Böceklerin Savunma Sistemleri Ve Böcekler Arası Mücadele 25 dakika

            Dokumacı karıncaların yuva inşası bir grup işçi karıncanın uygun bir yaprak bulmasıyla başlar. Bir grup karınca dizilir yaprağın kenarını çeneleriyle tutar. Bir grup işçi kenarları bir arada tutarken diğerleri yavaşça larvaları sıkar incecik ipek iplikçik çıkarır. Sonra karıncalar tıpkı usta terziler gibi yaprağın uçlarını birbirlerine tutturur. Dokumacı karıncaların mükemmel inşaatçı olmalarını sağlayan şey onları aynı zamanda muhteşem yırtıcılar haline de getirir. Dokumacı karıncalar kendilerinden kat kat büyük düşmanlarına karşı birlik olurlar ve onları yok ederler. Bir anda binlerce karınca düşmana saldırır çeneleri iler derileri parçalar ve açık yaraya formik asit püskürtürler.

            Bazı böcekler ise çevrelerine pis kokular püskürterek kendilerini düşmanlarından korurlar. Kimyasal ekoloji bilim dalı hayvanların nasıl koku ve tat duygusuyla nasıl iletişim kurduğunu inceler. Bombacı böceği dünyanın en iyi savunma yapan böceği olarak bilinir. Bombardıman böceğinin gizli  silahı hemen hemen her yöne müthiş bir kesinlikle ateş eden bir makineli tüfek paleti. Bombardıman böceğinin karnı iki yumrudan oluşur. Bunların her birinde farklı kimyasal madde bulunur. Böcek kendisine yaklaşan tehdidi sezdiği anda bunları patlama odasında karıştırır ve ateş eder. Bu böcek 100 derecede ateş eder. Hiçbir yırtıcı bu böceği ağzına almak istemez. Doğada bulunan bütün iğrenç tatlı böceklerin arasında tadı en kötü olan bombardıman böcekleridir.

            Eğer bir böcek özellikle saldırıya açıksa doğa ona birden fazla savunma silahı sağlar. Bal arısının kötü tat gibi bir özelliği var ancak sorun şu ki bu kendisini yemek isteyene karşı bir silah. Yavruları yemek istediği için bal arısını öldürmek isteyene karşı işe yaramaz. Bir öncü eşek arısı bir bal arısı kovanı bulduğunda önce kimyasal bir madde ile işaret koyar ve sonra kendi kovanına dönerek kardeşlerine haber verir. Sonra hep birlikte bal arısı kovanına döner. Bir avuç eşek arısı bal arısı savunmasını yarım saatte yok ederek yavruları avlarlar. Ancak Japon bal arısının kendisini böyle bir olaydan koruyacak bir özelliği vardır. Buna öncüyü kızartmak denir.  Öncü eşek arısının oğulcuğun içerisine girmesine izin verirler sonra yüzlerce arı öncüyü bir anda sarar. Arılar karınlarını titreterek ortak vücut sıcaklıklarını artırırlar. Eşek arıları 115 dereceye kadar dayanabilirler ancak bal arıları ortak vücut sıcaklıklarını 117 dereceye çıkarabilirler ve öncü eşek arısını öldürürler. Böylece yuvaların yerini belirli hale getirecek eşek arısını öldürerek yuvalarını korurlar. Bal arıları bu özellikleri ile ne kadar güçlü olduklarını gösterseler de doğadaki sokucu en saldırgan böcekleri sarı ceketlilerdir.

            Sarı ceketliler Amerika’da ki yaban arıları arasında en fazla yumurta bırakan canlılardır. Bunlar Amerika’da her yıl 50’den fazla insanın ölümüne neden olurlar. Bunların en saldırgan olduğu dönem yaz sonudur. Çünkü bu dönemde larvaları gelişme aşamasındadır. Tek bir sarı ceketlinin sokması ölüme neden olabiliyor ancak sorun şu ki bu canlılar hiçbir zaman tek dolaşmazlar. Bunları bulunduğu ortamdan uzaklaştırmak için böcekçiler yuvayı koruyucu elbiseler sayesinde yerleşim alanından daha uzak bölgeye taşırlar.      

Aşağıdaki soruların cevapları filmin ayrıntısında vardır.

1.    Karıncaların formik asit üretme amacı nedir?

2.    Bombardıman böceğinin savunma mekanizması nasıldır?

3.    Bal arılarında tat özelliği cinsiyet ayrımında kullanılabilir mi?

4.    Böcekler için saldırganlık neyi ifade eder?

5.    Kimyasal ekoloji alanında çalışan ekologlar nelerle uğraşırlar?

6.    Öncü eşek arısının görevi nedir?

7.    Sarı ceketlilerin en önemli özelliği nedir?

Emre ŞAHİN EĞİTİM BİYOLOJİ 5.SINIF