>

                                                Ben Franklin Teknolojisi, Paratoneri, Banknotun Basımı, Sobanın Mucidi Amerikan Kurucularından  45 dakika

Ben Franklin teknolojisi paratoneri bankonotun basımı sobanın mucidi

Amerikan kurucularından olan ben Franklin çagının en büyük bilim adamlarından biriydi.şimşeği terbiye ettei dünyanın ilk pilini üretti mozarta ilham olan ensturmanı geliştirdi kalpazanlığı önleyen bankonotu üretti.

Franklin on yedi yşında abisine ait basım evinden kaçarak phaledelphia şehrine geldi.beş parasızdı .on yıl içinde şehrin en iyi basımcısı oldu,kırk dokuz yaşında bu meslege veda ederek kendini bilime adadı.franklin ekektrikle ilgili çalışmaya başladı.1743 te İskoç bir bilim adamının elektirikle ilgili gösterisini izledikten sonra kendini tamamen piller üzerinde çalışmaya verdi.elektrille ilgili çalışmalarına 1745 de başladı.sadece yedi yılda elektrigi hokkabazlıktan devrim niteliğindeki bir bilime dönüştürdü.bu çalışmaları sırasında  önemli bir şey dada buldu.dünyadaki her şeyde bir elektrik yükü vardı ve bir şeyden gelip başka bir şeye gidiyordu.elektrik şarjının korunması kavramı modern bilimin bel kemiğini oluşturmaktadır.iki farklı tip elektrik olduğuna karşı çıktı onagöre sedece bir akım vardı.bir sürü kavanozu birleştirip tek bir noktada büyük bir şarj elde etti ve bu aygıta batarya adını verdi.bu aygıt onu çok şaşırttı.franklin kendi labaratuarında çıkan kıvılcımla şimşeğin aynı şey olduğunu düşünüyordu ve bunu kanıtlayabilirdi. Elektrikle ilgili kitabının çevirisini yapan Fransız bir yazar franklinin nöbetçi kulubesi adını verdiği deneyini yapmaya karar verdi.bunun için ahşap bir kulubenin üzerine yukarıya doğru yükselen sivri bir metal çubuk konacaktı.eğer toprağa batırılarak yalıtılmış olan bu çubuk bulutlardaki elektriği çekebilirse deneyi yapanın elindeki topraklanmış metel bir kıvılcım çıkaracaktı.ve o kıvılcım cıkı.yazar deneyi franklinin önerisi üzerine yaptıgını açıkladı.bu deney franklinin avrupada ünlü olmasını sağladı.aynı deneyi Franklin bir uçurtmanın ucuna anahtar bağlayarak yaptı.yıldırımın bir elektrik deşarjı olduğunu kanıtlamasına rağmen tatmin olmadı.bunun pratık uygulaması olan paratoner üzerinde çalışmaya başladı.kiliselere ve seçkin insanların evlerinin çatılarına paratoner koyma konusunda ikna etti.paratoner çatının üstünde durur ve çatıya civatalarla tutturulur ve bir kabloyla evin yakınından topraga iniyordu.ilk yapılan bakır paratonerler yıldırım çarpması sonucu eridiği için daha dayanıklı ve toprağa daha derinden inen paratonerler yaptı.yıldırımı terbiye etmesi onu fransada önemli bir kişi yapar.amerikan devrimi için zemin oluşturur.amerikan kuruluş belgelerinin en önemli katılıncısı ve amerikanın en önemli diplomatlarından biridir.

Altmış yılını teknolojik şömineler yapmak için harcar.evleri daha iyi ısıtabilmek için açık ocak şömineler üzerinde çalıştı.yaptığı şömineye phelsilvania şöminesi adını verdi.bu şöminedeki en önemli yenilik ateşin tam arkasında bulunan bir hava kutusudur.sokok lambalarını geliştirerek daha iyi aydınlatma sağladı.1783 te pariste Fransız aristokratlaeının gece geç saatlere kadar çalışıp sabah geç kalktıklarını gördü gün ışıgı ziyan edilitor ve bu sırada pahalı mumlar kullanılıyordu.saatleri geri alma fikri doğdu bu fikri iknci dünya savaşında amarikada uygulandı.1743 te bir gece ay tutulmasını izlediği sırada izlemeye hazırlanıyordu fakat görüntü bir firtına tarafından engellendi. Frankin zamanına kadar fırtınanın kuzey doğudan estiği varsayılıyordu. Fırtınanın güney batıdan kuzey batıya hareket ettiği sonucuna vardı. İlk modern hava tahmincisi  dir. Küresel iklim değişikleri hakkında yazılar yazmış. Kuzeni ile birlikte ilk gulf stream haritasını çizmiştir. 1757 de ingilterede yaşadığı sırada bir konser izledi. Bu konserde sanatçı su dolu şarap kadehlerinin kenarlarını döndürerek sesler çıkarıyordu. Bundan etkilenerek bardak armonikasını icat etti. 37 tane bardağı büyüklüklerine göre iç içe geçirdi. Mozart ve bethoven bu alet için beste yapmışlardır. Aletin ömrü piyanonun 19. yüzyılda ün bulmasıyla son bulur. Bir basımcı olarak sahtesi üretilemeyen parayı icat etmiştir. Asıl geçim kaynağı phelsilvaniagazetesidir. Bu gazete çok seviliyor, kolonilerdede matbaa açıyor. Posta müdürlüğünün başına gelmiştir. Henüz 22 yaşındayken phesilvania kolonisini kağıt para kullanma konusunda ikna ediyor. 

Bu paranın basım yetkisi kendisine verildi.Kalpazanlara karşı içinde zor bulunan ara yüzlere sahip ve bazı süslemeler bulunan sahtesi üretilemeyen parayı icat etti.Öğütülmüş mika tozlarını katılaştırarak kağıdın içine yerleştirmek istiyordu. Yaprakların taklit edilemeyeceğini öğrendikten sonra kağıtlara yaprak baskısı yapar.Bunun için bakır plakalar yapar.Bunları nasıl yaptığını kimse bilmiyordu.Yaprakları plastik bir plakanın üzerine yerleştirip üzerine sıvılaştırılmış metal döküyordu .

Fransa’da büyük elçi olduğu sırada net görememekten şikayetçiydi okuma gözlüğünün sadece alt kısmını kullandığını fark etti, uzak gözlüğünün ise sadece üst kısmı kullanılıyordu. Bu iki camı ortadan kesip  birbirleriyle yapıştırdı.En kalıcı buluşudur.Fhıkadelphıa kütüphanesini kurdu.On iki kişilik ustalardan oluşan deri önlüklüler kulübünü kurdu.Daha sonra bu kulüp Amerikan felsefe topluluğu adını aldı.Amerika’da ilk din ayrımı yapmayan koleji kurdu .Bu topluluk için hastane açtı,topluluğuyla beraber ilk gönüllü itfaiye teşkilatını kurdu.Bu topluluk aynı zamanda ilk gönüllü deniz kuvvetidir.En büyük buluşu birleşik milletlerin kendisidir.1750 den beri kolonileri birleştirmeye çalışmış ve Fransa’yla dostluk anlaşması imzalamıştır.Amerikan kurucularındandır.


 

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

 

1.Franklin’in elektrikle ilgili bulduğu kavram nedir? 

2.Saatleri ileri alma fikri ortaya nasıl çıkmıştır? 

3.Mozart ve Bethoven’in besteler yaptığı aleti neden esinlenerek yapmıştır?

4.Üzerinde en çok çalıştığı icadı nedir? Ve bu çalışmaları nelerden kaynaklanmaktadır?

5.En kalıcı buluşu nedir? Ve bu buluş nasıl ortaya çıkmıştır?

6.Neden sahtesi üretilemeyen para basmak istemiştir?

7 Para basmada kullandığı yöntemler nelerdir?

8.Kurduğu kulüp için hangi çalışmalarda bulundu?

9.Politikaya atılma sebepleri nelerdir?

10.paratonerin icadının insanlık açısından önemi nedir?

 

Şahver ERTUNÇ BİYOLOJİ EĞİTİM 3. SINIF 2010