Arıların Sesizliği
(ABD'de Arı kovanları toplu yok oluyor) 45'
Tüm dünyada, binlerce arı
kovanları, birkaç gün içinde boşalıyor. Ekolojik dengenin köşe taşlarından biri
olan bu küçücük hayvanların neden yok olduğunu, bilim adamları çözmeye
çalışıyorlar. Bilim adamları bu garip salgını önleyemezse bal arısı yeryüzünden
tamamen silinecek. Arıların kaybolması insanların hayatını etkiliyor. Çünkü
bitkilerin döllemesini onlar yapar. Onlar olmazsa
toplayacak meyve de olmaz. Arılar 100 milyon yıldır polenleme görevinin başındadır. Arıların çiçekler ile aralarında simbiyotik bir ilişki vardır. Bazı arılar çiçeklerden nektar toplamak için para tonik
değişikliklere uğramıştır. Bunun en güzel örneği bal arısı mühendislik harikası
bir tasarıma sahiptir. Bal arıları bizim
için önemli olan yüz gıdanın polenlenmesini sağlıyor.
Oysa bu küçük canlıların başı dertte, gizemli bir hastalıktan dolayı dünyada
pek çok yerde yok oluyorlar. Bu duruma bilim adamları“ koloni çöküm hastalığı”
adını veriyor. Arılar hasta olduklarında, kovanın geri kalanına hastalık
yaymamak için kendilerini feda ederek ölmek için kovandan ayrılırlar. Ama bu kez kovandan ayrılanların sayısı oldukça fazla. Bu
yok oluş için öne sürülen değişik fikirler var. Bunlar arıların kötü beslenmesi,
tarım ilaçları, parazitlerin zararları, cep telefonlarının yönlerini
şaşırtacağı gibi değişik fikirler üzerine araştırmalar yapılmıştır. En
önemlisi, yapılan araştırmalar sonucunda IAPV virüsüne rastlanmıştır. Bilim
adamları bu virüsü anlamaya ve mücadele etmenin yollarını bulmaya çalışıyorlar.
Tüm dünyadan hükümetler acil fonlar ayırarak sorunu çözmeye çalışıyorlar. Eğer
arılar bu hızla yok olmaya devam ederse, Pekin’de olduğu gibi dünyanın pek çok
yerinde, arıların yaptığı işi biz insanlar yapıyor olacağız.
Bal arıları çevre dengenin köşe taşlarından biri, besin
zincirimiz açısından vazgeçilmemiz. Ama tüm dünyada bal arıları yok oluyor. Ama
tüm dünyada bal arıları yok oluyor. ABD’deki bal arıların üçte birisi kayboldu.
Bilim insanı bu acil gizemi çözmek için çaba harcıyor. Bilim adamları bu salgını çözemezse bal
arıları yeryüzünde tamamen silinecektir. Arı kovanları gizemli bir biçimde
boşalıyor. Bu olağan üstü duruma koloni çöküm hastalığı adı veriliyor. ABD’nin
otuz beş eyaletinde arı kovanları gizemli bir şekilde boşalıyor. Bu ülkede
üretilen gıdaların üçte biri bal arılarından elde ediliyor. Bal arıları bizim için önemli olan yüz
gıdanın polenleşmesini sağlıyor. Bu ülkenin pazarına katkıları on beş milyar
doları buluyor. Bitkilerin döllenmesi tek bir türe bağlı onların da başları
beladadır. Arıların kaybolması tüm dünyada ortak bir soruşturma yürütülmesine
neden oldu. Arıcılar ve bilim adamları
arıların neden kaybolduğunu bulmaya çalışıyor. Olası şüpheliler arasında
zehirli tarım ilaçları, parazitler olabilir. Arılar yüz milyon yıldır bu
görevin başında, çiçekli bitkiler eş zamanlı evrim geçirdikleri için mükemmel
bir ortaklık geliştirmişlerdir. Arılar çiçeklerdeki yüksek proteinli polenleri
toplar ve bitkilerde onlara nektar adı verdikleri şekerli öz suyunu sunarak
ödüllendirirler. Bazı arılar nektar toplamak için anatomik değişikliğe
uğramıştır. Bal arılarının tasarımı hem form hem de fonksiyonellik açıdan tam
bir mühendislik harikasıdır. Bal arıları yaşamları pahasına zehirli iğnelerini
bir sefer kullanırlar. Dört kanadı birbirine küçük kancalarla bağlıdır ve
saniyede iki yüzden fazla kanatlarını çırparlar.2006 da Amerika da bir çiftlik
sahibinin arıları çoğunluğu kısa bir süre içinde kayboldu. Diğer ülkelerde de
bu olaylara rastlanıldı. Bu sorun kamuoyunun dikkatini çekmek için yeterliydi
arı kovanları kısa bir süre içinde boşalıyordu. Bu duruma neyin sebep olduğu
bilinemiyordu. Sağlıklı bir arı kovanı mükemmel bir organizma gibi çalışır. Tüm
bu hareketliğin merkezinde kraliçe arı vardır. Bir yumurta makinesi olan
kraliçe tüm hayatı boyunca iki milyon yumurta üretir. İşçi arılarının tamamı
dişidir. Koloninin gücünü dişi oluşturur. Otuz binlik tipik bir arı kovanında
kraliçe arı iki bin yumurta üretir. Kovanda sadece yüz tane erkek vardır.
Bunlara damızlıkta denilir. Şişko bedenleri ve iri gözleri olan erkek
arılarının yapısı nektar ya da polen toplamaya uygun değildir. Beslenmeleri
işçi arılara bağlıdır. Yazın işçi arılar sadece otuz gün yaşar. Arı hastalıklarıyla uğraşan bir bilim adamı
hastalığa neden olan patojenin araştırılmasıyla aslında arıların bir hastalığa
değil de birçok hastalığa birden yakalandığı görüldü. Arıların tek bir nedenden
dolayı ölmediği ortaya çıktı. Bu hastalığa yakalanan birçok arıda, birçok
bakteri ve virüse rastlandı. Tarım ilaçları koloni çöküm hastalığının olası bir
nedeninin tarım ilaçlarının olabileceği söylendi. Tarım ilaçları arıların
bağışıklık sistemini zayıflatıp hastalığa yakalanmasını kolaylaştırıyordu.
Diğer bir yandan araştırmacılar arıların tek bir ürünle beslenmesinin arıların
bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olup koloni çöküm hastalığına
yakalanmayı kolaylaştırdığını söylüyorlardı. Çinin pekin ilçesinde bir zamanlar
kullanılan tarımsal ilaçlar buradaki bal arılarının ve diğer polenleşmeyi
sağlayan hayvanların yok olmasına neden olmuştur. Buda polenli bitkilerin
azalmasına neden olmuştur. Bu yüzden çiftçiler her yıl nisanda bal arısı rolünü
oynamak zorundadırlar. İnsanlar bitkileri elle döllüyorlar. Yapılan incelemeler
koloni çöküm hastalığına neden olan bir virüsün varlığını keşfettiler.
Bu filmde; arıların önemi, anatomik
yapısı, ekosistemdeki yeri, kolonilerdeki davranışları, bal üretimi, arıları
yok eden nedenler vb. konulara genişçe yer verilmiştir.
Arılar çiçekli bitkilerin
tozlaşmasında büyük rol alırlar. Gıda ürünlerimizden tahılları çıkarırsak diğer
bütün gıda ürünlerinin çoğunu arılara ve diğer polenleyicelere borçlu
olduğumuzu görürüz. Polenleyici canlılar arasında büyük öneme sahip olan arıların
bazı nedenlerden dolayı toplu yok oluşu bütün dünyada görülen bir olay haline
geldi. Dünyada bir çok bilimsel çalışma arı kolonilerinin toplu yok oluşlarını
araştırmaya yönelik yapılmıştır. Dünyada arıcılık sektörün büyük bir darbe
alması bu araştırmaları hızlandırıcı etki yapmıştır. Fakat arıların toplu yok
oluşuna herhangi tek bir nedenin değil de, bir çok faktörün koloni hastalığına
neden olmuş olabileceği yönünde genel bir fikir oluştuğu görülmektedir. Arıları
etkileyen bu olumsuz insan kaynaklı faktörler, arıları da olumsuz etkilemiştir.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin
Ayrıntıların da vardır:
S1. Bal
arılarının döllenmeleri nerede gerçekleştirilir?
S2. Bala en
zarar veren hayvan hangisidir?
S3. Arıları
her iki gözü kaç mercekten oluşur?
S4. Arıların
kaybolması ile ilgili medyada yer alan spekülasyonlar nelerdir?
S5. Uç ek
gözlerin işlevi nedir?
S6. Bal
arılarında haberleşme nasıl gerçekleşir?
S7. Koloni
çöküm hastalığına neden virüs hangisidir?
S8. Koloni
çöküm hastalığına neden olan virüs hangi ülkeden dünyaya yayılmıştır?
S9. Arıların insan hayatına katkıları nelerdir?
S10.Arılarda iletişim nasıldır?
S11.Dünyanın pek çok ülkesinde arı kovanları neden boşalıyor?
S12.Bu hayvanların ölümü üzerine ortaya atılan fikirler ve yapılan çalışmalar nelerdir?
S13.Arıların yok olmasıyla birlikte bizleri bekleyen sonuçlar nelerdir?
S14.Bu yok oluşa karşı üretilen alternatif çözüm yolu nedir?
15.Arıların tozlaşmaya etkisi
nedir?
16.Koloni Çöküm Hastalığı nedir?
17.Arılar nasıl organize olurlar?
18.Arıların anatomik yapısı
nasıldır?
19.Elle polenleme mümkün müdür?
20.Bal nedir?
21.Arıcılık nasıl yapılır?