VII. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi 
s.113 , İnönü Üniversitesi  Biyoloji Bölümü, 10-13 Eylül 2007 Malatya 



ARTIK VE  ATIK MALZEMELERİN, ÖĞRETİMDE VE ÜRETİM ÖNCESİ; 2. VE 3. KEZ KULLANIMINA YÖNELİK VERİMLİ TASARIM ŞEKİLLERİ VE SAHALARININ GELİŞTİRİLMESİ


Yrd.Doç. Dr. Ahmet SELÇUK*
Doç. Dr. Nasip DEMİRKUŞ*
Öğr.Gör. Mesut GÜL**
Öğr.Gör. Özdemir KARABAY*
*Yüzüncü Yıl Üniversitesi-Eğitim Fakültesi
      ** Yüzüncü Yıl Üniversitesi- İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte
  Zeve kampusü/VAN


               Bu bildirimizde; tüketim sonrası çöpe atılan veya dönüşüm kutularına konan; atık ve artık(plastik, cam,teneke vb)malzemelerin öğretimde kullanımları ve üretim öncesi ; 2. ve 3. kez kullanılacak şekilde tasarlanması ele alınmıştır.

               Çalışmanın başlıca amaçları şu şekilde sıralanabilir:

               1.Artık - Atık ve bozuk malzeme - alet- ekipmanın eğitim ve öğretime kazandırılması,

               2.Öğretmen adayı öğrencilerin bu materyallerin kullanılabileceği alanları belirleme konusunda zihinsel üreticiliklerinin geliştirilmesi,

               3.Toplanan materyallerin öncelikle eğitim amaçlı olarak; etkinlik hazırlama, uygulama ve materyal geliştirme derslerinde kullanılması,

               4.Üretim öncesi firmaların, ürettikleri ambalaj malzemelerinin 2. ve 3. kez kullanılacak şekilde eğitim materyali veya tüketicilerin kullanabileceği şekilde tasarımlarının sağlanması.

 

               Bu çalışmanın önemini şu şekilde vurgulamak mümkündür:

              1.Çöpe giden malzemelere değerlendirilebilir artık - atık gözüyle bakılmasının sağlanması.
             
2.Gelecekte eğitim-öğretim ve üretime yönelik benzeri projelerin yapılmasına örnek teşkil etmesi.
           
  3.Atık ve artık malzemelerin değerlendirilmesi bakımından üretici ve yaratıcı zihniyete-kabiliyete sahip öğretmen adaylarının yetiştirilmesi ve bilinçlendirilmesi.

              4.Doğrudan çöpe giden bu malzemelerin toplamı dikkate alındığında bunların geri dönüşümleri ile ülke ekonomisine yapılacak katkıya dikkat çekilmesi.

              5.Eğitim-öğretime düşük maliyetli materyal kazandırılması.

              6.Ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığı, Türk Standartları Enstitüsü, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Türk Patent Enstitüsü, Çevre Bakanlığı gibi yurt içi ve yurt dışı kuruluşlar-dernekler ile yazışma ve görüşmeler yapılarak, görüş öneri ve destekleri istenerek bunların ışığında eğitime yönelik kazanımlar                  sağlanması. Proje Grafiği, Filmi ve Kesin Raporu

 

MATERYAL VE METOT

 

Bu çalışmada atık ve artık olabilecek materyaller iki yöntemle toplanmıştır.

1-Görsel materyaller; Bu materyallere ilişkin veriler, kullanım öncesi çeşitli alış –veriş merkezlerinden video kamera ve fotoğraf makinesi ile kaydedilmiştir.

Daha sonra kaydedilen bu veriler ; plastik 1 2 3, cam, 1, 2 ve diğerleri (kağıt, metal, odun, artık, tohum 1…vb ) şeklinde sınıflandırılmıştır.  

2-Atık ve artık materyaller; görsel olarak kaydedilen materyaller atık ve artık haline geldikten sonra toplanmış ve Görüntü tarayıcı ile taranarak dijital ortama aktarılmıştır. Ayrıca atık- artık malzemelerin çeşitli alanlarda kullanımlarına yönelik uygulamaları fotoğraf makinesi ile çekilerek dijital ortama aktarılmıştır.

a) Okul Öncesinde atık ve artık malzemelerin kullanılması 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

b) Güzel sanatlarda atık ve artık malzemelerin kullanılması 1, 2

c) Ortaöğretimde atık kullanılması   (Link)

 

SONUÇ VE ÖNERİLER

 

   Bu çalışmada varılan sonuç ve öneriler;

1-Mevcut durum itibari ile elde edilen veriler   Biyoloji Eğitimi, Nadidem, Canlılara Bilimi ve Van Havzası Sanal Herbaryumu  web’e adreslerine aktarılarak daha geniş kitlelerin yararlanması ve bilgilendirilmesi sağlanmıştır.

2-Günümüzde ekolojik olarak kirleticilikleri dikkate alındığında atık ve artık malzemelerin yeniden değerlendirilmesi hususunun önemine dikkat çekilmiştir. Nitekim bu konuda dünyada ve ülkemizde kirleticilikleri minimum düzeyde olan ambalaj malzemeleri araştırılmaktadır.

3-  Ayrıca eğitim kurumlarında özellikle bu konu ile ilgili materyal tasarımı,araç yapımı gibi derslerde atık ve artık materyallerin yeniden kullanımı konularına daha çok yer verilmesi ve etkinliklerin yaptırılması öğretmen adaylarının bilinçlenmesine ve öğretici yaşamlarında etkili olarak kullanmalarına olanak sağlayacaktır.

4-Geri dönüşümlü atık ürünlerin tekrar değerlendirilebilir şekilde tasarlanması ve buna teşvik edilmesi gerekmektedir.

5- Üretici firmaların ürettikleri plastik , cam ve diğer ambalaj malzemelerinin 2. ve 3. kez kullanılabilir nitelikte ve standartlarda üretimlerinin sağlanması için; resmi, sivil kurum ve kuruluşlarla gerekli iletişim kurularak firmalara teşvik edici yönde katkı sağlamaları istenecektir

6-Atık ve artık materyallerin öğretimde değerlendirilmesi konusunda akademik kurumlarca daha çok çalışmalar yapılması ve elde edilen verilerin üretici firmalarla paylaşılması,

7-Yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen veriler, materyallerin 2. ve 3. kez kullanımına ilişkin önerilen modellerin üretici firmalarla paylaşılması,

8- Üretici firmalara, ürettikleri malzemelerin ambalajlarının üzerine gerek eğitime yönelik ve gerekse tüketicilerin 2. ve 3. kez kullanımına ilişkin bilgilerin yazılımının sağlanması önerilecektir.

 

Sonuç olarak; üretici firmaların ambalaj malzemelerini 2. ve 3. kez kullanılabilecek şekilde tasarımlarının sağlanması durumunda, ülkemiz ekonomisine çok büyük katkı sağlayacağı aşikardır. Proje Grafiği ve Film

Kaynaklar


İNTERNET TARAMA,
2003.Konu ile ilgili olarak, internetten; Copernic, Altavista ve Google gibi tarama motorlarına; Türkçe; “ev, artık, atık, öğretim, kullanmak, etkinlik, ambalaj, tohum” ve İngilizce; “home, residue, waste, teaching, to use, strategy, activity, packing, seed” gibi anahtar kelimeler; tarama motorları kurallarına uygun olarak ikili yada çoklu mantıklı gruplar halinde yazılarak internetten arama yaptırılmıştır. Bulunan yaklaşık 800 web sayfasından konuyla yakın ilgili olan web adreslerine girilmiş, fakat edinilen bilgiler, çoğunlukla çevre ve doğal döngüyle atık malzemelerin ilişkisi konuları ile ilgili bulunmuştur. Bunlar; örneğin, atık su  ve atık suların kaynak sularına etkisi ile ilgili makale, bildiri, sempozyum ve konferanslarla ilgili web sayfalarıdır. Kütüphane ve dergilerden konuyla doğrudan ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır.

TURHAN,K.N., 2006. Yenilebilir Ambalajlar.Bilim ve Teknik Dergisi. s Aralık.30-32

GÜRSU ,H., 2007.Teknoloji Tasarım ve Çevre İlişkisi-1. Bilim ve Teknik Dergisi.s Mayıs.104-105

GÜRSU,H., 2007.Teknoloji Tasarım ve Çevre İlişkisi-2. Bilim ve Teknik Dergisi.s Haziran.104-105

GÜRSU,H., 2007.Teknoloji Tasarım ve Çevre İlişkisi-3. Bilim ve Teknik Dergisi Temmuz.s.104-105