomotiflere de

uygulanıyor, bazen parçalanıyor bazen de yenileniyor. Lokomotiflerin içine karmaşık bir bilgisayar sistemi yerleştiriliyor. Böylece trenin her yerine elektrik ile güç sağlanıyor. Vinçler yardımıyla

kaldırılıyor, bojileri sökülüyor, onarıma yapıldıktan sonra son yer olarak kaporta ve boya atölyesine de gittikten sonra lokomotif kullanıma hazır hale getiriliyor.

Tüm bu bakım ve onarım işlemlerinin dışında bir yer var ki trenler buraya hasar görmek için getiriliyor. Burada ki amaç kazaları en aza indirebilmektir. Araştırmacılar, bilim insanları ve tehlikeli

madde uzmanları tarafından bilgi veriliyor. Çünkü sadece 2005 yılında 1125 kaza meydana gelmiş ve çok sayıda insan yaşamını yitirmiştir. Bu kazaların sebebi ise raydan çıkma, yangın ve küçük büyük

çarpışmalardır. Tüm bunların sebebi uzmanları buna itmiştir.

1950’lere kadar nerdeyse tüm lokomotiflerin buharla çalıştığı ancak 1949’dan sonra dizel elektrik ile çalışan lokomotifin geliştirildiği de verilen bilgiler arasındadır. Bunun faydası ise hem

bakımının kolay oluşu hem de işitme giderlerinin azalmış oluşudur.

Aslında 19. yüzyılda demiryolu taşımacılığı çok lüks bir ulaşım aracıydı ancak hava ulaşımının gelişmesiyle eski önemini yitirmeye başlamıştır. Burada anlatılan yolcu taşımacılığında da

bu vurgulanıyor. Aslında tüm bu çaba demiryolunu eski lüks günlerine kavuşturmak içindir. Bunun için araçlar bulunuyor, toplanıyor, onarılıp yenileniyor ve tekrar kullanılabilir hale getiriliyor. Tabi bütün

bunlar yapılırken geçmişin gelenekleriyle günümüzün motifleri birleştiriliyor ve geleceğe aktarılmaya çalışılıyor.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1-Ömrü tükenmiş olan trenler hangi işlerde kullanılabilir?

2-Travesler elektrik santrallerinde yakıt olarak kullanılmak üzere hangi işlemlerden geçiyor?

3-Raylar ve travesler söküm işleminden sonra ne yapılıyor, hangi işlemlerde kullanılıyor?

4-Trenler neden yeryüzünün en çok ihmal edilmiş makineleridir?

5-Hurdalıklarda trenlere ne gibi işlemler uygulanıyor?

6- 19.yy’da Amerika’da demiryolunun gelişmesi ülkeyi nasıl etkilemiştir?

7-Rayların ne zaman söküleceğine nasıl karar verilir?

8-Kazaları engelleyebilmek için nasıl çalışmalar yapılmıştır?

9-Lokomotiflerin buhar yerine dizel elektrik ile çalışması nasıl kolaylıklar sağlamıştır?

10-Bir kazada etrafa yayılan zehirli madde nasıl etkisiz hale getiriliyor?

11-Vagonlara kaç yılda bir bakım ve onarım yapılıyor?

12-Boji nedir, kaç yılda bir değiştirilmesi gereklidir?

TEKİN AKBAŞ

l BİYOLOJİ 3.SINIF