Camın Üretimi, Çeşitleri, Sabun Üretimi ve Yürüyen Merdivenin Geçmişi

Camın içindeki en önemli madde silikadır. Sadece silika kullanılarak cam üretilebilir. Ancak bunun için yaklaşık 1700 C ⁰ gibi çok yüksek sıcaklık gereklidir. Peki, atalarımız bu kadar yüksek sıcaklığı nasıl oluşturdular? Bunun için silikatın içine sodyum karbonat eklediler, böylece sıcaklığı 850 C ⁰ ye indirdiler. Ancak bir sorun daha vardı ki o da camın suda çözülmesiydi. Bu yüzden atalarımız camın üretimindeki 3. madde olan kireci kullandılar. Cam ile ilgili en önemli buluşlardan biri 14. yy ’da Venediklilerin kum yerine silikayı kullanmalarıdır. Böylece renksiz saydam cam elde ettiler. Bu yeni cama kristal denildi. Şimdi sadece bir tesiste haftada 10.300 ton cam üretiliyor. Bunların hemen hepsi makinalar ve robotlar tarafından yapılıyor. Üretim hammaddenin fırına atılması ile başlıyor buradaki sıcaklık 1500 C ⁰nin üzerindedir. Hammadde yeterli sıcaklığa getirildiğinde karıştırılıyor. Daha sonra 1000 C ⁰ nin üzerinde yüzdürme işlemi yapılıyor. Sıvı cam erimiş kalayın üzerine yerleştiriliyor. Bu yüzdürme işlemi, camın kusursuz özellikte olmasını sağlıyor. Yüzdürme işlemi tamamlandıktan sonra cam kalayın üzerinden kaldırılıp iyice soğutulur. Kesilip paketlenir.

Cam çeşitlerinden en modern olanları lamine camlardır. Bunlardan ilki elektrokromit camdır. Bu cam şeffaf olmayan bir görünümdedir. Sıvı kristal katmandan küçük bir elektrik akımı geçirilince bu cam saydam oluyor. İkinci lamine cam ateşe dayanıklı camdır. Bu camın içerişimde sodyum silikat vardır. Bu madde termal gerilimle karşılaştığında camın saydamlığını yitirmesini, ısıyı geri yansımasını ve parçalanmadan kalmasını sağlar. Fırın ısındıkça lamine camın dışındaki kat çatlamaya başlar. Bu içindeki sodyum silikat katmanını ortaya çıkarır ve opak haline gelip ısıyı fırına geri döndürmeyi sağlar. Özellikle yangın kapılarında çok gereklidir. Üçüncü modern cam ise kurşungeçirmez camlardır. Bu camların özelliği, iki kat normal camın arasına kat kat polikarbonat yerleştirilmesidir. İçindeki polikarbonat çarpmanın enerjisini emer.

Yürüyen merdivenin tasarımı 19. yy ’da yapılmıştır. İlk tasarımında üzerinde basamaklar yoktur. Fakat çok rağbet görünce biraz daha geliştirildi. Çalışma şekli çok basit olan merdiveni, üzerindeki bir çark çalıştırıyor. Bu çark basamakları düzleştiriyor, bant aşağıya indiğinde tekrar basamaklı haline geliyor. Bu döngü hiç bozulmuyor. Her basamakta kenardaki raylarda ilerleyen tekerlekler var.

Sabun M.Ö. 2800’lerden bu yana hayatımızdadır. Sabun yapımı, bir miktar sabunun tartılıp karıştırma kabına atılmasıyla başlar. Üzerine sabunu beyazlatmak için titanyum dioksit eklenir. Kullanım süresini arttırmak için ise antioksidan yağlar kullanılır. Ve son olarak parfümde eklenip iyice karıştırıldıktan sonra öğütücüye eklenir. Sadece 0,7 mm kalınlığında ince tabakalar haline getirilir. Buradan çıkıp büyük bir delikten içeri düşerek ısıyla eritileceği birleştirme makinasın gider. Böylece uzun bir sabun kalıbı haline gelir. İstenilen büyüklüklerde kesilip paketlenir.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1. Camın üretimi gerekli mi? Hayatımıza sağladığı kolaylıklar nelerdir?

2. Cam şişirme teknikleri ilk defa ne zaman, kim tarafından kullanıldı?

3. Çok yüksek sıcaklıklarda çalışan insanların giysileri nasıl olmalıdır? Bu nasıl ayarlanabilir?

4. Kaliteli bir kristal cam bardağını diğer camlardan ayıran fark nedir?

5. Sağlamlaştırılmış bir cam, sıradan bir cama göre kaç kat daha sağlamdır?

6. Yürüyen merdivenin işlevleri nelerdir?

7. Yürüyen merdivenin bakımı nasıl olmalıdır?

8. Yürüyen merdiveni insanların fobisi haline getiren olay ne olmuştur?

9. Amerika’da yürüyen merdivenleri insanlara sevdirebilmek için nasıl bir yöntem kullanılmıştır?

10. Cam sertleştirme işlemleri nasıl yapılır?

11. Yürüyen merdiven için en uygun eğim kaç derecedir?

12. Bugün dünyadaki yürüyen merdivenlerden en uzununun ve en kısasının boyları ne kadardır? Ve bu merdivenler nerededir?

Esengül MELEN EĞİTİM BİYOLOJİ 5. SINIF